Náttúrufræðingurinn - 2017, Síða 32

Náttúrufræðingurinn
32
Sprungusveimur Tungnafells-
jökuls
Sprungusveimur Tungnafells jökuls
er um margt ólíkur öðrum sprungu-
sveimum Norður gos beltisins. Hann
er stystur þeirra, einungis um 40–50
km að lengd. Þá liggur megineld-
stöðin (Tungnafellsjökull) ekki í
miðjum sprungusveimnum heldur í
austurhluta hans. Sprungusveimur-
inn liggur að mestu í söndum.
Þrátt fyrir það má finna merki um
nýlegar hreyfingar, opnar holur
og niðurföll á nokkrum stöðum
innan sprungusveimsins.13 Ratsjár-
myndir sem nema breytingar á yfir-
borði jarðar hafa sömuleiðis sýnt
að hreyfingar áttu sér stað innan
sprungusveims Tungnafellsjökuls á
sama tíma og Gjálpargosið stóð árið
1996.42 Ummerki hafa fundist um
að sprungur innan sprungusveims-
ins hafi einnig hreyfst í tengslum
við umbrotin í Bárðarbungu árin
2014–2015. Töluverð jarðskjálfta-
virkni mældist í Tungnafellsjökli
bæði árið 1996 og árin 2014–2015
þegar kvikuhreyfingar áttu sér stað
í Bárðarbungu. Ekki er fyllilega
ljóst af hverju sprungusveimur
Tungnafellsjökuls verður virkur
samtímis Bárðarbungu.
Sprungusveimur Öskju
Norðurhluti sprungusveims Öskju
er um 170 km langur, en sjáan-
legur hluti sprungusveimsins sem
liggur suður af Öskju er um 20 km
langur. Suðurhluti sprungusveims-
ins hverfur þó undir Vatnajökul
9. mynd. Húsavíkurmisgengin. Sprungurnar eru sýndar samkvæmt Sigríði Magnúsdóttur og Bryndísi Brandsdóttur14 og Ástu Rut Hjart-
ardóttur o.fl.9 Útlínur vatna og sjávar eru fengnar úr IS50-grunni Landmælinga Íslands og bakgrunnur kortsins er TanDEM-X-hæðarlík-
an frá þýsku geimferðastofnuninni (DLR). – The Húsavík transform faults. The fractures are from Sigríður Magnúsdóttir and Bryndís
Brandsdóttir14 and Ásta Rut Hjartardóttir et al.9 The outlines of lakes and the ocean are from the IS50 database of the National Land Sur-
vey of Iceland and the background of the map is from the TanDEM-X digital elevation model from the German Aerospace Centre (DLR).