Eiðakveðja - 01.09.1929, Blaðsíða 9

-3-
málið. Allir kannast Þar við afskifti og baráttu 1
Skúla fógeta. En eriginn var honum slikur stuðnings-
maður og vinur í hverri raijn sem Jón Eiriksson. -
Þegar Þeir gerðust samverkamenn á Þvi sviði, var
Hörmangarafjelagið illramda dottið úr sögunni og
Almenna verslunarfjelagið tekið ,við. En vorið 1768
vann Það sjer einnig til óhelgis með Þvi að senda |
hingað svo. skemt mjölf að kaupmenn sjálfir neydd- |
ust til Þess að játa, aö Það vseri ekki boðlegt
skyniausum skepnum, hvað Þá heldur mönnum.
Þá var Það. að Skúli tók -af skarið eins og stunrl-
um áður og ljet sökkva 1Q00 tunnum af Þessu maðkaJ
mjöli á sjávarbotn. En fáum árum síðar, Þegar Jón
var kominn i ráðuneyti konungs, Þá leggur hann Það
til, að f jelagið sje leyst frá. versluninni við ls-J
land og synjað urn uppfyllingu á öllum sínum ósann-!
gjörnu kröfum.
Orð Jóns voru mikils metin og árið eftir varð |
Þessu framgengt. 1774 tók konungeir verslun Islarids-
i sinar hendur, eftir tillögum Jóns og Skúla. Þé
var Þegar í stað samin ný og stórum hagkvæmari
verðlagsskrá og fjöldamargar breytingar gerðar til
bóta. Var Það ait langmest að Þakka Jóni Eiriks-
syni. Ein Þessara umbóta mua ef til vill elckiÞýga.
mikils virði nú á tímum. Þó ætla jeg að segja frá
henni, Því að jeg hygg, að jafnvel í ekki stærra
máli getum við enn lært af Jóni Eiríkssyni.En hún
var sú að hvetja og styrkja Islendinga til Þess að
koma upp kvömum,svo aðÞeir gætu ma.lað korn sitt
sjálfir, xxjx og Þyrftu ekki að láta Ðani og aðra
útlendinga mala ofan i sig sand og maðka.
Þá voru engar kvarnir til, er Jón fór að berj-
ast fyrir Þessu, nema ein í Skálholti, gömul og úx
sjer gengin. Tæpri öld siðar skrifar Guðbrandur
Vigfússon um sjálfsforræði i Ný fjelagsrit og
kemst svo að orði: "Jóns Eirikssonar mætti vera
getið í hverju húsi á tslandi, Þótt ekki væri fýr-
ir annað en að hann fjekk Því á komið, að kyarn-
ir voru fluttar inn i landið"