Skagablaðið - 20.03.1995, Blaðsíða 4

4 20. mars1995
Flest er í neyð-
inni nýtandi
Mversu oft er ekki minnst á
sj ávarútvegsauðlindina,
kvótann og öll vandamál
greinarinnar? Oft á dag hygg
ég. Öll njótum við sameigin-
lega góðs af sjávarútvegi
hvort sem við erum píparar,
kennarar eða bændur. Þó ég
hafi gert sjómannsstarfið og
fiskvinnslu að aðalstarfi í 30-
40 ár þá er auðlindin ekkert
meiri mín en þín, lesandi góð-
ur. Og þótt oft hafi vel til tek-
ist í veiðum, vinnslu og mark-
aðsmálum þá er sjávarútveg-
urinn í sífelldu basli víða um
land utan sem innan greinar-
innar.
Hvers vegna gengur þetta
svona? Þegar stórt er spurt þá
er fátt um svör. En sennilegast
er gegndarlaus ofveiði á árun-
um 1970-1990. Á þessum
árum var mikið veitt af þorski
og lítið tillit tekið til aðvörun-
ar fiskifræðinga. Árið 1985
voru veidd 325 þúsund tonn,
370 þúsund tonn árið 1986 og
svona hélst veiðin til 1990, þá
fór allt niðurávið og er hrein
hörmung í dag.
En ekkert er svo með öllu
illt að ekki boði nokkuð gott.
Nú erum við Islendingar allir
sem einn að stunda fiskirækt í
sjónum, við ætlum okkur að
ná fiskistofnunum upp í þol-
anlegt ástand. Þjóðinni og
kennurum til heilla. En
stöðugt eru einhverjar uppá-
komur er varða greinina og
nýjustu „árarnir“ eru samtök
fiskvinnslu án útgerðar. Þessi
nýju samtök hafa sent sam-
keppnisráði kæru og óskað
eftir því að ráðið taki til at-
hugunar samkeppnismun í
fiskvinnslu. Með öðrum orð-
um vilja samtökin að allur
fiskur fari á fiskmarkað. Þor-
steinn Pálsson sjávarútvegs-
ráðherra hefur bent réttilega á
að það eru ekki nema þrjú ár
frá því núgildandi löggjöf um
verðlagningu á fiski tók gildi
ÓlafurTr. Elíasson
skrifar
og sníða þurfi agnúa og galla
af gildandi löggjöf. Það er að
mörgu að hyggja ef allur fisk-
ur færi á fiskmarkaði og
myndi það koma óþyrmilega
við fiskvinnslufólk sem hefur
haft nokkuð stöðuga vinnu
síðan 1974. En það ár komu
fastráðningarsamningar til
sögunnar eftir harða og langa
baráttu. Fiskvinnslufólk hefur
gengið í gegnum ýmsa tíma.
Fyrst var „flaujað“ á reitunum
og mannskapurinn fékk
greidd laun j^ann tíma sem
það mætti og illa það. Svo
komu frystihúsin með stopula
vinnu. „Kallað næst.“ Svo
kom sá tími að húsin voru
rekin sem verksmiðjur,
þ.e.a.s. eftir sólstöðusamning-
ana 1974. Öld skuttogara og
betri húsa hélt innreið sína og
útgerðarmenn fengu 10 ára
aðlögunartíma til að bæta
skipakost og lagfæra aðstæð-
ur.
Nú vilja einhver samtök
kollvarpa öllu þessu og því
ætti fiskvinnslufólk að mót-
mæla ef það metur vinnuör-
yggi til frambúðar einhvers.
Og á meðan á öllu þessu
gengur þá rann loðnan vestur
á Breiðafjörð og kennarar sitja
enn í sinni pólitísku pattstöðu.
:
Ólafur telur að fiskvinnslufólk eigi að mótmœla hugmyndum um
að allur afli verði boðinn upp á fiskmörkuðum.
Lesendur skrífa
Skagablaðið
Kristín segist telja að það sé löngu orðið tímabœrt að Skagamenn eins og aðrir sýni bömum þá virð-
ingu sem þeim ber.
að viðraði vel á öskudaginn
og margt var um manninn í
bænum. Snemma morguns þeg-
ar ég leit út sá ég fyrstu krakk-
ana skjótast hjá íklædd rusla-
pokum með kúrekahatta og
rauðar kinnar.
Austur á fjörðum þar sem ég
ólst upp voru öskupokar okkar
öskudagur. En á hverju ári
sagði útvarpið fréttir af ösku-
dagsfagnaði á Akureyri og ég
man að ég lét mig dreyma um
dýrðina en gat ekki með nokkru
móti séð hana fyrir mér. Seinna
þegar ég gekk í menntaksóla í
þeim sama bæ var ég vön að
horfa á skartbúna krakkana og
óska þess að ég væri orðin barn
að nýju. Þess hef ég líka oft
óskað hér á Akranesi.
En mig rak í rogastans þegar
tilkynningar héngu að dyrum
nokkurra verslana í bænum á
öskudaginn þar sem sagði að
öllu væri lokið klukkan tvö. Af
hverju?
Jú, þá var kötturinn sleginn
úr tunnunni á torginu, surnir
fóru á furðufataball í Arnardal
og hinir áttu bara að fara heim
til sín. Og hvað með þá litlu
eða þá svifaseinu? Svona máln-
ingarvinna að morgunlagi tekur
drjúgan tíma og ekki eiga allir
heima niðri í miðbæ! Hætt er
við að hafi verið stutt gaman en
skemmtilegt hjá einhverjum...
„Þetta er svo afskaplega
þreytandi," segir margur versl-
unarmaðurinn.
Oft hef ég vorkennt verslun-
arfólki sérstaklega í jólaönnun-
um þegar það stendur dögum
og vikum saman á bakvið
diskinn. Það hlýtur að vera af-
skaplega þreytandi, samt er
ekki lokað klukkan tvö. En
þegar viðskiptavinir framtíðar-
innar koma einn dag á ári uppá-
búnir og syngja fyrir sælgæti þá
bregður svo við að öllu er aflýst
á miðjum degi.
Kristín Steinsdóttir
rithöfundur skrifar
Vissulega tekur tíma að taka
á móti öllum þessum gestum og
áreiðanlega koma einhverjir
tvisvar ef ekki þrisvar... En
þannig er það, alltaf reyna ein-
hverjir að hafa sem mest út úr
lífinu án þess að vera sérlega
vandir að meðulum og samt er
ekki lokað á þá. Ég leyfi mér að
benda á minniháttar skattsvik
sem flestir þekkja. í mörgum
tilfellum þykja þau bera vott
um sjálfsbjargarviðleitni og
menn eru drjúgir af!
Verslanir á höfuðborgarsvæð-
inu brugðu nokkrar á það ráð að
hafa unglinga í verkfalli til þess
að taka á móti gestunum.
Þannig gátu starfsmenn versl-
ana sinnt störfum sínum nokk-
uð ótruflaðir. Þetta fannst mér
góð hugmynd. Og þótt ungling-
ar verði vonandi ekki í verkfalli
næsta ár gætu verslunarmenn
án efa fengið þá til liðs við sig
og gert daginn á þann hátt
skemmtilegri fyrir alla.
Það hefur ekki lítið að segja
hvernig tekið er á móti við-
skiptavinum framtíðarinnar og
oft hef ég brosað með sjálfri
mér að unglingunum þegar þeir
eru að tíunda hvaða verslanir
þeir sniðgangi með öllu eftir
móttökur á öskudaginn þegar
þeir voru litlir!
Og af því að ég er farin að
gera málefni barna að umræðu-
efni þá langar til þess að koma
lítillega að sýningu Skagaleik-
flokksins nýverið.
í nóvember þegar leikrit
Bjarna Jónssonar Mark var
frumsýnt gerði Sila Aðalsteins-
dóttir ítarlega úttekt á verkinu
fyrir Skagablaðið. Þegar FVA
frumsýndi Sögu úr litlu hryll-
ingsbúðinni á dögunum var
Ólafur H. Torfason mættur á
staðinn fyrir sama blað. Það var
myndarlega að þessu staðið og
ég opnaði Skagablaðið með
nokkrum spenningi síðasta
mánudag og hlakkaði til að lesa
ítarlega umfjöllun um nýaf-
staðna frumsýningu á barna-
leikritinu Óvitum eftir Guðrúnu
Helgadóttur.
En gagnrýnina vantaði!
Þarna var viðtal við leikstjóra
og mynd af formanni og svo
flutu með nokkrar myndir af
börnum enda var þetta bama-
leikrit!
Mér var allri lokið. Er ástæða
til þess að ætla að þessi saga
endurtaki sig um næstu helgi
þegar sami leikflokkur frum-
sý'nir Kvásarvalsinn eftir Jónas
Arnason? Varla, enda er um
leikrit fyrir fullorðna að ræða.
Fjöldi barna og fullorðinna er
búinn að leggja nótt við dag og
koma á fót metnaðarfullri sýn-
ingu sem fær svo ekki sambæri-
lega meðferð og aðrar sýningar.
Af hverju?
Ég vil ekki trúa því að
Skagamenn séu minni barna-
vinir en gengur og gerist. Hér
er trúlega fremur um sinnuleysi
eða sauðshátt að ræða. En það
er löngu tímabært fyrir okkur
Skagamenn eins og aðra að
sýna börnum þá virðingu sem
þeim ber.