Skagablaðið - 15.08.1985, Blaðsíða 7

| Skagablaðið á rölti að næturþeli ■ Skagablaðið á rölti að næturþeli ■ Skagablaðið á rölti að næturþeli ■ Skagablaðið á rölti að næturþeli ■ Skagablaðið á rölti
Hverjir evu þaö sem
vinna er aðrir sofa?
Eitt kyrrlátt og fallegt júlíkvöld sátu blaðamaöur og Ijósmyndari
Skagablaðsins heima í stofu ljósmyndarans sem oftar. Báðir voru hálf
dasaðir. Blaðamaðurinn nýkominn frá Garðinum (kauptún) þar sem
hann hafði fylgst með leik IA og Víðis og Ijósmyndarinn nýkominn
úr garðinum (heima hjá sér) þar sem hann hafði hjálpað föður sínum
við að tína orma (ánamaðka á fínu máli).
Þarna sem þeir sátu í stofunni
að ræða landsins gagn og nauð-
synjar (sem sagt allt og ekkert)
kom upp mál sem síðar varð
kveikjan að þessari grein. Þarna
sátu þeir og vorkennd j því fólki
sem þyrfti að vinna á næturnar og
spáðu lengi og vel í það hvernig
þessu fólki liði í vinnunni um
miðjar nætur. Það var einmitt þá
sem hin landsfrægu spakmæli
(eflaust verða það a.m.k.) hrutu
út úr öðrum þeirra. „Af hverju
förum við ekki á rúntinn og
athugum hvernig því líður?“
„Hvernig hverju lfður“. „Nú fólk-
inu auðvitað.“ Á andlit hins kon
svipur þeirra sem verða fyrir upp-
ljómun. „Já, því ekki það.
Stórsnjallt.“
Rokið af stað
Ljósmyndarinn greip með sér
myndavél og blaðamaðurinn
gamla vasabók og penna. Þegar
út í bíl var komið var ákveðið að
byrja á því að fara niður í Sem-
entsverksmiðju. A leiðinni þang-
að voru allir mögulegir staðir sem
gátu verið heimsóknar okkar að-
njótandi skrifaðir niður. Býsna
langur listi og okkur leist ekkert á
það að þurfa að innbyrða allt það
kaffi sem okkur yrði væntanlega
boðið og því ákveðið með 2
samhljóða atkvæðum að afþakka
allt slíkt.
Þegar niður í Sementsverk-
smiðju var komið þá velti ljós-
myndarinn fyrir sér hvar helst
væri hægt að finna einhverja vinn-
andi menn. Blaðamaðurinn sem
allt þykist vita og búinn að vinna
eitt sumar í verksmiðjunni var
alveg á því
finna. „I m
vinna 2 nætur og 6 daga frí.
Vantar afleysingamann.“ „Nei
vinur, það vantar engann í af-
leysingar og það er ekki allt sem
sýnist. 6 daga frí eru mjög sjald-
gæf og við erum á 21 vakt á 35
dögum. Þetta er svipaður vinnu-
tími og hjá öðrum nema hvað
þetta er á öllum tímum sólar-
hrings“, sögðu þeir og útskýrðu
nánar vinnutilhögunina. Ahuginn
á afleysingastarfinu dofnaði mjög
fljótlega. Síðan var beðið um
mynd og þeir kvaddir.
Kallað á Gísla
Klukkan nálgast 4.
Næst héldum við niður á höfn.
Við höfðum heyrt að oft væru
vaktmenn um borð í skipum yfir
nóttina. Eftir að hafa farið um
borð í 2 togara og 1 minna
fiskiskip vorum við sannfærðir
um að okkur hefði misheyrst, því
enginn maður var sjáanlegur í
þessum skipum. Ljósmyndarinn
var þó sannfærður um að þekkja
menn (sem blaðamaðurinn þekkti
ekki) sem höfðu starfað við slíkt.
Hann um það.
Lögreglustöð bæjarins var
næsti viðkomustaður. A nætur-
vakt þessa nótt voru þeir Jón
Leifsson og Gísli Björnsson. Eftir
að hafa bankað í afgreiðsluborðið
kom Jón til „dyra“ (borðs). Við
tjáðum honum erindi okkar og
spurðum hann hvort við mættum
eiga við hann viðtal. Leist Jóni
ekkert á það og vildi ekki einu
sinni láta mynda sig. Þess í stað
kallaði hann á Gísla og hann
upplýsti okkur um allt sem við
vildum vita. „Er rólegt svona í
miðri viku Gísli“.
„Það má segja að það sé frekar
rólegt. Bærinn sefur á þessum
tíma og má segja að það sé
einungis öryggisatriði að við séum
á vakt, nokkurs konar viðvera.“
„Hvernig er að vinna á næturnar?
„Það venst eins og ailt annað.
Þetta leggst auðvitað misjafnlega
í mann, stundum þreytandi og
stundum skemmtilegt. Sumum
finnst erfitt að vinna á næturnar,
öðrum ekki.“ „Er ekki óvenjulegt
að bláedrú menn labbi sisvona
inn á lögreglustöð um miðja
nótt“. Þessi spurning var nú ein-
göngu hugsuð til að taka af allan
vafa hjá Gísla (ef einhver var) að
við værum ófullir. „Það er nú
misjafnt. Jú, það má nú segja það
að við fáum ekki mjög oft heim-
sóknir af þessu tagi. “ „Hvernig
eru vaktirnar hjá ykkur í lögregl-
unni.“ „Þær eru mjög flóknar svo
hvar menn væri að
mylluhúsinu maður."
Mikið rétt (sem betur fer). Þar
voru 3 menn á vakt, þeir Símon
Ágústsson, Sigurður Ármannsson
og Valtýr Ármannsson.
„Þið eruð ekkert þreytulegir að
sjá strákar. Er auðvelt að vinna á
næturnar?
„Þetta venst eins og allt
annað“, sögðu þeir. „Þetta er nú
auðveldara fyrir unga menn held-
ur en okkur hina sem eru farnir
að reskjast“, sagði Símon. Allir
voru sammála því.
„Hvað eru margir að vinna hér
núna í nótt.“ Eftir dálitla umhugs-
un kom svarið. „Sjö.“ „Hvað
eruð þið á mörgum næturvöktum
í röð“. „Það er nú misjafnt“,
svöruðu þeir. „Það eru tveggja
nátta vaktir og þriggja nátta.“
„Hvar er þessi vakt í röðinni.“
„Við erum á tveggja nátta vakt og
þetta er fyrri vaktin. Við verðum
næstu nótt líka og fáum síðan 6
daga frí eftir hana.“ „Haaaaa,
F. v. Guðrún Guðmundsdóttir og Valdís Heiðarsdóttir.
F.v. Elín Sigurbjörnsdóttir, Jórunn Guðmundsdóttir og LiljaJónsdótt-
ekki sé meira sagt. T.d. getur
farið svo að ef helgi er að nálgast
að vaktirnar fari upp í 24 tíma.
Vinnuálagið er því oft mjög
rnikið." Gísli útskýrði síðan gang-
inn á vöktunum, og ég, maður
sem er ekki tilbúinn að viður-
kenna á hverjum degi að ég skilji
ekki eitthvað, viðurkenni hér og
nú að ég skyldi ekki bofs í lög-
regluvöktunum. Og það var þá
sem ég kom með þá bráðfyndnu
setningu (að eigin áliti) að það
væri „óregla í reglunum hjá lög-
reglunni." Gísli var myndaður í
bak og fyrir og við héldum enn á
ný út í nóttina.
Reglan brotin
Sjúkrahús Akraness var næsti
viðkomustaður. Sá staður er mér
mjög minnistæður, því það var
einmitt þar sem hinn geðþekki
Ijósmyndari braut regluna um að
þiggja ekki kaffi. Hvað um það.
Við hringdum dyrabjöllunni og
Valdís Heiðarsdóttir kom til dyra.
Eftir að hafa sagt henni erindi
okkar (og að við værum hvorki
slasaðir né drukknir) bauð hún
okkur upp. Með henni á vakt var
Guðrún Guðmundsdóttir. „Er
sjúkrahúsið í ykkar höndum?“
Þær hlógu (brostu a.m.k.). „Nei,
hér eru 7 manns á vakt í nótt. Við
skulum segja að deildin sé í okkar
höndum.“ „Er mikið um að vera
á næturnar." „Já, það er alltaf
töluvert. Það eru ótal hlutir sem
þarf að sinna af og til alla nótt-
ina.“ „Er ekki erfitt að þurfa að
vera að vinna á meðan aðrir eru
sofandi og öfugt.“
„Jú, en við þessu er lítið hægt að
gera. Þó er það verra á sumrin á
meðan gott er veður og bjartar
nætur, því þá þarf maður að sofa
á daginn og kannski sól úti. Það
er þó skemmtilegra þá því það er
einhvernveginn léttara yfir fólki
og manni sjálfum“ sögðu þær.
Þær spurðu okkur hvort við vild-
um ekki fara á aðrar deildir og við
játtum því.
Valdís sló á þráðinn (hringdi)
yfir á aðra deild og bað um leyfi
fyrir okkur. Það er óhætt að segja
að eftirvæntingarsvipur hafi verið
á þeim Lilju Jónsdóttur, Jórunni
Guðmundsdóttur og Elínu Sigur-
björnsdóttur þegar við komum og
láum við þeim það ekki. Hvaða
heilbrigðir menn eru úti um
hánótt, takandi viðtöl og myndir?
Eftir að hafa útskýrt fyrir þeim
málavöxtu voru þær hinar kurteis-
ustu (sem fyrr) og buðu okkur
kaffi. Það var einmitt þá sem
ljósmyndarinn sveik samkomu-
lagið og fékk sér einn bolla af
kaffi og ég bolla af tei (hvergi
minnst á te í samkomulaginu).
Eftir að ljósmyndarinn hafði lokið
við kaffið (með slæmri samvisku)
fékk hann leyfi til þess að mynda
nýfæddu börnin sem voru á deild-
inni. Litlu krúsídúllurnar. Ekkert
raskaði svefni þeirra og þau lágu
áhyggjulaus í vöggunum.
Á leið okkar af sjúkrahúsinu
komum við við á enn einni deild-
inni. Þar voru á vakt þær Elín
Björnsdóttir og Jóhanna K.
Guðmundsdóttir. Létu þær vel af
vinnunni og vinnutímanum.
Nátthrafn
Klukkan var nú að ganga 6.
Einn rúntur í bæinn. Eina lífs-
markið sem sást var það að trillu-
karl var á leið niður á höfn. Auk
þess sáum við tvo ketti og hrafn,
eflaust nátthrafn.
Jæja. Við upp á dvalarheimilið
Höfða. Þær Kristín Magnúsdóttir
og Ása Helgadóttir tóku engann
séns og komu báðar til dyra.
„Gott kvöld, góða nótt og góðan
dag. Megum við taka viðtal við
ykkur. Við erum sko frá Skaga-
blaðinu og erum að athuga hverjir
sru að vinna á næturnar.“ Viðtal-
ið var auðfengið (eflaust vegna
góðrar kynningar). „Eruð þið
þreyttar?" „Nei við erum það nú
ekki.“
„I hverju er vinnan fólgin?“. „Það
er svo margt“, sögðu þær „það
þarf að þrífa hér, taka til morgun-
mat, sinna hringingum ef ein-
hverjar eru og svona ýmislegt sem
til fellur.“ „Hafið þið unnið lengi
við þetta“, spyr ég. „Kristín er í
föstu starfi, en ég í afleysingum"
svarar Ása. „Er gaman að vinna
á næturnar“, spyr ég og er farinn
að endurtaka óþarflega oft sömu
spurningarnar. „Það getur verið
mjög gaman. Þetta er allt annað
og betra á sumrin. Á veturna
erum við einhvernveginn miklu
syfjaðri. Birtan úti fyrir lyftir
okkur upp.“ „Hvað er það besta
við næturvaktirnar?" „Það besta
er það að geta skriðið upp í rúm
þegar aðrir eru að fara í vinnu.
Tilhugsunin er svo góð.“ „Fáið
þið oft gesti í heimsókn?" „Nei,
við fáum aldrei gesti og okkur
dauðbrá þegar dyrabjallan
glumdi." „Er ekki samt gaman að
fá okkur í heimsókn" spurðum
við og brostum svo mikið að sást
í alla jaxla (þá sem eftir eru).
„Þetta er tilbreyting.“
Tvær á vakt
Við gerðum okkur þetta svar
að góðu og fórum.
Næst héldum við til Sambýlis-
sins að Vesturgötu 102. Þar var
Guðbjörg Vestmann á næturvakt.
„Við erum tvær sem erum ein-
göngu á næturvakt og reglan er
nokkurnveginn sú að það er vakt
2 nætur, og 2 nætur frí.“ „Hvað
gerið þið á vaktinni?" „Það er
ýmislegt. Hér þarf að strauja,
þrífa, gera við og svo margt,
margt annað.“ „Er vinnan
F. v. Ása Helgadóttir og Kristín Magnúsdóttir.
Elín Björnsdóttir og Kristín Guðmundsdóttir.
Karl Alfreðsson.
skemmtileg?“ spyr ég (breyti
orðalaginu örlítið frá síðasta
stað). „Já, hún getur verið það og
þetta hentar mér ágætlega. Maður
verður dálítið ruglaður í dögun-
um en þetta kemur allt saman.“
„Þú ert ekkert að sofna, að þurfa
að vera hér ein?“ „Nei, nei, þó að
það sé nú frekar rólegt yfir þessu
þá sofna ég ekki.“ Við þökkuðum
fyrir spjallið og héldum enn á ný
út í nóttina (sem var nú reyndar
að verða að degi).
Enn var tekinn rúntur. Það var
greinilegt að bærinn var í þann
veginn að vakna. Einn og einn
sást á ferli. ÞÞÞ bílstjórar voru
farnir að ræsa bílana sína, árrisul-
ir vegfarendur á morgungöngu,
smá líf að færast við höfnina og
þeir fyrstu í frystihúsin á leið
niðureftir. Hins vegar sáum við
enga ketti og hrafninn eflaust
kominn upp í Akrafjall.
Blaðamaður og ijósmyndari
ræddu síðan um hvort telja mætti
bakara til næturvinnufólks.
Varla, og þá ekki nema að hálfu.
við ákváðum að renna upp í
Harðarbakarí og fá lausn á málið.
Þar voru 8 manns við vinnu og var
létt yfir öllum. Hörður Pálsson
bauð okkur kaffi og þáði ljós-
myndarinn það (öðru sinni. Ég
fékk kókómjólk). Síðan uppfyllti
Hörður ósk sem blaðamaður
hafði óskað sér í u.þ.b. 5 mínútur
og kom með vínarbrauð og teboll-
ur. Jibbí. „Þeir fyrstu mæta hér
kl. 5 og svo er fólkið a smátínast
fram til kl. 8. Alls vinna 16 manns
hér í bakaríinu.“ „Eru ekki fáir á
ferli svona snemma á morgnana
þegar þið mætið?“ „Jú, maður er
vanalega einn á götunum kl. 5 á
morgnana." Síðan bað ljósmynd-
arinn alla um að stilla sér upp og
bað fólk um að segj a „snúúúúúúú-
úúúður" (í staðinn fyrir SÍS).
Örugglega góð mynd.
Með 7 hendur
I hinu bakaríinu á staðnum,
Brauða- og kökugerðinni var Karl
Alfreðsson í óða önn að hnoða
deig og skera það til. Virtist Karl
vera með 7 hendur, svo hröð voru
handtökin. „Það má segja að þú
sértáfullu.“ „Já, þaðeralvegnóg
að gera. Mikill hasar fram til kl.
8, því það verður að vera búið að
baka öll brauðin fyrir þann tíma.“
„Við erum þá ekkert að trufla þig
F.v. ValtýrÁrmannsson, Sigurður Armannsson ogSímon Agústsson.
meira. Kannski við fáum að taka
eina mynd.“ „Það er í góðu lagi“
sagði Karl, en hélt samt áfram að
vinna svo að myndin er örugglega
ekki í fókus. Á leiðinni út úr
bakaríinu kom blaðamaðurinn
auga á sjálfvirka „kleinuhringja-
vél“. Hvílík tækninýjung (örugg-
lega eldgömul vél). Blaðamaður-
inn var svo dolfallinn yfir þessari
vél að minnstu munaði að hann
dytti ofan í steikarpottinn.
Nú var klukkan að verða 7 og
„glás“ af fólki komið á stjá.
Við vorum farnir að hugsa um
það að koma okkur heim, enda
nóttin búin að vera strembin og
við þreyttir. Vissulega hefði verið
gaman að geta farið á alla þá staði
sem vinna stóð yfir þessa nótt en
nú var klukkan sem sagt að verða
7 og allir á leið heim. Enn áttum
við eftir að fara inn á Grundar-
tanga, koma við á hótelinu, en
þar er vakt á nóttinni og jafnvel
fleiri stöðum. Svo má telja þá sem
vinna á næturnar um helgar s.s.
leigubílstjóra og almennt starfs-
fólk hótelsins o.fl. En hér varð að
láta staðar numið, enda ekki mikil
kurteisi að vera að geyspa framan
í fólk í miðju viðtali eins og við
hefðum eflaust gert.
Góða nótt.
Gísli Björnsson.
Guðbjörg Vestmann.
Hörður Pálsson, bakari og starfsfólk hans.
6
7