Umbrot - 18.01.1978, Page 7

VIGNIR JÓHANNSSON:
Menningarvikur í Bamble
Formanni Norræna félagsins á Akranesi hefur nýlega
borist bréf frá Reidum Tollefsen formanni deildarinnar í
Bamble. Hér er stuttur kafli úr því bréfi.
„Það er orðið alltof langt síðan ég skrifaði þér og ég á
eftir að þakka þér fyrir að þú sendir okkur Vigni og Jón
á menningarvikuna. Þeir voru alveg sérstakir náungar og
ágætir fulltrúar fyrir land sitt. Með sinni frjálsu og eðlilegu
framkomu unnu þeir allra hjörtu hér í Langesund.“
Hér fer á eftir ferðasaga Vignis Jóhannssonar um ferð
1 þeirra félaga og dvöl í Langesund.
Bamble — hvað er nú það? Já,
spurðu bara, það gerði ég líka í sum-
ar sem leið, þegar ég heyrði fyrst á
það minnst. En nú skal ég segja
ykkur að Bamble-komune er hérað
í Noregi og í þessu héraði er bærinn
Langesund. En til hvers allt þetta?
Vita þetta kannski allir — en ég held
samt áfram með landfræðilegt tal.
Áður fyrr var Langesund vinabær
Akraness, en svo breyttist norskt sveit-
ar- og héraðsfyrirkomulag og við það
varð Bamble-komune vinabær okkar.
Þessi litla saga átti að vera um
ferð mína og Jóns Þ. Leifssonar til
Langesund í haust, á vegum Norræna
félagsins á Akranesi. Tilgangur ferð-
arinnar var að taka þátt í Norrænni
menningarviku, sem þar var haldin.
Til þessarar menningarviku var boðið
öllum Norrænu vinabæjunum en
aðal uppistaða þessarar dagskrár sem
þarna átti að vera, var málverkasýn-
ing.Norræna félagið á Akranesi fór
þess á leit við mig að ég tæki að mér
þessa sýningu fyrir hönd þess. Sumar-
ið fór svo í þann undirbúning að
safna saman verkum frá listamönnum
frá Akranesi, sem sáu sér fært að
taka þátt.
Formaður Norræna félagsins á
Akranesi er Þorvaldur Þorvaldsson en
félagi minn, Jón Leifsson, meðstjórn-
andi og var svo ákveðið að hann
skildi koma með, sem fulltrúi félags-
ins. Fannst okkur að kominn væri
góður hópur til fararinnar, sem fara
átti þann 7. okt. Upp úr miðjum sept.
fórum við að safna saman málverk-
unum og ljósmyndunum, en samhliða
málverkasýningunni var haldin ljós-
myndasýning.
Var svo smíðað heljarmikið koffort
utan um allt saman. Þetta urðu sam-
kvæmt norskum fyrirmælum 15 mál-
verk og 15 ljósmyndir. Það er best
að telja upp listamennina, en þeir
voru: Anna Magnúsdóttir, Hjálmar
Þorsteinsson, Hrönn Eggertsdóttir,
Ragnar Felixson, Bjarni Þór Bjarnason
og Vignir Jóhannsson. öll verkin voru
olíumálverk, nema ein vatnslitamynd
frá Hjálmari og grafikmyndir frá mér.
Ljósmyndirnar voru frá Ólafi Áma-
syni, Gunnlaugi Björnssyni, Friðþjófi
Helgasyni og Þjóðbirni Hannessyni.
Friðþjófur var með stórar svart-hvít-
ar ljósmyndir, en hinar voru iit-
myndir.
Þegar svo búið var að pakka öllu
þessu í koffortið, sem áætlað var að
yrði 40—50 kg. kom annað í ljós, því
það reyndist vera 127 kg. og svo stórt
var koffort þetta, að okkur fannst
það minna á ferðabar í fullri stærö.
Svo hófst ferðin.
Þegar suður á Hótel Loftleiðir kom,
reyndist kassi þessi of stór í rútuna,
sem átti að fara morguninn eftir út
á flugvöll, svo við stóðum í því langt
fram á nótt að útvega nógu stóran
og ódýran bíl sem þetta fyrirtæki
kæmist inn í. Og við sem ætluðun
að taka þetta með í ,,Flugið“ sem
handfarangur. Ekki urðu Loftleiða-
menn sérlega ánægðir með farangur
þessara Skagamanna, sem birtust eld-
snemma um morguninn með hand-
farangur sinn, sem þeir gátu rétt
lyft frá gólfi. En hver gat ekki hlegið
að annarri eins tiltekt. Ekki tók nú
betra við, þegar til Osló kom og við
fengum ekki að fara í gegn með ,,hand
farangur“ okkar orðalaust; í marga
klukkutíma urðum við að eltast við
pappíra og leyfi út um allt, en enduð-
um svo inni á skrifstofu hjá tollstjórn
flugvallarins. Þar var okkur sagt að
engin þjóð væri með eins skrítinn far-
angur og í'slendingar og þeir veigr-
uðu sér við að opna pakkana þeirra,
því í þeim væri alltaf svo vond lykt
af hákarli eða harðfiski. tJt af skrif-
stofu þessari komum við harla ánægðir
og lausir allra mála, en með fangið
fullt af pappírum og mikið af loforð-
um á bakinu um að bannað væri að
selja nokkuð af því sem í kassanum
væri. Við brostum nú bara út í ann-
að við svona loforðum, og fórum í að
koma koffortinu niður á járnbrauta-
stöð. Seint um kvöldið komum við
svo til Portgrum og þar var tekið á
móti okkur en ennþá var koffortið of
stórt í bílinn, svo við máttum skilja
það eftir á stöðinni. Svo var haldið
til Langesund.
Við bjuggum í félagsheimili málara-
klúbbsins á staðnum, sem er stórt og
voldugt hús. Þarna voru Svíarnir komn
ir og bjuggu í sama húsi fyrstu dag-
ana, en það voru hjón á miðjum aldri.
Hún óf og málaði, en hann gerði
skúlptúra. Daginn eftir sóttum við
koffortið og fórum að setja upp sýn-
inguna. íslendingarnir og Svíar voru
fyrstir mættir, svo við gátum valið
um staði í sýningarsalnum. Sýningin
sjálf var haldin í gömlu sjúkrahúsi,
sem hafði verið breytt 1 menningar-
miðstöð og er til mikillar fyrirmyndar.
Finnarnir komu svo um kvöldið, en
Danir sendu kistu með sínum verkum.
Þegar svo búið var að koma öllum
málverkum, skulptúrum, vefnaði, teikn
ingum og ljósmyndum fyrir, var sýn-
ingin opnuð þann 9. okt.
Á opnuninni var margt manna, en
þar kom til okkar maður og spurði
hvort við værum frá íslandi. Ekki höfð
um við séð manninn áður, en við
spurðum um leið, hvort hann væri
ekki Per? Aumingja maðurinn vissi
ekkert hvaðan á sig stóð veðrið en
úr andliti hans mátti sjá að hann
var fótboltamaður og við áttum að
skila kveðju frá öðrum góðum land-
liðsmanni hér heima til hans. Per
Ljostvet er bæjarstjóri í Langesund
og varð mjög hrifinn af því, að við
skyldum þekkja hann.
Næstu kvöld á eftir voru haldin á
sýningunni ,,þjóðakvöld“ og þegar
kom að Islandskvöldinu, var maginn
í Skagamönnunum kominn upp í háls
en við sögðum lítillega frá list á ísi.
og Akranesi og svo almennt um hvort
tveggja. Síðan sungum við nokkra
söngva, án undirleiks auðvitað, og
svo sýndum við litskyggnur frá Akfa-
nesi. Á daginn fórum við svo í barna-
og grunskólana í Langesund og sýnd-
um þessar sömu myndir og sögðum
frá.
Oft þegar talið barst að samanburði
á menningu hér og í Noregi, vannst
lítið úr okkar forða:
Langesund: Akranes:
Myndlistaklúbbur Nei
Félagsheimili f. myndl.m. Nei
Ljósmyndaklúbbur Nei
Myrkraherb. og framk.st. Nei
Þjóðdansafélag Nei
Menningarmiðstöð Nei
Menningarritara bæjarins Nei
Nei, það þýddi greinilega ekki að
reyna þetta — við urðum bara að
leggja niður skottið en látast taka
þessu öllu eins og riddarar áttu að
gera.
Þessi menningarvika reyndist vera
14 dagar og hafði reyndar alltaf staðið
til að hún yrði það, þetta var mjög
skipulögð dagskrá og vönduð. Fyrir
utan sýninguna voru í kvikmyndahús-
um samfelldar sýningar á mjög góðum
myndum, norrænum, sem öðrum, en
engin frá Islandi. Barnaleikrit var
sýnt svo og leikrit, sem norskur lek-
hópur var fengin til að koma með.
Tveir frægir norskir vísnasöngvarar
höfðu tveggja tíma prógram, 40 dans-
ir þjóðdansarar sýndu dansa og bún-
inga, svo voru sýndir norskir Þránd-
heima-búningar. Sænsk dixilandhljóm-
sveit kom og spilaði mjög skemmti-
legan jass, svo nokkuð sé talið. Ekki
má svo gleyma finnsku söngkonunni,
sem söng á opnun sýningarinnar og
á þjóðlagakvöldum tvisvar eftir það.
Mörgu góðu fólki kynntumst við
þessa daga sem við vorum þarna og
oft var okkur boðið í allskonar sam-
kvæmi og á fundi. Fórum við meðal
annars á skátafund og sáum kvikmynd
ir og litskyggnur frá skátamótum,
m.a. á síðasta landsmóti að Úlfljóts-
vatni. Mest höfðum við saman að
sælda við menningarritarann, Harald
Botner og blaðamanninn í bænum,
Marit Valle, en faðir hennar er mikill
tréskurðarmaður. Einnig var í þess-
um hópi bíóstjórinn við eina bíóið, en
hann heitir Turid og svo fulltrúi mál-
araklúbbsins, Cornelíus og ljósmyndari
klúbbsins, Atle Olsen. Þetta er allt
mjög ungt fólk, sem starfar að menn-
ingarmálum staðarins og ætti það að
verða Skagamönnum góð lexía. For-
maður Norræna félagsins, Reidum
Tollefsen og maður hennar, reyndust
okkur líka sérlega vel, en það var
ekki fyrr en að heimferðinni dró að
hann fékk að finna fyrir því. Thor
Tollefsen vann nefnilega á ferðaskrif-
stofu og nú var búið að vera verkfall
í meira en viku hér heima og náttúr-
lega ekkert flug. Hvernig áttum við
svo, ferðalangar, að komast heim?
Fyrst þegar við komum út, var
ágætis veður, en síðustu 10 dagana
var grá og kuldaleg þoka, sem hvíldi
yfir öllu, þannig aö verða tepptur
þarna í þokunni, auralaus og með
heimþrá, var ekkert spennandi. Hann
Thor fylgdist meö þessu fyrir okkur,
en ekkert skeði. Við tókum bjartsýnina
í lið með okkur eins og við vorum
vanir og fórum bara til Osló upp á
von og óvon en hjá Loftleiðum var
ekkert að frétta, bara kannski á morg-
un eins og þeir voru vanir að segja.
Við fengum hótelherbergi fyrir af-
ganginn af aurunum okkar og sváfum
heima niðurdregnir en vongóðir. Dag-
inn eftir, ekkert að frétta og við átt-
um rétt aura fyrir tropicana og snúð.
Eftir hádegi leystist svo verkfallið og
Osló fékk 3 sæti í flugi frá Kaup-
mannahöfn. Við vorum á staðnum og
á götunni, svo við fengum tvö sæti
en þá var eftir að fara til K.hafnar.
SAS-flugvél átti að fara þangað um
miðjan daginn og við hefðum getað
æpt. Nokkra tíma bið var allt í lagi
fyrir okkur.
Þremur dögum áður var menningar-
vikunum slitið með kaffisamsæti og
skemmtiatriðum og þar afhenti ég
Norræna félaginu í Bamble-komune
gjöf frá Norræna félaginu á Akranesi,
en það var ný loftmynd af Akranesi,
en vinabæirnir færðu Bamble miklar
og góðar gjafir við lok menningarvik-
unnar.
Að lokum vil ég þakka Norræna
félaginu fyrir þetta tækifæri, sem mér
gafst til að kynnast þessu sam-norræna
samstarfi.
Þarna sá maður hvernig hægt er að
skiptast á menningu og bera hana
saman og ég vona að einhvern tíma
gefist okkur tækifæri til að halda
svona menningarviku og bjóða öðrum
þjóðum þátttöku. En fyrst er að líta
okkur nær og halda menningu okkar
uppi svo við látum hana ekki dragnast
niður í svaðið eða falla í gleymsku.
Menning er það, sem kemur frá öll-
um, en ekki frá einum.
Jón Leifsson og koffortið góða.
7