Bæjarblaðið - 23.06.1958, Blaðsíða 4

Akurnesingar! Kaupið
BÆJAKBLAÐIÐ
BÆJARBLAÐIÐ
Akranesi, mánudaginn 23. jiiní 1958
Auglýsið í
BÆJARBLAÐENTT
— Lflndhe^ísmÁlid . . .
Framhald af 3. síðu.
Þá var að snúa sér að Islands-
miðum og leika sama leikinn
þar, sækja svo fast að, að virða
helzt allar landhelgisreglur að
vettugi.
Saga fiskimiðanna í Norður-
síó og við Bretland er raima-
saga, sem á að vera oss til varn
aðar. Ætla mætti, að hún gæti
orðið fleirum en Islendingum
einum aðvörun, líka öllum öðr-
um fiskveiðiþjóðum og þá fyrst
og fremst Bretum. En svo virð-
ist ekki vera. Jafnvel þótt ensk-
ir útgerðarmenn horfi upp á
eyðileggingu íslenzkra fiski-
miða, sem þeir telja nú alla af-
komu sina undir komna, þá
linna þeir ekki á kröfunum um
að fá að eyðileggja þau í friði.
Framkoma þeirra í landhelgis-
málunum bendir ekki aðeins á
yfirgangslmeigð og frekju,
heldur og furðulegt fyrir-
hyggjuleysi og skammsýni.
Þeir vilja leika hér sama leik-
inn, sem þeir léku heima fyr-
ir og koma þar með útgerðinni
á heimamiðum á kaldan klaka.
Og það er bersýnilegt, að enn
ríkir þar sami andinn í þessu
máli og ríkti í framkomunni
við Ira á sínum tíma og Búa,
og loks nú á Kýpur, svo að
nokkur dæmi séu nefnd. Vér
viljum, að sjálfsögðu, hafa sem
allra bezt samkomulag við
Breta og margt hafa þeir stór-
vel til vor gert, en vér verð-
um að láta þá skoðun uppi með
fullri einurð á opinberum vett-
vangi, að framkoman í löndun-
arbanninu og nú í hótunum
um ofbeldisaðgerðir, samræm-
ast ekki skilningi vestrænna
þjóða á lýðræðislegum og rétt-
látlegri sambúð frjálsra þjóða.
Ymislegt verðum vér Islend-
ingar að gera oss ljóst í land-
helgismálinu. Vér verðum öll
að öðlast þá óbilandi sannfær-
ingu, að krafan um 12 mílna
landhelgi er ekki sprottin af
hamslausri og órökstuddri
kröfupólitík, heldur nauðsyn,
sem framtíð vor og þjóðarhags-
munir heimta. Líka eigum vér
að vera þess minnugir, að
krafa vor um 12 mílna land-
helgi er ekkert einsdæmi, sum-
ar þjóðir liafa þegar tekið hana
upp, og enn aðrar hafa miklu
víðari landhelgi.
Vér verðum að halda fast á
rétti vorum og hverfa hvergi
frá því, sem vér teljum rétt og
sanngíarnt. Fávíslegar og
fólskulegar ógnanir eiga ekki
að hræða oss, heldur stæla.
Engin tilboð um fríðindi á öðr-
um sviðum mega heldur koma
oss til að hvika í þessu máli,
því að vér höldum hér ekki
aðeins á rétti vorum og stund-
arhag vorum, sem nú lifum,
heldur og framtíð og hag niðja
vorra. Hér er um sjálfstæðis-
mál Islands að ræða.
En þótt vér viljum halda
fast á rétti vorum, megum vér,
að sjálfsögðu, ekki grípa til
neinna ofbeldislegra aðgerða
sjálfir. Hvort tveggja er, að
vér höfum ekki bolmagn til
þess og eigi síður hitt, að slíkt
getur aldrei verið stefna smá-
ríkis, sem á líf sitt undir því,
að lýðræði og frelsisást ríki í
heiminum. Vér verðum að
muna, að smáþjóð á jafnan
undir högg að sækja hjá stór
veldum, gráum fyrir járnum,
og vér megum aldrei viður-
kenna anda ofbeldis og yfir-
gangs. Tilvera vor byggist á
þvi, að virðingin fyrir sjálfs-
ákvörðunarrétti þjóðanna sé
undirstaðan að samskiptum
þjóða í milli. Þess vegna eigum
vér jafnan að vera reiðubúnir
til að setíast að samningaborð-
um um deilumálin. Hitt er
svo annað mál, að þar megum
vér aldrei undirrita smánar-
samninga fyrir hönd lands
vors né semja af oss sjálfsagð-
an rétt vorn.
Loks verðum vér að gera oss
fullljóst, að alger þjóðareining
verður að ríkja um mál eins og
landhelgismálið. Án hennar er
málið tapað um ófyrirsjáanleg-
an tíma. Ef stjórnmálamenn-
irnir verða svo lánlitlir að
vekja sundrungu um atriði,
sem ekki skipta meginmáli, þá
verðum vér, kjósendurnir, al-
þýða manna, að taka í taum-
ana. Vér getum ekki þolað
nokkrum giftusnauðum og ó-
þjóðhollum valdaspekúlöntum
að leika sér svo gálauslega að
fjöreggi þjóðarhagsmunanna.
Og stjómmálamennirnir mega
vara sig í þessu máli, ef þeir
ætla að fara að nota landhelg-
ismálið til framdráttar einstök-
um flokkshagsmunum. Þeir
ættu að gera sér ljóst, að al-
menningur lítur mjög alvar-
legum augum á málið, og vill
halda á því með festu, en fullri
varúð. Þeim þingmönnum gæti
orðið býsna hált á stíórmnála-
svellinu í næstu kosningum,
sem ekki fara að með gát.
Það er gott tækifæri til að
skapa þjóðareiningu um land-
helgismálið. Og það gæti orðið
islenzku þjóðinni mikið happ
á þessum vandasömu tímum,
ef henni auðnaðist að standa
fast saman um eitt stórmál.
Það gæti ef til vill skapað þjóð-
areiningu um fleiri mál, og
hvað skortir oss, íslendinga, nú
meir? Síðasta alþingi varð að
horfast í augu við meiri fjár-
hagslega örðugleika og fjár-
kreppu en nokkurt þing á und-
an því, og engum athugulum
manni, þótt hann kæmi hvergi
nærri alþingi og væri réttur
og sléttur borgari, gat dulizt,
að vá var — og er fyrir dyr-
um. Engum gat dulizt, að nú
eða aldrei þurfti að sameinast
um að leysa vandann, en leggja
flokkshagsmuni og stéttastreitu
til hliðar. Ég tel öruggt, að yf-
irgnæfandi meirihluti ábyrgra
kjósenda óskaði þess, að full-
trúar þeir, er þeir höfðu kosið
á þing, í hvaða flokki, sem þeir
eru, mætu þjóðarvandann
meir en sérhagsmuni. Þessi
von brást að verulegu leyti. I
gegnum skammirnar og blekk-
ingamoldviðri í blöðum og á
þingfimdum, mátti sjá sæmi-
lega glögglega, að mikið af á-
greiningsefnunum var tilbúið
— en hverjum til góðs? Jafn-
vel í því máli, sem hér hefir
einkum verið rætt um, var
gerður tylliágreiningur síðustu
þingdagana, almenningi til
mikils viðbjóðs. Þjóðin er að
verða þreytt á rifrildi og sund-
urþykkju pólitískra lýðskrum-
ara og blaða. Hún er farin að
grilla gegnum blekkingamóð-
una. Hún fordæmir fyrir-
hyggjulausar innanlandsdeilur
um mál eins og landhelgismál-
ið. Þar heimtar hún áræði og
fullan rétt, skynsamlegan og
hófsamlegan málflutning og
varúð. Hún vill ekki láta ang-
urgapa spila réttinum úr hönd-
um sér, og margir gera sér
þegar ljóst, að skæðustu and-
stæðingar vorir í landhelgis-
málinu eru ef til vill ekki Bret-
ar, þótt harðir séu, heldur á-
byrgðarlitlir valdaspekúlantar,
innlendir, sem vanmeta dóm-
greind fiöldans.
Vér, Islendingar, eigum allt
undir því, að þjóðfrelsi smá-
þjóðanna, mannréttindi og
sanngirni ríki í alþjóðamálum.
Engin þjóð á meira undir því,
að friðar- og frelsishugsjóninni
vaxi fylgi. Vér verðum öll að
geta tekið með einlægri sann-
færingu undir orð Nordahls
Grieg:
Sú fullvissa er fædd í oss
öllum,
að frelsið sé lif hvers manns,
jafn einfalt og eðlisbundið
og andardráttur hans.
Frelsi og rétt þjóðar vorrar
eigum vér að setja ofar öllu.
En þá eigum vér að sýna það
í verki, að vér viljum eitthvað
í sölur leggja fyrir þessi gæði,
til dæmis það að leggja deilur
og nart til hliðar í stórmálum
og koma fram sem ein og sam-
felld þjóðarheild, ekki sízt í
deilumálum vorum við útlend-
inga; hvort sem um er að ræða
hervarnasamninga, handrita-
mál eða landhelgismál.
Þegar býður þjóðarsómi,
þá á Bretland eina sál,
sagði Einar Ben. um þá þjóð,
sem vér eigum nú í deilu við
um stórmál. Og orðin eru sönn,
þess vegna varð England stór-
veldi, og þess vegna hefir ekki
verið gerð innrás í England
síðan Vilhjálmur bastarður
gerði það 1066, — þrátt fyrir
fullan vilia Napoleons og Hitl-
ers.
Enn verðum vér að vona, að
hollar landvættir séu til eigi
síður nú en á dögum Haralds
konungs Gormssonar. Vér trú-
um því líklega ekki lengur, að
þær hollvættir komi úr fjöll-
um og tindum í líki dreka,
gamma, griðunga og bergrisa,
en vér viljum mega vona, að
þær búi í sál og hjarta þjóðar-
innar og hvers íslenzks manns
og konu. Á örlagastundum er
það dauðasynd við frelsi ís-
lenzku þjóðarinnar að leika sér
gálauslega að fjöreggi hennar,
og ein minnsta þjóð veraldar-
innar má þá ekki við því að
dreifa sínum litlu kröftum.
„Sameinaðir stöndum vér,
sundraðir föllum vér“.
Með einurð og karlmanns-
þrótti skulum vér sækja rétt
vorn og verja hann, með fyrir-
hyggju og fullri varúð skulum
vér beita vopnum vorum —
og um fram allt: sameinuð og
ósundruð verðum vér að
standa. Svo kvað Einar:
Hér þarf hugar og máls,
skilja málstað sín sjálfs,
og að muna hvað skeð er,
— sú þraut virðist létt,
bara að sitja við borðið og
segja eitt orð,
vera sammála aðeins um
það, sem er rétt.
Og sé mál vort ei laust og
ef trú vor er traust
á vort takmark og framtíð,
er sigurvon enn.
Þá skal losna um vor bönd,
þá er líf fyrir hönd,
þá skal ljós skína um
eyiuna, komandi menn!
Hf. Eimskipafélag Islands
Arður til hluthafa
Á aðalfundi félagsins 7. þ. m., var samþykkt að
greiða 10% — tíu af hundraði — i arð til hluthafa
fyrir árið 1957.
Arðmiðar verða innleystir á aðalskrifstofu félagsins
í Beykjavík, svo og hjá afgreiðslumönnum félagsins
um land allt.
Hf. Eimskipafélag Islands.
Nr. 3/1958.
TILKYNNING
Inni'lutningsskrifstofan hefur ákveðið að heimila
að bæta hinu 62 aura innflutningsgjaldi við núver-
andi söluverð á benzíni. Samkvæmt þvi verður há-
marksverð á benzíni sem hér segir frá og með 31. maí
1958, og gildir verðið hvar sem er á landinu:
tJtsöluverð, hver lítri: kr. 2,89
Sé benzín afhent í tunnum má hver lítri vera 3 aur-
rnn hærri.
Beykjavík, 30. maí 1958.
Verðlagsst jórinn.
Nr. 4/1958.
TILKYNNING
Innflutningsskrifstofan hefur í dag ákveðið eftirfar
andi hámarksverð á selda vinnu hjá bifreiðaverkstæð
um:
Dv. kr. Ev. kr. Nv. kr.
Sveinar 4L30 57,8o 74,30
Aðstoðarmenn . . . 32,95 46,10 59,25
Verkamenn 32,25 45Þ5 58,00
Verkstiórar 45,40 63,55 8i,75
Söluskattur og útflutningssjóðsgjald er innifalið í
verðinu.
Beykjavík, 1. júní 1958.
Verðlagsstjórinn.