Fréttir - Eyjafréttir - 21.12.2016, Qupperneq 19

19Eyjafréttir / Miðvikudagur 21. desember 2016
Aðspurður hversu lengi hann hefur
verið til sjós segir Einar Jóhann
Jónsson á Dala-Rafni að fyrsta
reynsla sín af sjónum hafi verið
þegar að hann var 16 eða 17 ára
gamall. „Pabbi reddaði mér þá túr á
gömlu Bergeynni, nokkrum árum
seinna var ég svo plataður á
humartroll á Maríu Péturs í mánuð
og síðan byrjaði ég á Dala-Rafni
sumarið 2008 og hef verið þar
síðan,“ segir Einar og bætir við að
hann hafi alltaf viljað vera sjómað-
ur, alveg þangað til hann fór fyrsta
túrinn.
„Mig langaði að verða sjómaður
alveg þangað til að ég fór minn
fyrsta og eina túr á Bergeyna. Eftir
það ákvað ég að þetta myndi ég
aldrei nokkurn tíma gera aftur,
alveg þangað til að Ingimar vinur
minn plataði mig á Maríu Péturs
með honum, Sigga Óla og Ágústi
Halldórs. Ég var strax orðinn
sjóveikur og ælandi yfir borðstokk-
inn við Klettsvíkina, en ég kláraði
mánuðinn og lofaði sjálfum mér að
þetta myndi ég aldrei gera aftur.
Síðan réði ég mig í afleysingar á
Dala-Rafn 2008 og ætlaði bara að
taka tvo til þrjá túra en líkaði svo
vel að ég er þar enn,“ segir Einar.
Fríin og peningarnir
Hvað er mest heillandi við
sjómennskuna? „Það sem heillar
mest við sjómennskuna eru fríin,
svo peningarnir og svo er það líka
góð tilfinning að sigla inn í
heimahöfn með smekkfullan bát af
þorski,“ segir Einar.
En er alltaf góður mórall á sjónum?
„Já, þetta væri ekki gerandi ef
mórallinn væri ekki góður.
Auðvitað kemur það fyrir að það
verða árekstrar á milli manna og er
ýmislegt sagt í hita leiksins en tíu
mínútum seinna eru allir orðnir
vinir aftur,“ segir Einar.
„Það getur verið erfitt að tvinna
þetta tvennt saman og væri ekki
hægt ef að maður ætti ekki
skilningsríka og góða konu,“ segir
Einar þegar hann er spurður út í
sjómennsku og fjölskyldulífið. „Það
er ekki allra að vera sjómannskona
og er bara fyrir þær alhörðustu enda
getur fjarveran orðið allt að fjórar
vikur. Oft getur söknuðurinn orðið
mikill og þá sérstaklega eftir að
dóttir okkar fæddist, en þá þakkar
maður fyrir hvað tæknin er orðin
góð og að maður geti „face
time-að“ heim og séð fjölskylduna,“
segir Einar.
Árið hjá þeim á Dala-Rafni hefur
verið þokkalegt að mati Einars og
bætir hann við að margt hafi breyst
síðan Ísfélagið keypti skipið fyrir
tæpum þremur árum. „Við erum að
fá minna borgað á kíló en á móti
kemur að kvótastaðan er mikið betri
sem gerir okkur kleift að vera að
allt árið. Að sama skapi hefur
fjarveran aukist, þar sem Ísfélagið á
vinnslu á Þórshöfn sem verður að
halda gangandi líka og þá reynir á
mórallinn um borð,“ segir Einar.
Gríðarleg óánægja
í stéttinni
Hvað finnst þér um uppboðsleiðina
sem hefur mikið verið í um-
ræðunni? „Ég er ekki hrifinn af
þessari uppboðsleið og held að hún
myndi sökkva litlu útgerðunum á
örfáum árum, því þær hafa ekki
bolmagn í að keppa við þessa
stóru,“ segir Einar.
En hvað með kjarasamningana,
hver er þín tilfinning gagnvart
þeim? „Mín tilfinning er sú að það
sé alveg gríðarleg óánægja í
stéttinni með þennan samning.
Menn eru búnir að fá sig fullsadda
af því að borga olíuna á skipin og
þurfa að þola tíu prósent launalækk-
un í sjö ár ef útgerðinni dettur í hug
að kaupa nýtt skip. Ætli menn hafi
ekki verið að vonast eftir meiri
árangri í þessum málum og eins
með fiskverðið, að við sem löndum
í stöðvarnar myndum færast nær
þeim sem landa á markað, en enn
ber þó nokkuð á milli. Það er
vonandi að menn nái einhverri
lendingu í þessu sem báðir aðilar
geti sætt sig við,“ segir Einar.
Eyþór hrekkjóttur
Aðspurður hvort hann gæti deilt
með lesendum einni skemmtilegri
sögu af sjónum var Einar ekki
tregur til. „Fyrir einhverjum árum
síðan, ég man ekki alveg tímasetn-
inguna, kom reglugerð frá Hafró
um talningu sjófugla sem slæðast í
veiðarfæri og þá aðallega net. Eyþór
skipstjóri tók sig til og breytti
aðeins orðalaginu í tölvunni hjá sér
og prentaði það svo út og kom með
um borð og taldi öllum trú um að
nú þyrftum við að fara að telja alla
fugla sem að við myndum sjá útá
sjó.
Þetta var gleypt hrátt af okkur
öllum og var óánægjan um borð
vægast sagt mikil með helvítis
kjaftæðið í Hafró. Eyþór hélt
andlitinu allan túrinn og einnig
þann næsta og var mannskapurinn
sendur einn af öðrum útá dekk að
telja fugla á milli hala. Á sjómanna-
deginum voru svo nokkrir verðlaun-
aðir með viðurkenningarskjali fyrir
þessi ósköp. Þetta er einn af betri
hrekkjum hans Eyþórs, en alls ekki
sá eini,“ segir Einar og tekur fram
að Ágústi Halldórssyni hefur ekki
enn tekist að leggja hann af velli í
sjómann, þrátt fyrir ítrekaðar
tilraunir.
Kristinn Arnar hefur starfað hjá
Ísfélaginu síðan árið 2012 og segist
vera mest á lyftara þegar hann var
spurður út í sitt hlutverk hjá
fyrirtækinu. „Ég er þannig séð
ekkert með neitt sérstakt hlutverk,
vinn mikið á lyftara og við
kassavélarnar á vöktum svo milli
þess er ég reglulega í einhverri
viðhaldsvinnu innan frystihússins.“
Er góður mórall á vinnustaðnum?
„Hann er það nú langoftast en hann
getur nú líka farið svolítið niðrá við
eins og í hverri annarri vinnu,“ segir
Kristinn.
Kostir og gallar við vinnuna?
„Svona, það fyrsta sem mér dettur í
hug eru launin og félagar manns
sem maður vinnur með. Í sambandi
við galla dettur mér ekki neitt í hug
eins og er en þeir eru eflaust
nokkrir,“ segir Kristinn.
Hvernig hefur árið verið hjá ykkur?
„Árið var mjög gott ef ég á að segja
eins og er. Það fiskaðist vel í
uppsjávarveiðunum svo ég best veit
þannig að það var nóg af vöktum
hjá okkur,“ segir Kristinn sáttur.
Er eitthvað sem stendur upp úr á
þínum ferli í Ísfélaginu? „Það sem
stendur mest uppúr síðan ég byrjaði
er eiginlega bara hvað Ísfélagið
hefur þróast mikið. Það er magnað
að fylgjast með fyrirtækinu færast
svona uppá við,“ segir Kristinn.
Í lokin vildi Kristinn ekki gefa neitt
upp þegar hann var beðinn um að
deila einni sögu úr lífinu í Ísfélag-
inu. „Ég held það sé best að halda
öllum skemmtilegum sögum innan
veggja frystihússins en annars vil
ég bara óska Ísfélaginu til lukku
með 115 árin,“ segir Kristinn og
hlær.
Í rúm 40 ár hefur Ólafur Guð-
mundsson verið í föstu starfi hjá
fyrirtækinu, fyrst hjá Hraðfrysti-
stöðinni og síðan Ísfélaginu eftir
sameiningu 1992. Í dag gegnir hann
stöðu þjónustustjóra útgerða ásamt
Páli Hjarðar Þorvaldssyni og Eyþóri
Harðarsyni útgerðarstjóra.
En hvað felst í því að vera þjón-
ustustjóri útgerða? „Það felst í því
að þjónusta og hafa umsjón með
daglegum rekstri skipa Ísfélagsins.
Skipulag, umsjón og eftirlit með
viðhaldi skipanna og innkaupum
því tengdu. Allskonar snúningar í
kringum öflun aðfanga, þjónusta
við löndun og almenna vinnu við
skipin. Sem sagt, umsjón og eftirlit
með búnaði og daglegum rekstri
skipanna og öllu sem því tengist.
Og allt í samráði við útgerðarstóra
félagsins,“ segir Ólafur.
Er eitthvað ár eftirminnilegra en
annað hjá fyrirtækinu? „Það er
kannski ekkert eitt ár sem er
eftirminnilegast, en nokkur eru
mjög minnisstæð. T.d. árið 1981
voru loðnuveiðar bannaðar og þá
var farið að verka saltfisk í þrónum
í FES. Árið 1992 þegar Hraðfrysti-
stöðin og Ísfélagið voru sameinuð.
Og ekki síst bruninn á Ísfélaginu í
desember árið 2000. Í öll þessi
skipti reyndi mjög á stjórnendur og
starfsfólk félagsins, þó á misjafnan
hátt væri,“ segir Ólafur.
Hvernig hefur árið 2016 verið fyrir
Ísfélagið? „Ég held að það hafi
verið nokkuð gott ár, þrátt fyrir
erfiðleika í sölumálum, og styrk-
ingu krónu,“ segir Ólafur.
En hafa nýju bátarnir verið að
standa undir væntingum? „Já,
tvímælalaust, þ.e. eftir að komist
var yfir barnsjúkdóma sem oft
fylgja í byrjun. Með þessum nýju
bátum kemur meira rekstaröryggi,
minna viðhald og ekki síst mögu-
leikar á að koma með mun betra
hráefni að landi,“ segir Ólafur.
Hann segist vera bjartsýnn á farsæla
lausn milli útgerðarmanna og
sjómanna aðspurður um málið. „Ég
hef ekki trú á öðru en að það náist
að lenda þessu farsællega.“
Hvaða áhrif telur þú uppboðs-
leiðina á kvótanum geta haft á
fyrirtæki eins og Ísfélagið? „Eflaust
hefði það talsverð áhrif á fyrirtækið
eins og rekstur þess er í dag og gæti
skapað óvissu í rekstrinum frá
einum tíma til annars. En í öllum
breytingum geta falist tækifæri, þó
að maður sjái þau ekki fyrir,“ segir
Ólafur.
Að lokum segir Ólafur að rekstur í
sjávarútvegi sé ekki síst háður
duttlungum náttúrunnar. „Þetta sést
ágætlega á því að enn hefur engum
loðnukvóta verið úthlutað fyrir
næstu vertíð. Þetta sést einnig
ágætlega ef 115 ára saga félagsins
er skoðuð. En samt hefur nokkuð
góður stöðugleiki náðst í rekstrinum
á síðustu árum og vonandi helst það
áfram,“ segir Ólafur.
Einar KriSTinn HELGaSon
einarkristinn@eyjafrettir.is
Ísfélag Vestmannaeyja 115 ára :: Einar Jóhann Jónsson sjómaður á Dala-Rafni:
Góð tilfinning að sigla inn
í heimahöfn með smekkfullan
bát af þorski
Ísfélag Vestmannaeyja 115 ára ::
Kristinn Arnar Einarsson, frystihús:
Stendur upp úr
hvað Ísfélagið
hefur þróast
:: Það er magnað að fylgjast með
fyrirtækinu færast svona uppá við
Ísfélag Vestmannaeyja 115 ára
:: Ólafur Guðmundsson, þjónustustjóri útgerða:
Með nýjum skipum
kemur meira rekstrar-
öryggi og minna viðhald
:: Og ekki síst möguleikar á mun betra hráefni