Skagablaðið - 05.09.1991, Blaðsíða 8

8
Skagablaðið
Ef sandurinn er að lækka má altt
eins segja mér að svart sé livítt
í næstsíðasta Skagablaði var frétt um Langasandinn. Hugleiðingar
voru um að verið væri að evöileggja hann vegna sandtöku. Haft var
samband við tæknifræðing bæjarins og álit hans kannað. Þar kom
fram, að nú ætti að fara að mæla hæð sandsins ársfjórðungslega til að
kanna hugsanlega breytingu á honum. Vegna þessara vangaveltna
langar mig til þess að leggja nokkur orð í belg.
Eg er fæddur og uppalinn hér sé að lækka mætti alveg eins
á Skaga og sem ungur strák- reyna að segja mér að svart sé
ur lék ég mér á sandinum eins og hvítt. Eins hef ég heyrt suma
aðrir krakkar gerðu, a.m.k. þeir ræða um að núorðið sjáist oft svo
sem áttu heima á efri Skaganum. mikil möl á sandinum. Um þetta
Síðan eru liðin yfir fimmtíu ár get ég sagt, að þetta er ekki neitt
svo ég tel mig muna tímana nýtt fyrirbæri. Þegar ég var strák-
tvenna hvað Langsandinn áhrær- ir.
Inn Póhirtcnn J,LÍfiL.
jon r eiursson SKrnar * - i
Þegar ég var strákur var hægt JÉlJ$
að aka niður á sandinn hjá
Hreiðri, en svo hét lítið hús sem
stóð rétt fyrir ofan þann stað, þar
sem sementsverkskmiðjuskor-
steinninn er nú. Þar gátum við
komist í fjöruna. Næsti staður
sem greiður var gangandi niður á
sand var í Stóra- Skarði, sem svo
var nefnt, en það var þar sem
grjótgarðurinn og vegurinn
koma upp á Jaðarsbrautina
núna. Svo var langur kafli af Jað-
arsbökkunum eða inn undir
íþróttavöll, sem var ófær til upp-
og niðurgöngu. Þar fyrir innan
voru ca. tveggja metra háir bakk-
ar alveg inn að Höfða.
Ég man eftir mógröfum í
bökkunum rétt utan við vitann
sem er þarna inn frá. Þegar geng-
ið var þarna undir sást vel hvernig
grafirnar litu út enda braut sjór-
inn af bökkunum á hverju ári.
Er svart hvítt?
Þeir sem ganga sandinn núna
sjá enga bakka eða mógrafir
þarna innfrá sem varla er von því
sandurinn hefur borist svo upp,
að nú má heita að slétt sé af
bökkunum niður í fjöruna. Ef
ur var oft sótt möl niður í fjöruna
sem notuð var í steypu hér í
bænum.
Fyrir nokkrum árum varð hér
mikið sandfok á Jaðarsbökkun-
um, sem að mínu áliti stafaði af
því hve hátt sandurinn var kom-
inn í fjöruna. Eins hafði verið
mikill þurrkur áður en rokið kom
sem bar sandinn hér upp yfir
byggðina. Svo má ekki gleyma
þeim fláa sem fræðingarnir hafa
látið gera á bakkana frá Faxa-
braut að íþróttavellinum. Þessir
þrír þættir áttu stærstan þáttinn í
sandfokinu hér áður.
Þáttur fræðinganna
Eftir sandfokið komu fræðing-
arnir með jarðýtu og létu ýta upp
fjörusandinum í hryggi ásamt
öðru jafn viturlegu til að hefta
sandfokið. Menn undruðust
þessar framkvæmdir mjög enda
flestum ljóst að næstu flóð
myndu slétta sandinn og jafna út
garðana eins og raun varð á.
Þá kom til umræðu í áðurnefn-
dri frétt sá mikli sandflutningur
sem átt hefði sér stað niður með
grjótgarðinum fyrir neðan sem-
entsverksmiðjuna að sements-
Þannig litu bakkarnir á Langasandinum út fyrir rúmum 30 árum. Myndin er tekin skömmu fyrir 1960.
bryggju. Fyrir allmörgum árum
lét ég í ljós álit mitt á þessu fyrir-
bæri hér í Skagablaðinu ásamt
því hvað varðar sandinn sjálfan.
Að mínu áliti hefur lenging
hafnargarðsins ásamt grjótgarð-
inum fyrir framan og utan hann
dregið svo úr sjógangi og straum-
um við sandinn að hann safnast
orðið fyrir á þeim stöðum, þar
sem áður lék um óbrotinn sjór
utan af flóa. Einkum var þetta í
vestan- og suðvestanstormum á
veturna, sem sandurinn skolaðist
til.
Misjöfn hæð
Töluverðar breytingar verða
ennþá á fjörunni, einkum í suð-
vestan- og vestanstormum þó
mestar frá Höfða að grjótgarðin-
um. Þess vegna kæmi mér ekki á
óvart þótt mælistikur fræðing-
anna sýndu misjafna hæð á sand-
inum frá einum ársfjórðungi til
annars.
Hvað varðar sjálfa sandtökuna
má enginn halda að ég sé henni
hlynntur þó ég hafi stungið niður
penna út af þessum vangavelt-
um. Mér finnst hún alls ekki eiga
við þó botninn á Krossvíkinni sé
að mestu leyti sandur sem skolast
til eftir veðri og vindum.
Sögufélag Borgarfjarðar gefir út borgfirskar ævKkrár
Áttuncte biixSð nýlega komið út
Aðalfundur Sögufélags Borg-
arfjarðar var haldinn fyrir
nokkru. Félagið var stofnað 7.
desember 1963 og var tilgangur-
inn með stofnun félagsins að
stuðla að skrásetningu og útgáfu
Látið í ykkur heyra! 5ÍMIMN ER 11402 Meytendafélag Akraness Tælijjalcigaii er opin mnnudaga til föstudaga frá kl. 8 - 12 og 13-16. Vcrndaðnr vinmistaður Dalbraut 10 — Sími 12994
PÍPULAGMR .JÓ,\ IMAK.VI GÍSLASON Pípulagniiiganidvtari S12939 & 985 - »31844 Málningarþjónusta Tökum að okkur alla alhliða málningarvinnu.
Mold — Túnþökur — Möl — Sandur Önnumst einnig almenna vélavinnu. GERUM VERÐTILBOÐ NEISTI HF. Símar 12131, 12985, 985-24719 Qleraugnaþjónusta Vesturlands SJÓNGLERIÐ Skólabraut 25 - Slmi 93-11619
heima í Mýra- og Borgarfjarðar-
sýslum og Akraneskaupstað og
eitthvað er vitað um, svo og ritun
hvers þess er snertir sögu Borg-
firðinga og Borgarfjarðarhéraðs.
Félagið hefur gefið út um 20
rit. Fer þar mest fyrir ævi-
skrám en út hafa komið 4 bindi
af æviskrám Akurnesinga og 8
bindi af Borgfirskum æviskrám.
Áttunda bindið kom út á aðal-
fundi félagsins í júlí sl. og nær
yfir stafina N, O, Ó og P.
Formaður Sögufélags Borgarf-
jarðar er Snorri Þorsteinsson,
fræðslustjóri í Borgarnesi og
framkvæmdastjóri er Þuríður J.
Kristjánsdóttir, Reykjavík.
Húsbyggjendur-
íbúiakaupendur
Greiöslumat er grundvöllur fasteignavið-
skipta.
Landsbankinn kappkostar að veita öllum
sem ætla að eignast þak yfir höfuðið, góða
og örugga þjónustu.
Verið velkomin í greiðslumat hjá Lands-
bankanum. m Landsbanki
íslands
ÚTIBÚIÐ AKRANESI3
L