Umbrot - 15.12.1978, Síða 21

Æ skulýdsnefnd
Eftir bæjar- og sveitarstjórnar-
kosningar síðastliðið vor tók til
starfa ný nefnd á vegum bæjarins,
svokölluð Æskulýðsnefnd. Kom
hún í stað æskulýðsráðs. Nokkrar
breytingar urðu á nefndinni við
nýskipan þessa, en er þó helzt að
nefna að í stað fulltrúa hinna
frjálsu félaga í bænum skipa hana
nú eingöngu fulltrúar þeirra
stjórnmálaflokka, sem sæti eiga í
bæjarstjórn hverju sinni. Fulltrúar
eru fimm, 2 frá Sjálfstæðisflokki,
og einn frá hverjum hinna.
Nefndina skipa nú: Guðný Jóns-
óttir (S), sem er formaður; Þórður
Björgvinsson (S), Andrés Ólafsson
(F), Georg Janusson (Abl.) og
Sigurbjörn Sveinsson (A), sem
jafnframt er ritari hennar.
í viðtali við Guðnýju Jónsdóttur
kom fram að nefndin er að miklu
leyti enn í mótun, til dæmis er
erindisbréf ekki fullsamið, en þó er
aðalmarkmið hennar að sjálfsögðu
hið sama og áður, þ.e.a.s. að reyna
að ná til sem flestra unglinga í
bænum með fjölbreyttu æskulýðs-
starfi. Það kom í ljós, að núverandi
Æskulýðsnefnd fór þess á leit við
Bæjarráð að fá til afnota gamla
Elliheimilið við Kirkjubraut, og
var það samþykkt. Áleit Guðný að
það væri heppiilegra til æskulýðs-
starfsemi en íþróttahúsið við
Vesturgötu, sem einnig kom til
greina í þessu sambandi.
Aðspurð um það, hvort íþrótta-
húsið hefði ekki getað enzt lengur
en Elliheimilið, sagði Guðný, að
ending skipti ekki öllu máli, heldur
að fá inni fyrir starfsemina, og geta
hafizt handa sem allra fyrst.
Teikning, er Jón Runólfsson gerði,
mun verða notuð við endurskipulag
á húsinu, en mikilla breytinga er
þörf. Haft hefur verið samband við
formenn nemendafélaganna við
Fjölbrauta- og Grunnskólann um
að nemendur tækju virkan þátt i
uppbyggingu hússins, sem þeim er
ætlað síðar meir. Nemendur hafa
Rœtt við
Guðnýju
Jónsdóttur,
formann
nefndarinnar.
brugðizt vel við, og virðist vera
grundvöllur fyrir þátttöku þeirra.
Komið hefur til tals að efna til
einhvers konar hugmyndasam-
keppni meðal unglinga í bænum í
þessu sambandi. Guðný sagði, að að
Karl Þórðarson knattspyrnumaður,
sem er rafvirki að atvinnu, hefði
samþykkt að taka þátt i þessu starfi
með krökkunum. Hún lýsti ánægju
sinni með það, og taldi að þeir
kynnu að meta slíkt. I húsinu er
gert ráð fyrir, að unglingar geti átt
athvarf, meðal annars fyrir klúbb-
starfsemi af ýmsu tagi. Þá er gert
ráð fyrir að á efri hæð hússins
verði aðstaða fyrir leiktæki og spil
margs konar, jafnvel fyrir leik-
sýningar í einhverjum mæli, svo og
tónlist eftir því sem við á hverju
sinni. Þess má geta í sambandi við
skipulag á húsinu, að fullt tillit er
tekið til fatlaðra, þar sem engir
þröskudlar verða eftir breyting-
una.
Guðný sagði, að þetta nýja æsku-
lýðsheimili hefði tekið stóran hluta
af tíma nefndarinnar hingað til, en
að sjálfsögðu væru önnur mál í
deiglunni. Þar mætti nefna
Þrettándabrennu, sem Æskulýðs-
nefnd er framkvæmdaraðili að,
þegar hefur verið haft samband við
félög í bænum að þau standi fyrir
þvi að hlaða bálköst og sjá um söng
og álfadans. Svör hafa ekki borizt
enn, en þau eru væntanleg upp úr
mánaðarmótum. Guðný taldi einnig
nauðsynlegt að efla annað æsku-
HLAUPVÍDD SEX
Sýningum Skagaleikflokksins á
leikriti Sigurðar Pálssonar,
HLAUPVÍDD SEX er nú senn
lokið og er það miður, en þó að
nokkru skiljanlegt, þegar tillit er
tekið til þeirrar viðtöku, sem
leikritið hefur hlotið. Ég sá verkið
á næstsíðustu sýningu hér í
bænum, þar sem leikhúsgestir voru
aðeins 26 talsins. Sýningin kom
mér mjög á óvart, og slíkt hið sama
gerðu leikararnir. Framsögn var
mjög góð, og heyrðist skýrt og
greinilega hvert orð, er sagt var.
Hreyfingar voru einnig mjög eðli-
legar, jafnvel þegar leikendur
„þvædlur um sviðið misjafnlega á
sig kornnir."
Skal nú vikið að einstökum
flytjendum og frammistöðu þeirra.
Halldór Karlsson komst vel frá
hlutverki eiginmannsins, sem
aldrei fær tækifæri til að gleyma að
hann kvæntist til fjár. Ölína Jóns-
dóttir á hrós skilið fyrir Kötlu sina
Brímdal, sem hún túlkaði vel.
Kvikindisskapur hennar gagnvart
eiginmanninum varð vart dulinn,
enda frúin oft ekki með sjálfri sér
sökum sjérrýdrykkju. Guðfinna
Rúnarsdóttir lék Vilborgu dóttur
þeirra KÖtlu og Ketils, og gerði það
vel. Hún var yfirstéttardúkkan,
sem foreldrarnir vernduðu. Katrín
vinkona hennar Brynjólfs ætlaði
sér að verða leikkona. Ekki hefði
hún Katla Brímdal liðið sinni
dóttur slíkt. En Daðey Ölafsdóttir
skilaði hlutverki sínu vel,
sérstaklega eftir að hún var komið í
„ástandið." Halldóra Hafdís Arnar-
dóttir gerði einnig hlutverki Stellu
ágæt skil, sérstaklega þegar hún
varði Bretaroluna sína, sem enginn
annar kunni að meta. En eftir-
minnilegust stúlknanna var þó
Margrét Þorvaldsdóttir í hlutverki
Nínu. Hún fór á kostum á sviðinu á
stundum, til dæmis þegar hún
mætti á æfingu hjá Katrínu
Brynjólfs fyrir yfirmanna-
skemmtunina. Nína vissi hvernig
átti að ná hylli yfirmannanna, og
gekk að lokum fram af hinum og
var rekin af æfingunni með vel
völdum orðum. Þær Rakel
Árnadóttir og Guðríður Haralds-
dóttir fóru með minni hlutverk, en
komust mjög þokkalega frá þeim,
þó fannst mér vanta meiri kraft í
túlkun Guðríðar, en hún átti að tala
fyrir munn þeirra landsmanna, er á
móti hersetunni voru. Aðrir flytj-
endur fóru með minni hlutverk, en
ég vil þó minnast á Friðrik Adolfs-
son í hlutverki Hitlers, Friðrik var
ótrúlega líkur Foringjanum.
Þorvaldur Þorvaldsson leikstýrði
verkinu. Mér finnst ganga krafta-
verki næst hvað vel hefur tekist.
Ég sé ekki ástæðu til að kaupa
hingað leikstjóra, þegar á staðnum
eru menn og jafnvel konur, sem
geta tekið slíkt að sér. Mér finnst
full ástæða að óska Þorvaldi og
hans fólki til hamingju með
sýninguna, og vonandi fylgja fleiri
slíkar í kjölfarið. Eitthvað annað
en gæði eða gallar verksins hljóta
að skýr-\ U'_?gar undirtektir, en fall
er fararheill. H
lýðsstarf í bænum, og að nefndin
hefði farið fram á, að þeir aðilar og
félagasamtök, sem styrki hlytu á
vegum bæjarins til æskulýðs-
starfsemi, skiluð skýrslum þar að
lútandi til nefndarinnar, svo að
hægt væri að ganga úr skugga um,
að þeir fjármunir, sem veittir
væru, færu í þá starfsemi sem
ætlazt væri til. Þá telur nefndin
brýnt, að ráðinn verði æskulýðs-
fulltrúi fyrir bæinn, sem jafnvel
verði umsjónarmaður hins nýja
æskulýðsheimilis, en ekkert mun
þó afráðið í þeim mefnum.
Guðný sagði að lokum, að hún
vonaði að bæjarbúar sýndu
nefndinni skilning og hvettu börn
sín til að taka þátt í starfi hennar,
æskulýðsnefnd væri til þeirra
vegna, en þau ekki vegna hennar.
Guðný kvað samstarfið innan
nefndarinnar hafa gengið mjög vel,
og var mjög ánægð með samstarfs-
menn sína. H
A VERTÍÐ FYRIR 55 ARUM
@
Á þessum árum voru margir
bátar frá vestfjörðum gerðir út frá
Sandgerði. Á þeim var línan beitt
um borð áður en farið var í róðour.
Það hefur ekki verið heiglum hent
að fara úr koju á dekk til að beita,
kannski í hörku frosti og næðingi,
því þar var ekki um neitt skjól að
ræða.
Þann tíma sem bátar héaðn réru
frá Sandgerði, sem var venjulega
til páska, voru landmenn af tveim
bátum 8 menn með sömu ráðskonu.
Voru verbúðir með sama fyrir-
komulagi og á minni bátunum. í
landlegum var sama vinna hjá
landmönnum eins og á bátum yfir-
leitt, en hjá sjómönnum kom til
forfæring á fiski í lestinni. Það
varð að nota hverja smugu,
venjulega voru þessir bátar fylltir í
5-6 róðrum og það var farið heim og
losað. Þessir bátar höfðu góð Iegu-
færi til að liggja við, en það
sköpuðust oft érfiðleikar þegar
mikið brim var með suðvestan eða
vestan roki, vegna þess að þrengsli
voru mikil. Vestfjarðabátar lágu
fyrir bógakkerum og voru oft á reki
og urðu því oft að Ietta þegar þeir
voru að raka á þá sem lágu fyrir
góðum legufærum.
Ég man eftir því að bátur sem lá
fyrir góðum legufærum sprengdi
keðjuna þegar hannan rak á hann
með þeim afleiðingum að hann
varð að keyra upp í sand því sund
voru ófær og ekkert annað að gera.
Þaó kom fyrir að báta ræki á land.
Það var verst þegar stórstreymt var
og eyrin fór í kaf.
Eftir páska fóru þessir stóru
bátar sem kallaðir voru á útilegu
vestur að jökli. Þá voru landmenn
teknir um borð. Tekið var um borð
það sem tilheyrði svo sem ískassi til
geymslu á síld. Hann var tvöfaldur
og settur mulinn ís og salt i tóma-
rúmið með því hélst síld óskemmd,
einnig tekið salt, olía, lina og ábót.
Olía var á trétunnum, oft tekin með
þeim hætti að þær voru settar í
sjóinn og tengdar saman með kaðli
og róið með þær um borð á Iett-
bátnum. Á þessum árum var hér
engin bryggja nema í Steinsvör
sem nú er horfin og fór þar fram öll
upp- og útskipun fram undir 1926
að bryggjur komu i
Lambhúsasundi. Þegar lagt var
upp í Jökultún sem var 6-7 tíma
sigling var oft byrjað að binda á
þegar komið var vestur fyrir skaga.
Þegar voru eftir 3-4 tímar á miðin
var byrjað að beita línuna, 12-14
bjóð sem oft voru lögð í tveim
köstum. Þegar því var lokið voru
hífð upp segl og látið hala sem
kallað var, en seinna fóru menn að
leggjast uppundir Stapavík, þegar
háátt var, en í sunnanátt var farið
vestur á Skarðsvík. Það voru mikil
viðbrigði að liggja fyrir akkeri frá
því sea áóur var, menn hvíldust
betur, þar til byrjað var að draga
línuna. Þá fóru sumir að stokka
upp eða beita. Línan síðan lögð og
gert að fiskunum. Þetta endurtók
sig, þar til báturinn var fullur.
Upp úr mánaðarmótum apríl-maí
varð sú breyting á að tekin voru
10-12 síldarnet og farið út í Jökul-
djúp. Það var farið eftir lit
sjávarins eða súlukasti þegar net
voru lögð því ekki voru dýptar-
mælar þá til að finna lóðningar, og
látið reka fyrir nóttina. Ef síld
fékkst var strax byrjað að beita. Ef
fékkst meiri síld en þeir töldu sig
þurfa, var flaggað, sem þýddi að
síld væri til sölu, og selt það sem
var umfram eigin þarfir. Síðan var
ískassinn fylltur. Það kom fyrir að
farið var i land á Stapa og sóttur
snjór ef ís var búinn. Það var oft
mikið fiskirí, fyrst þegar nýrri síld
var beitt. Það var eins og áður,
allur fiskur flattur í salt. Sá sem
þvoði fiskinn varð að ausa öllum
sjó í fiskþvottinn með fötu sem var
erfitt verk. Sa sem stóð næturvakt
hnýtti á, þó menn væru slæmir í
höndum. Menn báru oft á hendur
tólg og sváfu með óróna sjó-
vettlinga, með því var höndum
haldið mjúkum svo menn voru ekki
eins sárhentir, þegar næst var út til
að draga.
Vatn var af skornum skammti
svo menn gátu ekki þvegið sér
túrinn út nema um hendur og þá úr
sjó. Fæði var eins og áður segir
mjög einhæft. Menn sváfu i fötum,
það var hvergi hægt fyrir menn að
leggja neitt frá sér nema í kojuna
eða undir borðið. Þar voru sjóstig-
vél sett og eins niður í bekki. Þegar
heim kom var fiski skipað upp, ot
tekið það sem þurfti út í næsta túr,
og farið út eins fljótt og hægt var.
Það sem hér hefur verið sagt,
sem ég veit að er ekki nógu gott,
vona ég að gefi samt litla mynd af
því hvernig vinnutilhögun og fyrir-
komulag var við þessar veiðar fyrir
rúmri halfri öld og mér fannst að
ekki mætti með öllu falla í
gleymsku.
Laglientur
og áhugasainur
maður óskast
Gler og Málning sf.
Skólabraut 25
N
)
)
S
s
)
s
s
s
s
1
I
s
s
s
21