Skagablaðið - 20.03.1995, Blaðsíða 5

Skagablaðið
Viðtalið
20. mars 1995 5
Kvásarvalsinn
er tileinkaður
Akurnesingum
Jónas Árnason rithöfundur:
Ef ég ætti aö tileinka þetta
verk einhverjum þá vildi ég
leyfa mér að tileinka það
Akurnesingum með þökk
fyrir góða viðkynningu. Dýr-
mætustu tekjur mínar af
þingmannsstarfinu voru
kynni mín af fólkinu, segir
Jónas Árnason, rithöfundur
og fyrrverandi alþingismað-
urVestlendinga til margra
ára, í samtali við Skaga-
blaðið um nýjasta verk
hans, Kvásarvalsinn.
Skagaleikflokkurinn frum-
sýnir verkið næst komandi
föstudag og Jónas fer sjálf-
ur með eitt hlutverkanna
fimm í verkinu undir leik-
stjórn Ingu Bjarnason.
Jónas vitnar þarna til samver-
unnar með Akurnesingum þeg-
ar hann var þingmaður þeirra á
árunum 1967 til 1979. Kynni
hans og Akurnesinga hafa þó
ekki síður orðið fyrir tilverknað
leikverka hans sem sett hafa
verið upp á Akranesi.
Hann tekur á móti blaða-
manni á heimili Ingunnar dóttur
sinnar á Akranesi. Hann hefur
verið búsettur á Kópareykjum í
Reykholtsdal undanfarna ára-
tugi en hefur dvalist langdvöl-
um á Akranesi í tengslum við
uppfærslu Kvásarvalsins. Með
því móti á hann líka hægara
með að njóta samvista Guðrún-
ar konu sinnar, en hún nýtur
umönnunar á Sjúkrahúsi Akra-
ness.
Smátt er gott
- Ég kem þeirri skoðun minni
að í Kvásarvalsinum að mér
finnst sjúkrahús því betri sem
þau eru smærri. Firringin milli
starfsfólks og sjúklinga er svo
mikil á stórum sjúkrahúsum.
Sjálfur hef ég oft verið á sjúkra-
húsum og hitt og þetta hefur
verið skorið úr mér. Niðurstað-
an af reynslu minni er sú að
Jónas Árnason í hópi leikara
og annarra aðstandenda Kvás-
arvalsins sem verður frumsýnd-
ur í Rein á föstudaginn.
Ljósmynd: Guðni Hannesson.
Sjúkrahús Akraness sé kannski
eitt besta sjúkrahús á landinu.
Þar er svo náið með starfsfólki
og sjúklingum, segir Jónas.
Hann segir drög að þessu
nýjasta leikverki sínu hafa orð-
ið til fyrir all nokkru. Hann
lauk við það síðast liðið haust
en bætir því við að líklega sé
hann þó ekki nándar nærri bú-
inn að klára það.
Blómlegt leiklistarlíf
- Þetta er óttalegur samsetning-
ur hjá mér. En ég þarf að binda
hugann við eitthvað svona, hafa
eitthvað fyrir stafni, segir Jónas
og heldur áfram að hrósa Akur-
nesingum:
- Ég er alveg undrandi á því
hvað leikstarfsemin hérna er
blómleg. Hér hafa verið sett
upp fjögur verk á einni leiktíð
og það er makalaus dugnaður.
Fólkið í Kvásarvalsinum hefur
lagt á sig ómælt erfiði. Kannski
er þetta ekki óskylt dugnaði
Skagamanna í fótboltanum,
segir hann.
Akútt í dellunni
Kvásarvalsinn er fjörugur,
sænskur vals og hann gegnir
mikilvægu hlutverki í leiknum.
Leikritið gerist á ellihæli í
óljósri framtíð. Þá eru þeir tím-
ar að gamalmennum hefur
fjölgað mjög og strangar reglur
gilda um aðgang manna að elli-
heimilum. Jónas lýsir því svo
að heimafyrir hjá þessu fólki sé
harmonikku. Eða Jónas Amason
Við látum ekki öllu meira
uppi um efni Kvásarvalsins, en
hugur höfundarins hvarflar
einatt að þeim árum þegar hann
var tíður gestur á vinnustöðum
á Akranesi sem annars staðar í
kjördæminu. Jónas vandi þá
komur sínar ekki síður í félags-
heimili sósíalista á Akranesi,
Rein, en þar verður verkið
einmitt sýnt, mitt í kosninga-
baráttunni.
- Ég trúi ekki öðru en að
húmor Skagamanna sé samur
við sig og ég held að þeim þurfi
ekki að leiðast á sýningum
Kvásarvalsins. Ég vona bara að
enginn láti það aftra sér þótt
einhvers staðar blasi við eitt lít-
ið X-G í Rein en reyndar kom
það til tals í hópnum að hafa
jafnframt uppi X-D, X-A, X-B
og svo framvegis svo allir geti
verið ánægðir, hlær Jónas og
bætir við:
- Ætlarðu ekki að spyrja mig
hvort ég vilji segja eitthvað að
lokum?
Blaðamaðurinn segist nú ekki
leggja það í vana sinn en lætur
til leiðast og spyr: Viltu segja
nokkuð að lokum?
- Já, ég vil segja það að lok-
um að ég vona að það megi
ráða af þessu viðtali að ég lít
upp til Akurnesinga, snobba
jafnvel fyrir þeim.
Prestur austan affjörðum sem hefur leikið Skugga-Svein og leikur á
í essinu sínu.
ástandið þannig að gamla fólkið
þrái það heitast að komast á
stofnun, úr faðmi fjölskyldunn-
ar.
- Þeir sem eru nógu klókir
gera sér upp kölkun því það
þarf mjög akútt kölkun til þess
að komast inn á þessi hæli,
menn verða að vera mjög akútt
í dellunni. Aðrir verða bara að
dúsa hjá nánustu ættingjum.
Ymis atriði í þessu bera því
einkenni farsa; það er verið að
fela, þykjast og blöffa, sérstak-
lega andsk... stjórana, en þeir
tala aðeins við starfsfólkið í
gegnum gjallarhorn, lýsir Jónas
verkinu.
Prestur að austan
-1 þessu er nokkur ádeila á hin-
ar stóru og ópersónulegu stofn-
anir sem er líklega komið upp í
nafni hagræðingar. Það er allt
orðið uppá hagræðinguna núna.
Það er spurning hvenær verður
farið að hagræða með því að
stytta gamla fólkinu aldur á ein-
hvern notalegan hátt, hæðist
hann.
Verkið hefur semsé ýmis ein-
kenni farsa en undirtónninn er
alvarlegur og beittur og inn í
þetta fléttast örlög gamla fólks-
ins. Sjálfur leikur Jónas prest
úr sjávarplássi austur á fjörð-
um. Hann spilar á harmonikku
og hefur leikið Skugga-Svein.
Rétt eins og höfundurinn.
- Þetta hlutverk var ekki
skrifað fyrir mig sérstaklega en
ég óskaði eftir að fá að leika
það sjálfur. Taldi að það ntyndi
létta á mér og það hefur það
gert. Það hefur verið sagt við
mig á æfingum að það sé tals-
vert af sjálfum mér í prestinum.
Hann hefur orðið fyrir ýmsum
raunum og ég vona að það
komist til skila.