Skagablaðið - 14.03.1991, Blaðsíða 5

4
Fyrir 22 árum steig maður fyrst fæti
sínum á tunglið. Allt frá þeim merkisá-
fanga hafa vísindamenn og tæknijöfrar
stöðugt verið að þróa ýmiss konar há-
tækni jarðarbúum til þæginda og fram-
fara. En þrátt fyrir alla tæknina blasir við
okkur öllum vandamál, sem ekki virðist
nokkur leið að leysa. í það minnsta hef-
ur engin lausn enn fundist á því. Vanda-
málið er sorp.
íslendingar hafa á undanförnum
árum gefið lítinn gaum að þessu vanda-
máli, m.a. vegna þess hversu stórt land-
ið okkar er miðað við þann íbúafjölda
sem í því býr. Landrými er því nægilegt
m.a. fyrir sorp og annan úrgang. Við
höfum þó aðeins verið að vakna til lífs-
ins en því fer fjarri að umhverfisvitund
okkar sé á háu stigi. Við erum enn ótta-
legir sóðar sem sýna landinu takmark-
aða virðingu.
Sorpvandamálið er sennilega hvergi
alvarlegra en í Bandaríkjunum og þá
einkum og sér í lagi í stórborgunum þar.
Daglega leggjast til 400.000 tonn af
sorpi um gervöll Bandaríkin.
Að sögn tímaritsins Newsweek falla til
160 milljónir tonna af sorpi á ári hverju
þar vestra.
Vandamálið er farið að láta verulega
til sín taka í borgum á borð við New
York og Los Angeles. Sorphaugar
síðarnefndu borgarinnar verða fullnýttir
eftir fjögur ár. í New York er gert ráð fyrir
að haugurinn á Staten Island, sem er sá
stærsti sinnartegundar í veröldinni, hafi
um aldamótin náð helmingi hæðarfrels-
isstyttunnar, sem blasir einmitt við til
viðmiðunar frá eynni.
Til þess að „leysa“ vandamálið í eigin
garði eru margar stórborganna farnar
að flytja sorpið í burtu til annarra ríkja.
Daglega er 28.000 tonnum sorps ekið
um þjóðvegi Bandaríkjanna, „eitthvert
annað“, á sama tíma og ráðamenn
klóra sér í skallamum yfir því hvernig
hægt sé að leysa vandann. Enn finnst
engin lausn.
Hvers kyns einnota vörur eru stór
hluti vandamálsins. Hér á landi þekkjum
við ógrynni dæma um slíkar umbúðir.
Nægir þar að nefna umbúðir utan af
hvers kyns mjólkurafurðum, ungbarna-
bleiur, áldósir og plastpoka, sem eru
hvergi meira notaðir en einmitt hér á
landi.
Lausn vandamálsins felst kannski
ekki í því að losna við sorpið heldur
frekar í því að koma í veg fyrir að það
verði til. Kannski erum við ekki svo
tæknivædd þegar allt kemur til alls. Ef til
vill „neyðumst" við til þess að loka aug-
unum fyrir nútímanum og taka upp
gamla siði. Draga fram margnota gler
fyrir drykkjarvörur, gömlu taubleiurnar
með tilheyrandi skolun og þvotti og ann-
að í þeim dúr. Það skyldi þó aldrei vera
að lausn vandamálsins felist í því að
hverfa aftur til fortíðar?
Sigurður Sverrisson
Skaqablaðið
Skaaablaðið
Nýforysta
Fátt hefur verið meira rætt manna á milli undanfarnar vikur en for-
mannskjör í Sjálfstæðisflokknum en á landsfundi flokksins um síð-
ustu helgi var kosið á milli tveggja af hæfustu stjórnmálamönnum
landsins, þeirra Þorsteins Pálssonar, sem verið hefur formaður
flokksins sl. 8 ár, og Davíðs Oddssonar, borgarstjóra í Reykjavík.
Eins og öllum er kunnugt sigraði Davíð í þessu kjöri með 82 atkvæða
Eg hef orðið var við feiknar-
lega góð viðbrögð fólks við
kjöri Davíðs enda nýtur hann
mikils trausts fólks úr öllum
flokkum.
að byggja utan borgarmarkanna,
þar sem ekki var hægt að fá lóðir
í Reykjavík nema eftir einhverju
fáránlegu punktakerfi sem eng-
inn botnaði í og borgarstjóri var í
Besti vikuafli það
semafer verb'ð
Séð yfir höfnina á fögrum degi.
Sumir hafa haldið þeirri skoð-
un á lofti að Davíð sé í raun ó-
reyndur stjórnmálamaður, það
sé enginn vandi að stjórna borg-
inni því þar gangi hlutirnir af
sjálfu sér og alltaf nægir pening-
ar.
Þegar Davíð og samherjar
hans tóku við stjórn Reykjavík-
urborgar fyrir tæpum 9 árum eft-
ir vinstri stjórn í eitt kjörtímabil
var ástand mála þannig að borgin
var gífurlega skuldug þrátt fyrir
að gjöld hefðu verið stórhækkuð.
Fyrirtæki og einstaklingar urðu
raun óvirkur, þar sem leiðtogar
þriggja vinstri flokka vildu vera
með puttana í öllu og gagnkvæmt
vantraust ríkti á milli þeirra.
Þessu sneru Sjálfstæðismenn
við á ótrúlega skömmum tíma
undir forystu Davíðs. Álögur á
borgarbúa voru lækkaðar og
lántökum til framkvæmda hætt.
Nægar lóðir, traustur fjárhagur
og bjartsýni á flestum sviðum
hafa síðan einkennt Reykjavík.
Þá halda sumir því fram að
Davíð sjái ekkert nema Reykja-
vík, hann verði sko ekki maður
landsbyggðarinnar. Þeir sem
þannig tala gleyma því að hann
er ráðinn framkvæmdastjóri
Reykjavíkurborgar og ber auð-
vitað að sinna því starfi á meðan
hann gegnir því. Það hefur hann
gert með þeim ágætum að 60%
Reykvíkinga kusu Sjálfstæðis-
flokkinn síðasta vor.
Það er tvímælalaust fengur að
því fyrir landsbyggðina að Davíð
skuli nú gefa sig að þjóðmálum.
Ég er ekki í nokkrum vafa um að
stjórnunarhæfileikar hans munu
ekki síðar nýtast á þeim vett-
vangi þegar Sjálfstæðisflokkur-
inn kemst í ríkisstjórn.
Skoðanakannanir hafa að
undanförnu sýnt sterka stöðu
Sjálfstæðisflokksins. Útlit erfyrir
að flokkurinn muni hafa meiri
áhrif en áður.
Forystumenn ríkisstjórnar-
flokkanna hafa lýst áhuga á að
endurnýja stjórnarsamstarfið
með aðstoð Kvennalista eftir
kosningar. Val kjósenda er því
skýrt milli forystu Sjálfstæðis-
flokksins eða fjögurra til fimm
flokka samsuðu vinstri manna.
Ágætur afli hefur verið í netin
en tregt hefur verið á línuna.
Margir fengu mjög góðan afla í
netin í vikunni, sem er sú besta
það sem af er vertíðinni.
Vertíðarstemningin ríkir þeg-
ar bátarnir hver á eftir öðr-
um til löndunar. Eitt skyggir þó á
gleði sjómanna, það er löndunar-
biðin. Menn þurfa oft að bíða
kannski allt að 3 - 4 tíma eftir því
að komast undir krana til
löndunar.
Afli bátanna var sem hér segir
vikuna 4. - 10. mars:
NETABÁTAR
Bátur Afli/kg Rbðrar
Isak 39.000 4
Þorsteinn 35.710 6
Löndunarkranavandamál
Eins og kemur fram í pistilinum hér til hægri eru sjómenn
óhressir með slæma nýtingu á þeim þremur löndunarkrönum sem
eru til afnota á bryggjunni.
Staðsetning krananna er miðuð við smátrillur, 6-7 metra
langar. Nú koma hins vegar allt að 15 m langir bátar undir þá.
Auk þess ná tveir efstu kranarnir ekki upp á stóra fiskflutninga-
bíla, sem sækja aflann.
Á þessu verður að ráða bót strax. Ófært er að láta menn bíða
endalaust eftir löndun ár eftir ár. Slíkt gengur ekki lengur.
Ágæti Sigurður.
Eftir að hafa lesið leiðara þinn
í blaðinu sl. fimmtudag má ég til
með að gera smáathugasemdir
við annars skynsamleg skrif þín.
W
Ileiðaranum ræðir þú fjölgun
gjaldþrota og þá óstjórn sem
einkennir heimilisbókhald okkar
landsmanna. Ég er svo sannar-
lega sammála þér, að upp til
hópa kunnum við íslendingar
ekki fótum okkar forráð í fjár-
málum (hvort sem um er að ræða
einstaklinga, fjölskyldur eða
fyrirtæki). Aðra eins bruðlara,
sóara og eyðsluklær og okkur Is-
lendinga er tæpast að finna á
meðal þjóða.
Það má leggja að jöfnu áfjáð
okkar í veraldleg gæði og bruðl
með þau, sem við höfum þó
fengið ókeypis upp í hendurnar.
Ég er líka sammála þér um að
uppfræða þurfi æsku landsins um
hvernig hún eigi að haga fjármál-
um sínum. Hins vegar á ég erfitt
með að sjá að sú uppfræðsla
verði best staðsett á efri stigum
grunnskólans.
Hver á að fræða?
Vissulega sýnir það mikið
traust á skólum landsins og starfs
mönnum þeirra að fela þeim að
leggja grunn að fjárhagslegu ör-
yggi nemenda sinna í framtíð-
inni. Ég er hins vegar mjög efins
um að skólinn geti eða vilji taka
að sér þetta viðamikla verk. Og
hvers vegna ekki?
Jú, á síðustu áratugum hafa
stórfelldar breytingar átt sér stað
í þjóðfélaginu. Þær breytingar
sem mest snerta skóla landsins
eru stóraukin útivinna kvenna og
í framhaldi af því löng fjarvera
foreldra frá heimili daglega. For-
eldrum og börnum gefst orðinn
lítill tími til samveru, einkum
þegar börnin hafa náð unglings-
aldri og eru sjálf orðin upptekin
við ýmsar tómstundir.
um, ss. tölvfræði, leiklist, vélrit-
un, bókfræslu, þýsku, fatasaumi
og sjóvinnu. Til að uppfræðast á
öllum þessum fyrrtöldu sviðum
er nemendum úthlutað frá 33 -
35 kennslustundum (40 mínútur)
á viku þegar best lætur. Glæsilegt
ekki satt! Eins og þú sérð er
Uppeldishlutverk skólans
Til að koma á móts við breytt
þjóðfélag hefur skólanum í sí-
auknum mæli verið falið uppeld-
ishlutverk, sem áður voru í
höndum foreldra. Nú í dag ber
okkur sem kennum á unglinga-
stigi að uppfræða nemendur okk-
ar í íslensku, stærðfræði, bók-
menntum, dönsku, ensku, nátt-
úrufræði, eðlisfræði, félagsfræði,
kristinfræði, heimilisfræði,
tónmennt, hannyrðum, smíðum,
íþróttum og sundi, myndmennt,
efnafræði og siðfræði.
Okkur ber að sjá til þess að
þau kunni að lesa og skrifa, geti
stafsett rétt, tjáð sig með mynd-
um og máli, sungið og dansað.
Einnig er ætlast til þess að við
fjöllum með nemendum okkar
um reykingar og önnur vímuefni,
kynfræsðlu og getnaðarvarnir,
eyðni og jafnrétti. Þá má telja
upp starfsfræðslu á stjórnkerfi og
heimabyggðinni.
Til að koma á móts við áhuga
og þarfir nemenda bjóðum við
svo upp á kennslu í ýmsum grein-
harla lítill tími eftir til að kenna
unglingum hvernig ber að haga
framtíðarfjármálum sínum.
Að breyta viðhorfum
En segjum nú, Sigurður minn,
að þér tækist að plata út úr ráð-
neytinu aukatíma og kennslu-
bækur í fjármunameðferð. Er
skólinn í raun og veru besti aðil-
inn til að taka að sér þessa
vandasömu kennslu? Jú, að sjálf-
sögðu mætti kenna nemendum
eitt og annað um fjármál og
reyndar fá þeir svolitla kennslu í
þessum efnum.
í stærðfræðinni eru tekin fyrir
grunnhugtök fjármála, ss. höfuð-
stóll, skuldir og eignir. Við kenn-
arar reynum að nýta hvert tæki-
færi til að koma fræðslu til skila.
Til dæmis höfum við reiknað út
með nemendum verðmuninn á
því að drekka skólamjólk (á 11
kr. stykkið) og aðra drykki, sem
seldir eru í skólanum (á 50 kr.
stykkið). En þrátt fyrir mikinn
verðmun sáu þó fæstir nemenda
nokkra ástæðu til að breyta
neyslu sinni. Það er nefnilega eitt
að koma staðreyndum til skila og
annað að breyta viðhorfum.
Viðhorfbreyting gerist ekki
fyrir tilverknað nokkurra
kennslustunda heldur er hún
seinvirkt námsferli og er að mínu
mati langbest komin í höndum
þeirra sem nemendur treysta
mest og meta, þ.e. foreldra. Hve
margir foreldrar hafa farið með
unglingnum sínum í gegnum
fjármál og fjárhagslega stöðu
heimilisins? Dregið fram reikn-
inga fyrir matarkaupum, bíla-
tryggingum, skuldabréfum, raf-
magninu og öllu hinu?
Unglingi, sem ekki hefur glóru
hugmynd um hvernig tekjum
heimilisins er varið, finnst hálf
lúalegt að fá ekki að kaupa sér
nýjar gallabuxur fyrir 6000
krónur. Unglingar eru jú ákaf-
lega stórtækur neysluhópur, sem
nýtir fjármagn foreldra sinna til
að fjármagna neyslu sína. Þeir
eru líklega sá neysluhópur sem
er hvað auðginntastur fyrir gylli-
boðum markaðarins.
Ég held því að það sé okkar
foreldra að uppfræða börnin
okkar um þennan mikilvæga þátt
bæði með því að reynast þokka-
legar fyrirmyndir í fjármálum og
svo með því að gera börn okkar
virka þátttakendur í fjármálaað-
haldi heimilanna. Fjölskyldu-
fjármál eins og þú nefnir þessa
uppfræðslu ættu að mínu mati að
vera fjölskyldumál.
Akraneskirkja
Laugardagur 16. mars.
Kirkjuskóli yngstu barnanna í umsjá Axels Gústafssonar í
safnaðarheimilinu Vinaminni kl. 13.00.
Sunnudagur 17. mars.
Barnaguðsþjónusta kl. 11.00. Barnakórinn syngur.
Kvöldbænir kl. 18.00.
Miðvikudagur 20. mars.
Föstuguðsþjónusta kl. 20.30.
Fimmtudagur 21. mars.
Fyrirbænaguðsþjónusta kl. 18.30. Beöið fyrirsjúkum.
Organisti Jón Ólafur Sigurðsson.
sóknarprestur
Auðbjörg II
Hrólfur
Særún
Ásrún
Enok
Keilir
Bresi
Flatey
Dagný
Síldin
Ebbi
Yngvi
Valdimar
Stormur
Ver
Markús
Sæþór
Bergþór
Þytur
Kópur
Sæbjörn
33.030
25.650
20.410
18.510
17.750
16.910
16.160
14.670
14.460
14.150
13.550
11.130
10.530
9.010
8.860
8.750
6.310
5.610
5.150
3.990
3.940
LÍNUBATAR
Bátur
Leifi
Máni
Guðný
Hugrún
Þura
Salla
Afli/kgRóðrar
3.840 4
3.270
2.870
2.690
1.790
1.780
4
2
3
3
4
SLP.
Mozart
tónleikar
Nemendur tónlistarskólans efna til tónleika í safnaðar-
heimilinu Vinaminni laugardaginn 16. mars kl. 14.30. Á efn-
isskránni verða eingöngu leikin verk eftir Wolfgang Amadeus
Mozart.
Á þessu ári eru liðin 200 ár frá láti þessa mikla meistara
tónbókmenntanna og vilja nemendur minnast þess á þennan
hátt. Um leið verður þetta fyrsti skerfur nemenda Tónlistar-
skólans til söfnunar í byggingarsjóð fyrir nýtt húsnæði
skólans.
Aðgöngumiðar verða seldir við innganginn og kosta
kr. 500,-
Foreldra að fræða böm um fjármál

framundan er mikið átak til kynningar á verslun, þjónustu og afþreyingu á Akranesi. í tengsl-
AÐ HVERJU ER LEITAÐ?
Ilánari upplýsingar veitir Þðrdís Arthursdóttir í síma 13527.

'
;

Frá innheimtustjóra
Að kvöldi 15. mars nk. verða reiknaðir dráttarvextir á fasteignagjald er féll í
gjalddaga þann 15. febrúar sl.
Vinsamlegast greiðið heimsenda gíróseðla. Þeir aðilar sem enn skulda
gjöld frá fyrra ári eru alvarlega áminntir um að gera skil fyrir 15. mars nk.,
eftirþað verður óskað eftir uppboðiá eignum þeirra án frekariaðvörunar.
Undirrituðum er full alvara með auglýsingu þessari.
Með kveðju,
Innheimtustjóri Akraneskaupstaðar.
5
SÍM111100 (SÍMSVARI)
Draugar
(Ghosts)
Áður en Sam var myrtur
lofaði hann Molly að hann
myndi elska hana og vernda
að eilífu.
„Allt er fært í búning
dúndurgóðrar, spennandi,
gráthlægilegrar og inniiegrar
rómantískrar afþreyingar. . .
Pottþétt afþreying að mér
heilum og lifandi. “ Al, Mbl.
MISSTU EKKI AF
ÞESSARI STÓRMYND!
Sýnd í kvöld, fimmtu-
dag, kl. 21, föstudag kl. 21
og 23.15 og sunnnudag kl.
17.
TOM STEVE TED
5ELIECK GUTTENBERG DANSON
f^fiAssJílhAruajM/iau
Lítfle Lq4/
Þrír menn
og lítil dama
(Three Men And
A Little Lady)
Þessi bráðskemmtilega
mynd hlaut frábæra aðsókn í
Bíóhöllinni fyrir stuttu. Hún er
beint framhald af hinni geysi-
vinsælu grínmynd Þrír menn
og barn, sem sló öll aðsókn-
armet fyrir tveimur árum.
Aðalhlutverk: Tom
Selleck, Steve Guttenberg,
Ted Danson, Nancy Travis,
Robin Weissman.
Sýnd á sunnudag, mán-
udag og þriðjudag kl. 21.