Bæjarblaðið - 21.04.1958, Page 2

2
BÆJARBLAÐIÐ
Mánudagur 21. apríl 1958
f ' 1 ...... .............. ~ —- 11 ■ N
BÆJARBLAÐIÐ
Ritnefnd:
Ragnar Jóhannesson, ValgarSur Kristjánsson,
Karl Helgason og Þorvaldur Þorvaldsson
Afgreiöslan er í
Bókaverzlun Andrésar Níelssonar h.f.
Sími 8 5
PrentaS í Prentverki Akraness h.f.
_______________________________________________________✓
Sndurrcisn Qarða
Öldum saman vor-u Garðar á Akranesi góð jörð og vel
setin, þótt önnur höfuðból í nágrenninu skyggðu nokkuð á
þá er stundir liðu fram. Kirkjustaður var líka í Görðum lengi
mjög, eða allt fram til 1896, að kirkja var vígð hérna niður frá.
Enn er kirkjugarður í Görðum, og verður hann sýnilega
notaður um ófyrirsjáanlega framtíð. Enn stendur þar líka
íbúðarhúsið gamla, sem um margt er merkilegt hús. En eyði-
býli er eftir sem áður í Görðum.
Margir eru þeir, sem lóta sér annt um þennan stað. Skilj-
anlega þeir, sem eiga þar leiði ástvina sinna- Svo eru enn aðrir.
sem bera tryggð til hans vegna gamalla minninga og fornrar
frægðar. Þeim þætti illt, ef Garðar ættu fyrir sér að verða
vanræktur staður og nær því gleymdur. Þessir menn hafa því
stuðlað að, og gera enn, því sem ég vil nefna endítrreisn GarÖa.
Þar með á ég ekki við það, að staðurinn verði gerður að býli
á ný eða reist þar kirkja aftur. Endurreisnin felst í því, að
Garðar haldi virðingu sinni og auki jafnvel við hana með því
að verða miðstöð þeirra minja og minninga frá liðinni tíð, sem
byggðarmenn kjósa helzt að bjarga frá glötun og gleymsku
og leggja rækt við.
1 þessari hugmynd er mikið samræmi og margt er það,
sem styður hana. Er þá fyrst að minna á langa sögu staðar-
ins. Þá er þess að geta, að við kirkjugarða eru jafnan bundnar
minningar, þar er ýmislegt, sem minnir á látið fólk, og þarna
hvíla flestir Akurnesingar, sem látizt hafa á undanförnum
öldmn. Kirkjugarðurinn er nú mjög vel hirtur og má ekki
slaka á kröfum, sem þar séu gerðar til skipulagningar og
smekkvísi.
Okkar ágæti sóknarprestur, sr. Jón M. Guðjónsson, er
mikill áhugamaður um hag og meðferð Garða, og sýnir með
því mikla ræktarsemi við þetta fyrrverandi kirkjusetur. Hon-
um mun það fyrst og fremst að þakka, að risinn er fagur
minningarturn á grunni gömlu kirkjunnar. Séra Jón gerði
sjálfur teikningar af turninum. og réð mestu um útlit hans.
Turn þessi er listaverk. Hann er fallegur og stílhreinn, og
í honum býr ákveðið táknmál. Þekktur listamaður, sem mikla
reynslu hefir af gerð og smíði minnismerkja, kom að Görðum
á páskunum, og lét í ljós ótvíræða aðdáun sína á turninum,
við þann, sem þetta ritar- Harm telur Garða tilvalda sem
eins konar miðstöð Akraness og byggðanna umhverfis Akra-
fjall.
Annað mál, sem séra Jón hefir barizt mjög fyrir, með
aðstoð góðra manna, er byggðasafnsmálið. Hefir hann þar
unnið mikið og merkilegt brautryðjendastarf. Þegar hefir safn-
azt margt góðra muna, en von er á fleirum, og verulegur skrið-
ur kemst ekki á þróun safnsins fyrr en það tekur til starfa.
Byggðasafninu hefir nú verið valinn staður i Garðahús-
inu gamla, sem enn er sæmilegt hús og ætti með lagfæringum
og síðar viðbótum. að geta orðið framtíðarheimili byggðasafns-
ins.
Loks er að geta um hugmyndina um sjómannaminnismerk-
ið, sem mikið hefir verið rætt á undanförnum árum. Nokkuð
hefir verið deilt um stað handa því. Lítill vafi sýnist mér leika
á því núorðið, að Garðar séu tilvaldasti staðurinn fyrir slíkt
minnismerki, ekki sízt þegar þær stofnanir og mannvirki eru
komin þangað, sem nú eru og verða munu. Kemur þó aðeins
til álita, hvort minnismerkið ætti að vera eitt sér eða í beinu
sambandi við turninn.
Rétt er að geta þess, að ætlunin er, að skrúðgarðurinn
komi á Garðatúnið.
Af ofanrituðu má sjá, að Garðar eru að verða höfuðból að
nýju, góðu heilli. Margt þarf að ræða nánar í því sambandi
þótt ekki verði það gert hér. En orðið er laust, um Garða og
framtíð þeirra; um það er margt að segja; Bæjarblaðið tekur
fúslega við greinum um þetta, löngum og stuttum. Hugmynda-
ríkir menn ættu að láta ljós sitt skína, og þeir, sem eru á
öðru máli, eiga ekki að samþykkja allt með þögninni.
— MYNDLISTAR-
SÝNING G. E. .....
Framhald af 1. siðu.
(nr. 15) en nokkuð einhæf,
bæði í litavali og formi, enda
hrein sjávarmynd.
Nokkrar myndir sýndi G. E.
frá Lapplandi, einkum þjóðlífs-
myndir. Þær voru ekki til sölu.
Raderingar tíu voru í „ser-
íu“, „Frá gömlu Rey-kjavik“,
flestar eða allar þekktar áður.
Margar vatnslitamyndirnar
voru afbragðs fallegar og vöktu
mikla athygli.
Það var gaman að fá þessa
sýningu Guðmundar frá Mið-
dal hingað og ánægjulegt fyr-
ir alla, hve vel henni var tekið
og hve margir sáu hana-
Vonandi fer það í vöxt, að
myndlistarmenn komi hingað
og haldi sýningar. En þá þyrfti
sýningaraðstaðan líka að batna.
En það ætti hún að gera, þegar
samkomusalur hins nýja gagn-
fræðahúss kemst -upp. Það
þyrfti að verða sem fyrst, af
þessum ástæðum meðal margra
annarra.
R. Jóh.
— FRÁ BARNA-
VERNDARFÉL.
AKRANESS..................
Framhald af 1. síðu.
hrein eign félagsins um s- 1.
áramót kr. 35.508,72.
Or stjórn áttu að ganga frú
Pálína Þorsteinsdóttir og frú
Guðbjörg Þorbjarnardóttir, og
voru þær báðar endurkjörnar.
Skipa stjórn félagsins nú: Berg-
ur Arnbjörnsson, bifreiðaeftir-
litsmaður, frú Pálína Þorsteins-
dóttir, frú Guðbjörg Þorbjarn-
ardóttir, frú Lára Jónsdóttir og
frú Margrét Jónsdóttir. 1 vara-
stjórn voru kjörin frú Sigríður
Hjartar og Guðmundur Björns-
son, kennari. I fulltrúaráð voru
endurkjörnir: Daníel Pétursson.
kaupmaður, sr. Jón M. Guð-
jónsson, Ragnar Jóhannesson,
skólastjóri og Sverrir Sverris
son, skólastjóri. Þá voru og
endurskoðendur endurkjörnir
Karl Helgason, póst- og sfcna -
stjóri og Sveinn Guðmundsson,
kaupfélagsstjóri.
I dagheimilisnefnd voru
kjörnar frú Lára Jónsdóttir, frú
Auður Sæmundsdóttir og frú
Sigríður Hjartar.
I byggingarnefnd dagheimil-
is voru endurkjörin: frú Guð-
rún Guðmundsdóttir, Ólafur
Vilhjálmsson, húsasmíðameist-
ari og Elías Guðjón6son, kaup-
maður, og til vara Guðmundur
Björnsson, kennari. Aflaði
nefndin á s.l. ári með hluta-
veltu um kr. 10.000,00 í bygg-
ingarsjóð dagheimilis-
Á þessum aðalfundi var sam-
þykkt að hefcnila stjórninni að
★ „Fegursta stúlka
kvöldsins“.
Ekki vantar það, að nógu fljótir
erum vér, Islendingar, að apa eftir
öðrum þjóðum ýmsan hégóma og
ósóma, þótt vér séum oft tregir til
að taka upp það, sem betur má fara.
"Ýmsir hafa komið að máli við
mig undanfarið og látið í Ijós van-
þókknun sina á því, að hér er farið
að halda skemmtisamkomur, þar sem
fram fer eins konar fegurðarsam-
keppni telpna eða unglingsstúlkna.
Það undarlega er, að þessi æskulýðs-
starfsemi fer fram og er a-uglýst und-
ir nafni sjálfs Iþróttabandalags Akra-
ness.
Ekki get ég sagt, að ég sé neitt
hneykslaður á þessum leik, en það
munu sumir, enda er sumu fólki
hætt við hneykslun, svo að úr getur
orðið illkynjaður sjúkdómur.
Hitt er nokkuð annað mál, að leik-
ur þessi frámunalega ómerkilegur og
hárla hégómlegur.
á Getur verið
varhugavert.
Svo er eitt: Er þessi fegurðarsam-
keppni holl telpum og unglings-
stúlkum? £g býst við, að á því geti
leikið mikill vafi. Hugsazt getur, að
sú, sem fyrir valinu verður, þoli illa
velgengnina, ofmetnist og fyllist hé-
gómagimd, sem sett getur dómgreind
hennar og tilfinningalíf úr jafnvægi.
Það verður að hafa hugfast, að oftast
munu stúlkurnar fá þessi verðlaun,
fyrir eiginleika, sem eru þeim, að
mestu ósjálfráðir.
Hugsazt getur lika, eins og er í
pottinn búið með þetta drottningar-
val hér, að fyrir valinu' verði telpa,
sem þykir það stórum miður, hefir
beinlinis raun af því sökum hlé-
drægni. Svo eru þær kannski alltof
ungar til þess arna.
Og þær, sem ólaglegar eru, og
koma ekki til greina, — og vita það,
— hvernig liður þeim á svona dans-
leik? Eru þær hamingjusamar yfir
því að vera stöðugt minntar á þessa
staðreynd, sem þær komast ekki fram
hjá?
íþróttabandalagið vinnur margt
gott starf. En varla mun forysta
þess á þessu sviði félagsmála verða
einn af leiðarsteinunum í sögu þess,
.... eða vonandi ekki.
★ Páskagóðviðri
og myndlist.
Það var bara gaman að labba um
bæinn í góðviðrinu um páskana. Á
st.yrkja dagheimilið með kr.
5.000,00 á þessu ári, ef það
verður rekið, en ella renni sú
upphæð í byggingarsjóð dag-
heimilis á Akranesi. Þá var og
samþykkt heimild til að veita
sömu upphæð á þessu ári til
Skálatúnsheimilisins.
kvöldin nálgaðist að vera stórbæjar-
bragur á götunum, samfelldur bíla-
straumur og fullt af fólki á göngu,
eldra og yngra. Sælgætisbúðir, bíó
og samkomusalir voru lokuð, svo að
unga fólkið hafði ekki í þau hús að
venda, og var því hreint ekki vor-
kennandi, enda virtist það una sér
fullvel úti í góða veðrinu.
Svo vel stóð á, að við eina af að-
algötum bæjarins stóð yfir listsýn-
ing, og lögðu margir þangað leið
sína og sáu ekki eftir þvi. Slíkir at-
burðir eru alltof fátíðir hér. Almenn-
ingur hér á alltof fá tækifæri til að
kynnast lifandi list, sérstaklega mynd
list. Af því leiðir, að skilningur
margra og smekkur á slíku er á
ékaflega lágu stigi. Auðvitað fer
því viðs fjarri, að slíkt fólk hafi
skilyrði til að fylgjast með á þessu
sviði, allar nýj.ungar fara fyrir ofan
garð og neðan hjá *þvi. Þetta er ekki
sagt neinum til lasts. Aðstæðumar
skapa þetta ástand, og það verður að
lagast.
Ég hefi átt þátt í því, að tvær list-
sýningar hafa komizt upp hér, og ár-
angurinn er sá, að ég hefrheitið því
að stuðla að slíkum sýningum hér
framvegis, og heiti á góða menn til
aðstoðar.
Páskavikan er sérstaklega hentug
til sýninga hér í bæ. Væri ekki æski
legt og skynsamlegt að setja sér það
mark, að hér sé listsýning á hverjum
páskum?
★ Lúðrasveit Akraness.
Ég var að lofa góðviðrið um pásk
ana. Annað var ég mjög að hugsa
um, meðan ég var að virða fyrir mér
allt fólkið, sem var að ganga um bæ-
inn í góða veðrinu. Það var lúðra-
sveitarleysið.
Hugsu-m okkur nú, að góð lúðra-
sveit hefði staðið á Gagnfræðaskóla-
blettinum eða Merkurtúninu og leik-
ið vinsæl lög. (Vel á minnzt: Hve-
nær verður Merkurtúninu breytt í
skemmtigarð?) Lúðrasveit mundi
setja fegurri og fullkomnari svip á
bæjarlifið á slíkum dögum, safna
fólkinu saman um góða og hressandi
skemmtun.
Margir kaupstaðir eiga sér lúðra
sveitir, jafnvel þeir, sem fámennari
eru en Akranes. Þykir alls staðar að
þeim hin mesta bæjarbót. Að sjálf-
sögðu fylgir þessu nokkur stofnkostn-
aður, en fleira á rétt á sér á svona
stöðum en það, sem lýtur að þvi að
veiða þorsk, þótt það sé góðra gjalda
vert.
Hér er hlutverk fyrir tónlistarfé-
lag að taka forystu, og síðan kemur
til kasta bæjaryfirvalda og bæjarbúa
yfirleitt að ljá málinu fylgi til fram-
gangs.
★ Orðið er laust.
Enn vil ég minna á, að heimilt er
aÖ senda þessum þœtti bréf, fyrir-
spurnir, athugasemdir, d&finnslur 0.
þ. h. Stjómandi þáttarins áskilur sér
hins vegar rétt til að vísa á bug á-
leitni og áreytni og öðru, sem hon-
um þykir illa sæma í blaði. Helzt
þurfa menn að láta nöfn sín fylgja,
enda þótt bréfin séu birt undir dul-
nefni.
En hvað sem því líður, þá má búast við að margir telji
sig eiga erindi upp að Görðum í framtíðinni, bæði heima
menn og ferðamenn. Þar verður margt að hugleiða og skoða.
bæði frá horfnum tímum og eins nútímanum. Þar er t. d-
þegar kominn góður útsýnistum.
Þá verður hægt að kveða um Garða með enn þá mein
sanni en nú:
„hillir uppi gömlu GarSa,
góÖa kostajörÖ“.
■ Mllllliaillllllllllllllllllll.llinjjannillllUiíllfHn
KRAFAÐ O G SkEGGRÆTT
IIIIIIIMIIIIIIIIIIIIIIIIÍHIIIiIIi ■<llllllllllllll;llllllllll III lllllllli 1:1 II: lulil III llilólllllllll IIII I Hlil III llllllllil:IIU
r/ó/t.
IIMIIIIIIIIIIIIIIIIIIIMilllllllllllllllllllllllllllllllll