Fréttir - Eyjafréttir - 27.07.2016, Qupperneq 10

10 Eyjafréttir / Miðvikudagur 27. júlí 2016
Nýverið útskrifaðist ég með
mastersgráðu í Menningarstjórnun
frá Háskólanum á Bifröst. Í
MA-ritgerð minni fjallaði ég um
þjóðhátíð Vestmannaeyja, með
undirtitlinum: Er lífið yndislegt á
þjóðhátíð? Markmið mitt var að
rannsaka viðhorf bæjarbúa í
Vestmannaeyjum til hátíðarinnar og
leitaðist ég við að fá svör við því
hvers vegna hátíðin skiptir okkur
svona miklu máli. Þegar ég stóð
frammi fyrir þeirri ákvörðun að
finna efni til að rannsaka og fjalla
um, var ég ekki lengi að ákveða
mig. Þjóðhátíð er partur af lífinu
hérna og á sér langa sögu sem
menningarviðburður, sem sífellt fer
stækkandi. Hún snertir hvern
bæjarbúa á einn eða annan hátt og
er stór partur af því að búa í
Vestmannaeyjum og er einn af
hápunktum sumarsins.
Ég lagði upp með að varpa ljósi á
þá afstöðu sem Eyjamenn hafa til
hátíðarinnar, hvað varðar þátttöku
og viðhorf til hennar. Ég taldi
mikilvægt að átta mig á hver hugur
Eyjamanna er til hátíðarinnar og
hvernig má gera hana sem jákvæð-
asta fyrir alla sem þangað mæta,
ekki síst fyrir heimamenn. Án
þeirra í Dalnum er þetta ekki sú
hátíð sem hún hefur hingað til verið
og alls ekki sú hátíð sem við viljum
að hún verði.
644 svöruðu
Megindlega rannsókn varð fyrir
valinu og lagði ég könnun fyrir
bæjarbúa í gegnum nokkrar netsíður
á Facebook sem tengjast Eyjum.
Svörunin stóð ekki á sér og svöruðu
rannsókninni 644 einstaklingar frá
aldrinum 13 ára og eldri, sem telst
nokkuð gott svarhlutfall. Langar
mig að nota tækifærið að þakka
þeim sem sáu sér fært að svara
könnuninni. Könnunin samanstóð
af 24 spurningum er varðar m.a.
þátttöku og afstöðu Eyjamanna til
hátíðarinnar. Að auki var gefinn
möguleiki á að svara opnum
spurningum og hafði ég ákaflega
gaman af þeim svörum sem komu
þar fram, þar sem flest svörin voru
ákaflega jákvæð og skemmtileg.
Taldi ég mikilvægt að stýra
verkefni mínu þannig að raddir
þeirra sem búa í Vestmannaeyjum
fái að heyrast í sambandi við
hátíðina og hvort einhverju megi
breyta og einnig ef einhver óánægja
væri þar áberandi. Með því að átta
sig betur á þeim áhrifum sem
hátíðin hefur á bæjarbúa gætu
hátíðarhaldarar ef til vill nýtt sér
skoðanir þeirra í framhaldinu og
unnið að því að gera hátíðina sem
ánægjulegasta fyrir alla. Ég taldi
rannsókn af þessu tagi gæti upplýst
þá sem halda hátíðina, hvernig
standa megi betur að henni og þá
með hagsmuni bæjarbúa að
leiðarljósi.
Almennt ánægðir
Helstu niðurstöður rannsóknarinnar
benda til þess að þátttakendur
rannsóknarinnar séu almennt
ánægðir með hátíðina. Þeir vilja þó
sjá einhverjar breytingar á skipulagi
hennar. Flestir eru andvígir frekari
fjölgun gesta á þjóðhátíð og var
áberandi í svörun þátttakenda að
þeir vilji sjá hátíðina meira
fjölskyldutengda. Afgerandi
meirihluti þátttakenda hefur áhuga á
þjóðhátíð og telur viðhorf Eyja-
manna jákvætt eða frekar jákvætt.
Tengsl voru á milli þess hve lengi
fólk hefur búið í Vestmannaeyjum
og fjölda ára sem það hefur farið á
þjóðhátíð. Meirihlutinn á í engum
erfiðleikum með að sleppa
þjóðhátíð en telja hana þó mikil-
væga fyrir sig persónulega.
Mikilvæg samfélaginu
Eitt af því sem stóð uppúr í
rannsóknarniðurstöðum eru
ummæli þátttakenda um ánægju
sína á hátíðinni og nefna í því
samhengi stemninguna, samveruna
með fjölskyldunni, hefðirnar og þá
gleði sem hátíðin veitir. Meirihluti
þátttakenda ætlar að vera á næstu
Þjóðhátíð og nánast allir sem tóku
þátt telja hana vera komna til að
vera. Flestir þeir sem tóku þátt telja
hátíðina mikilvæga samfélaginu og
slæm umfjöllun í fjölmiðlum virðist
fara fyrir brjóstið á Eyjamönnum og
telja þeir að þar megi verða
stórvægileg breyting á.
Umfjöllunin sé neikvæð og gefi
ekki rétta ímynd af hátíðinni út á
við. Þeir telja að bæta megi úr for -
vörnum, ásamt því að bæta megi úr
samgöngum inn og út úr Dalnum
og takmarka megi bílaumferð.
Salernismálin voru áberandi þegar
kom að því að svara í hverju
þátttakendur vildu sjá breytingar.
Þeir vilja aukna gæslu, fleiri salerni
hjá aðkomutjöldunum og að
salernin sem eru undir sviðinu séu
nýtt fyrir fjölskyldufólk, á meðan
börnin eru með í Dalnum. Þátt-
takendur rannsóknarinnar óska eftir
ódýrari miðum í Dalinn fyrir
heimafólk og einnig að það sé
ódýrara fyrir aldurshópinn 15 til 17
ára, þar sem þeir hafa takmarkaðan
aðgang í Dalinn, sökum aldurs.
Of mikið af tónlistaratriðum
Margir vilja sjá breytingar á
dagskránni og þá með tilliti til
barnanna. Þátttakendur telja að ef
um fjölskylduhátíð sé að ræða, sé
nauðsynlegt að hafa áhugaverða
dagskrá fyrir alla aldurshópa. Of
mikið sé af tónlistaratriðum og að
eitthvað vanti fyrir ákveðinn
aldurshóp sem eru unglingar á
aldrinum 12 til 17 ára. Nokkrir
nefndu að gaman væri að sjá meira
af atriðum frá Eyjamönnum
sjálfum, þar sem Eyjarnar hafa að
geyma marga efnilega lista- og
tónlistarmenn.
Þeir nefndu að hátíðin hefur tekið
þó nokkrum stakkaskiptum hin
síðustu ár þar sem hátíðin hefur
undið upp á sig, hvað varðar
markaðssetningu sem síðan skilar
sér í auknum fjölda þeirra sem
mætir á hátíðina. Slíkt er í sjálfu sér
góð þróun en þó er nauðsynlegt að
hafa varann á, því Vestmannaeyjar
verða að hafa burði til þess að taka
á móti þeim fjölda sem hingað vilja
sækja. Aldrei er uppselt og því oft á
tíðum margt um manninn í
Herjólfsdal. Þessar áhyggjur mátti
greina í niðurstöðum rannsóknar-
innar. Aðrar breytingar telja
þátttakendur ekki svo mikilvægar.
Veitir gleði og ánægju
Jákvæðu áhrif þjóðhátíðar á íbúa
Vestmannaeyja er án efa sú gleði og
spenna sem margir upplifa þegar
þjóðhátíðin nálgast. Þjóðhátíð
virðist veita flestum þátttakendum
rannsóknarinnar einhverja gleði og
ánægju. Flestir eru sammála um að
samvera með fjölskyldu og vinum
sé hvað jákvæðast við þjóðhátíð og
að þær hefðir sem skapast hafa í
áranna rás fái að halda sér.
Að sitja saman í brekkunni, njóta
stundanna í hvítu tjöldunum með
vinum og ættingjum, er eitthvað
sem veitir ánægjulega upplifun fyrir
þá sem taka þátt í gleðinni af lífi og
sál og fylgir því að mæta á
þjóðhátíð.
Niðurstöður rannsóknarinnar
bentu til þess að þátttakendur telji
hátíðina ómissandi lið í hinum
árlegu viðburðum fjölskyldunnar og
telja hana fjölskylduhátíð og að
kostir hennar séu mun fleiri en
gallarnir. Þeir segja hana tengda
menningu Vestmannaeyja og muni
verða haldin í Herjólfsdal um
ókomna tíð. Meira en helmingur
þeirra sem tóku þátt í rannsókninni
segist ætla að mæta á næstu
Þjóðhátíð, sem telst jákvætt fyrir
skipuleggjendur hátíðarinnar og
sýnir að Vestmannaeyingar hafa
jákvætt hugarfar í sambandi við
hátíðina sem er ánægjuleg niður-
staða. Það má segja að niðurstöð-
urnar hafi ekki komið á óvart og að
lífið sé í raun yndislegt á þjóðhátíð.

Gleðilega hátíð.
Sigrún Alda Ómarsdóttir :: Þjóðhátíð Vestmannaeyja:
Er lífið yndislegt á þjóðhátíð?
„Í mínum huga er þjóðhátíðin svo
margt. Hátíðin er upplifun sem erfitt
er að lýsa fyrir þeim sem ekki hafa
kynnst henni. Undirbúningurinn
byrjar mörgum vikum fyrr og
tilhlökkunin gerir vart við sig. Einn
liðurinn er Þjóðhátíðarlagið sem
beðið er eftir á hverju ári, þær eru
margar dægurlagaperlurnar sem
hafa verið Þjóðhátíðarlög í upphafi.
Umgjörðin – Herjólfsdalur þessi
fallegi staður sem umfaðmar
hátíðina svo vel,“ segir Þórdís
Úlfarsdóttir útisbússtjóri Íslands-
banka í Vestmannaeyjum.
„Sagan er svo sterk, þjóðhátíðin
hefur verið haldin 140 sinnum og
enn í dag er haldið í hefðirnar.
Setningin á föstudeginum er
hátíðleg stund, flestir mæta
prúðbúnir og eftirvæntingin liggur í
loftinu. Tjaldlífið er stór hluti af
þjóðhátíðinni, fjölskyldur sameinast
um tjöld og allir boðnir velkomnir.
Hátíðarkaffið í tjaldinu að setning-
arathöfninni lokinni er einn af
hápunktunum að mínu mati.
Brennan á Fjósakletti en einn af
föstu liðunum, það er tignarlegt að
sjá logana stíga til himins á
föstudagskvöldinu. Flugeldasýn-
ingin á laugardeginum er alltaf
tilkomumikil og óskiljanlegt
hvernig hægt er að toppa hana á
hverju ári.
Brekkusöngurinn á sunnudags-
kvöldinu þar sem allir koma saman
og syngja við varðeldinn, hver með
sínu nefi. Þegar þjóðsöngurinn
ómar svo ekki sé talað um lagið
hans Hreims „Lífið er yndislegt“
og blysin eru tendruð í brekkunni
og lag Fjallabræðra „Þar sem
hjartað slær“ hljómar svo kröftugt
þá hríslast um mann einhver ólýsan-
legur hrollur svo mögnuð er
leikmyndin.
Þjóðhátíð er fjölskylduhátíð, þar
fyrirfinnst ekkert kynslóðabil.

Þórdís ásamt fjölskyldunni í
kaffiboði við tjaldið á Þjóðhátíð.
Þórdís Úlfarsdóttir útisbússtjóri Íslandsbanka:
Þá hríslast um mann ólýsanlegur
hrollur svo mögnuð er leikmyndin
Sigrún Alda í Dalnum ásamt manni sínum, Sveini Ásgeirssyni.