Skessuhorn - 25.01.2001, Blaðsíða 14

14
FIMMTUDAGUR 25. JANUAR 2001
^mtsaunu.-
Spumingalið FVA fær viðurkenningu
Verðlaunahafamir Ragnar, 0?nar og Sigurbjörn.
Eldur og brids
Á þriðjudag í síðustu viku sátu
nokkrir bridsarar við spil á veit-
ingahúsinu Kristjáni IX sem hefði
svo sem ekki verið fréttnæmt ef
kokkurinn í eldhúsinu hefði ekki
fundið brunalykt og orðið var við
að mikill reykur var komin í húsið.
Það var rétt búið að dobla þrjá
tígla þegar kokkurinn kom hlaup-
andi fram. Snarir menn stukku upp
til handa og fóta, tóku niður hand-
slökkvitæki og slökktu eldinn sem
kviknað hafði í anddyri hússins.
Slökkvilið Grundarfjarðar kom
síðan að vörmuspori og reykræsti
húsið meðan þrír tíglar, doblaðir,
voru spilaðir. Eldurinn mun hafa
kviknað út frá rafmagni og brann
aðeins takmarkað svæði en reykur
og sót fór um allt húsið. Talsverð-
ar endurbætur standa nú yfir og er
stefht að því að geta opnað veit-
ingahúsið um helgina. Utkall
slökkviliðsins gekk mjög vel og er
þetta annað útkall þess á nýju ári.
Eftir ófarirnar í haust hefúr
slökkvistjóra tekist að fá til liðs við
sig vaska menn og er liðið nú vel
mannað. Þá standa yfir fram-
kvæmdir við nýja slökkvistöð og
nýr bíll er væntanlegur.
IH
Á þriðjudag í síðusm viku sátu
nokkrir bridsarar við spil á veitinga-
húsinu Rristjáni IX sem hefði svo
sem ekki verið fféttnæmt ef kokkur-
inn í eldhúsinu hefði ekki fundið
brunalykt og orðið var við að mikill
reykur var komin í húsið. Það var
rétt búið að dobla þrjá tígla þegar
kokkurinn kom hlaupandi fram.
Snarir menn stukku upp til handa
og fóta, tóku niður handslökkvitæki
og slökktu eldinn sem kviknað hafði
í anddyri hússins. Slökkvilið
Grundarfjarðar kom síðan að
vörmu spori og reykræsti húsið
meðan þrír tíglar, doblaðir, voru
spilaðir. Eldurinn mun hafa kviknað
út frá rafmagni og brann aðeins tak-
markað svæði en reykur og sót fór
um allt húsið. Talsverðar endurbæt-
ur standa nú yfir og er stefht að því
að opnað veitingahúsið um helgina.
Utkall slökkviliðsins gekk mjög vel
og er þetta annað útkall þess á nýju
ári. Eftir ófarimar í haust hefur
slökkvistjóra tekist að fá til liðs við
sig vaska menn og er liðið nú vel
mannað. Þá standa yfir fram-
kvæmdir við nýja slökkvistöð og nýr
bíll er væntanlegur.
IH
Umhverfisskipulag kennt
á Hvanneyri
Fyrirhugað er að taka upp nýja
braut við Landbúnaðarháskólann
á Hvanneyri næsta haust og hef-
ur hún hlotið nafhið “Umhverfis-
skipulag”. Unnið hefur verið að
undirbúningi hinnar nýju brautar
um nokkurt skeið en stofnun
hennar hefur legið fyrir frá því
Bændaskólinn á Hvanneyri var
gerður að háskóla fýrir tveimur
árum. Með stofnun Umhverfis-
skipulagsbrautarinnar er skólinn
að stíga skref í þá átt að útvíkka
hefðbundið nám tengt landbún-
aði. Umhverfisskipulag er skil-
greint sem stutt hagnýtt háskóla-
nám.
Á heimasíðu Landbúnaðarhá-
skólans á Hvanneyri er fjallað um
hina nýju námsbraut undir yfir-
skriftinni “Mold, um mat, frá mat
til moldar.” Þar segir m.a.: “I
umhverfisskipulagi er tekin fyrir
náttúra landsins og félagslegar og
atvinnutengdar aðstæður til bú-
setu. Miðað er að því að nemend-
ur læri að skilja, þróa og móta bú-
setulandslag út frá fagurfræðileg-
um, félagslegum og öðrum um-
hverfistengdum sjónarmiðum.
Grunnám tekur 3 ár og lýkur
með B.Sc.-90. Þeir sem óska geta
lokið námi á þessu stigi en fleiri
möguleikar eru færir. Hægt verð-
ur að bæta við einu ári við skól-
ann og ljúka B.Sc.-120 í um-
hverfisskipulagi. Einnig er námið
góður undirbúningur undir á-
framhaldandi M.Sc.nám í lands-
lagsarkitektúr, t.d við NLH í
Noregi og KVL í Danmörku.
Áhugaverðast er þó að brautin
gefur nemendum svigrúm til ým-
issar sérhæfingar t.d með því að
leggja sínar eigin áherslur í verk-
efhavali. Leggi nemandi áherslu á
að sérhæfa sig í skipulagi um-
hverfismála t.d. umsjón og eftir-
liti með þeim lögum og reglu-
gerðum sem sveitastjórnir bera á-
byrgð á, getur hann/hún tengt
það inn í ýmis fög námsskrárinn-
ar.”
GE
Byggðarlög í sókn og vöm
Sorgleg vitieysa Byggðastofiiunar eða greinarhöfimdar Skessuhomsins?
Fyrir stuttu birtist hér í
Skessuhorninu grein um skýrslu
Byggðastofhunar, Byggðarlög í sókn
og vöm - Sjávarbyggðir. Reyndar læt
ég yfirleitt framhjá mér fara greinar,
sem skrifaðar em í slíkum stíl, því
oftast gildir reglan að því meira sem
er um upphrópanir og stóryrði, þeim
mun minna er málefnalegt innihald.
Þar sem ég hafði lofað að fjalla um
greinina, geri ég samt undantekningu
í þetta skipti.
Að bregðast við
ábendingum
Skýrsla Byggðastofnunar er
samantekt á ábendingum varðandi
styrk, veikleika, ógnanir og tækifæri
sjávarbyggða, og snýr fyrst og fremst
að því að raða þeim ábendingum á
einfaldan og aðgengilegan hátt til að
þær geti nýst stjórnvöldum til
uppbyggingar og til að bregðast við
aðsteðjandi vanda.
Það em hins vegar til ýmsar leiðir
til að bregðast við ábendingum. Ein
þeirra er að bregðast neikvætt við
þeim, dæma þær ómerkar og
óvandaðar og rýra tiltrú á þeim sem
ábendingarnar veitir. Þetta leiðir
sjaldan tíl árangurs, en það er einmitt
þessi leið, sem greinarhöfundur hefur
vahð. Honum er greinilega mikið
niðri fyrir að sanna fyrir lesendum að
skýrsla Byggðastofnunar sé tómt
„bull og vitleysa", sem sýni van-
þekkingu og lágt gáfhafar starfsfólks
Byggðastofhunar. Undir þetta tekur
bæjarstjóri Snæfellsbæjar í Skessu-
hominu.
Onnur leið er að gefast upp, sem
aldrei leiðir tíl árangurs, og vona ég
að það geri enginn eftir lestur
skýrslunnar.
Þriðja leiðin, sem gefur bestan
árangur, er að bregðast jákvætt við
ábendingum, jafhvel þótt maður sé
ekki sammála öllu sem sagt er, en
reyna að nota þær á gagnrýnan hátt
til að bæta stöðu sína. Á þennan hátt
hyggst Byggðastofhun bregðast við
ábendingum varðandi skýrsluna.
Sum sveitarfélög hafa einnig valið
þessa leið, og í s.l. viku fengum við
t.d. heimsókn forsvarsmanna
Olafsfjarðar, sem komu til að ræða
leiðir í byggðamálum Olafsfjarðar
eftir lesmr skýrslunnar, og höfum við
fengið samskonar beiðni ffá Vest-
mannaeyjum.
„Gloppur“ í skýrslunni
Að sjálfsögðu er greining sem þessi
aldrei fullkomin, enda gerum við
þann fýrirvara í formála, að ekki sé
hægt að reikna með að hún telji upp
alla styrkleika, veikleika, ógnanir og
tækifæri á öllum landsvæðum. Verið
er að meta sjávarbyggðir á öllu
landinu í samhengi og reyna síðan að
finna hvaða leiðir henti hverjum
landshluta best. Það leiðir til þess að
greiningin verður mjög yfirgripsmikil
og að ekki er hægt að fara í mikil
smáatriði. Hve mildð sem vandað er
til vinnunnar fer einnig alltaf eitthvað
framhjá þeim sem greininguna
ffamkvæma, og skýrslan verður því
alltaf „gloppótt“ eins og einn stjóm-
armaður Byggðastofhunar komst að
orði.
Ekki höldum við því heldur fram
að fáliðað starfslið Þróunarsviðs
Byggðastofnunar viti allt um lands-
byggðina. Til að bæta það upp, fá
sem bestan samanburð milli
landshluta og fýlla í eyður þekk-
ingar okkar á staðháttum, höfum
unnið greininguna samkvæmt upp-
lýsingum atvinnuþróunarfélaga,
þ.m.t. Atvinnuráðgjafar Vestur-
lands, en Byggðastofnun hefur gert
samstarfssamninga við þessi félög
og greiðir hluta af rekstrarkostnaði
þeirra. Einnig höfum við fengið
upplýsingar frá ferðamálafulltrúum
og menningarfulltrúum á lands-
byggðinni, starfsmanni Rannsókn-
arstofnunar fiskiðnaðarins, skipu-
lagsstjóra, framkvæmdastjóra Stað-
ardagskrár 21, Sambandi íslenskra
sveitarfélaga og fleirum sem getið
er í heimildaskrá. Flestallt þetta
fólk fékk síðan skýrsluna til
yfirlestrar fyrir útgáfuna, og
treystum við því vel til að meta
landsbyggðina hlutfallslega og í
samhengi, enda er það tilgangur
greiningarinnar.
Beinar upplýsingar frá sveitar-
félögum fengust úr verkefninu
„Búum til betri byggð“, en kaflar
skýrslunnar um búsemþætti byggja
að miklu leytd á niðurstöðum úr því
verkefni. Það var unnið á íjarfundum
í samvinnu við atvinnuþróunar-
félögin, starfsfólk og fulltrúa sveitar-
félaga. Einstakir búsetuþættir voru
þar teknir fýrir á samtals átta mynd-
fundum. Ollum sveitarfélögum var
þar boðin þátttaka og atvinnu-
þróunarfélögin sáu um að útvega
húsnæði og myndfundartengingu.
Þátttaka sveitarfélaga var góð úr
sumum landshlutum, en bæjar-
stjórinn í Stykkishólmi, sem sat tvo af
þessum fúndum, var þar eini fulltrúi
sveitarfélaga á Snæfellsnesi. Að öðru
leyti ákváðum við að leita ekki beint
til sveitarstjórna í fýrstu umferð
skýrslunnar.
Að sjálfsögðu er alltaf hægt að
finna fleiri atriði, sem telja mætti í
skýrslunni, og eitthvað sem betur
mætti fara, og mismunur á því hve
ítarlega er fjallað um byggðarlögin
fer að miklu leyti eftir því hve miklar
upplýsingar hafa fengist.
Abendingar vel þegnar
Við tökum að sjálfsögðu á okkur
ábyrgð á öllu sem fram kemur í
skýrslunni, en af þessu má sjá að það
er ómaklegt að ráðast á starfsfólk
Þróunarsviðs Byggðastofnunar ef
fólki líkar ekki allt sem stendur í
henni. Reyndar er ekki óalgengt að
fólk skeyti skapi sínu á opinberum
starfsmönnum og reyni að gera lítið
úr „sérfræðingum“. Stíll greinar-
höfundar er eins og áður segir á þann
veg að maður freistast til að taka hann
ekki mjög alvarlega. Hins vegar hefði
ég kosið að forsvarsmaður
sveitarfélags hefði farið aðra leið,
einkum í ljósi þess að mest af upp-
lýsingunum er komið frá þeim sem
starfa fýrir sveltarfélögin.
Ætlunin er að endurskoða
greininguna reglulega, og við tökum
með þökkum við öllum ábendingum
varðandi hana. Vil ég þar þakka
málefhalegar ábendingar frá Sigríði
Finsen í Grundarfirði og fýrirspum
frá Irisi Huld Sigurbjömsdóttur fýrir
hönd bæjarstjóra Stykkishólms, sem
við svömðum eftir bestu samvisku.
Munum við fara yfir allar athuga-
semdir sem okkur berast í samráði
við heimildafólk okkar og aðra sem
eitthvað hafa til málanna að leggja.
Athugasemdir
greinarhöfundar
Þótt þannig séð sé ekld ástæða til
að fara í mikil blaðaskrif, vil ég þó
víkja að einstökum athugasemdum
greinarhöfundar, lesendum
Skessuhomsins til ffóðleiks. Til að
byrja með vil ég skipta þeim í fjóra
flokka.
1. Það sem greinarhöfundi finnst
ekki nógu fast að orði kveðið um
ágæti Vesturlands. Honum finnst t.d.
að það að Breiðafjarðarmiðum sé
ekki lýst nógu sterklega sem besm
fiskimiðum landsins sýni „ótrúlega
litla þekkingu á Breiðafirði“. Aðrar
svipaðar athugasemdir snúa að því að
bæjum á Snæfellsnesi sé ekki lýst sem
fegurstu og snyrtilegustu bæjum
landsins, aðeins sé talin upp ein
náttúraperla á Snæfellsnesi, ekki
nægilega mikið nefht af fomminjum,
ekki nefht að verslanir séu vel reknar,
ekki talin upp lúðrasveit í
Stykkishólmi, að fleiri fýrirtæki séu
talin á Vestfjörðum en á Vesturlandi
o.s.frv. Þetta er að sjálfsögðu huglægt
mat greinarhöfúndar, en verður að
skoðast í samhengi við það sem sagt
er um aðra landshluta.
2. Það sem byggist á misskilningi
eða útúrsnúningum. Hér má m.a.
telja misskilning varðandi fjar-
kennslu, sem e.t.v. stafar af óná-
kvæmu orðalagi í skýrslunni: að
nemendur sem þurfa að stunda
fjarnám í Grundarfirði þurfi að
greiða meira fýrir námið en
nemendur sem stunda námið í
Fjölbrautarskólanum á Akranesi. Hér
er að sjálfsögðu ekki verið að bera
saman kosmað Grandfirðinga sem
stunda fjarnám og Grandfirðinga
sem þurfa að fara til Akraness til að
stunda námið við Fjölbrautaskólann.
Við eram hins vegar að bera kostnað
Grandfirðinga í fjamámi saman við
kostnað Akumesinga, sem stundað
geta námið í heimabæ sínum.
Byggðastofhun er í góðu samstarfi
við símenntunarmiðstöðvar og hefur
komið mikið að fjarkennslumálum.
M.a. hef ég verið málsvari fýrir þá
sem eiga aðild að fjarkennslu gegnum
myndfúndabúnað og átt í löngum og
ströngum viðræðum við Lands-
símann um að lækka gjald fýrir
notkun myndbrúar Landssímans til
þeirra nota. Þær viðræður skiluðu
miklum árangri, sem var
landsbyggðinni til hagsbóta, en slíkt
þykir að sjálfsögðu minni fréttamatur
en ef eitthvað er hægt að finna
neikvætt um menn og málefni. Til
útúrsnúninga tel ég m.a. athugasemd
greinarhöfundar um bókaverðina í
Stykkishólmi og Oskalagaþátt
sjómanna.
3. Oskiljanlegar athugasemdir.
Hér tel ég m.a. athugasemd
greinarhöfúndar við að það sé talin
vera ógnun að „aukning flutn-
ingskostnaðar mundi veikja
rekstrargrandvöll fýrirtækja á
svæðinu“. Á ég erfitt með að skilja að
það sé ekki ógnun. Ekki vil ég þreyta
lesendur á að telja upp allt sem
greinarhöfundur finnur að, en mun
nú víkja að því, sem bitastætt er.
4. Athugasemdir sem vert er að
skoða nánar. Setninguna um flóð og
fjöra í Stykkishólmshöfh mtmum við
endurskoða, og setningin „Sam-
keppni um vinnuafl við aðrar
atvinnugreinar ógnar rekstrar-
grandvelli iðnfýrirtækja á svæðinu" á
að sjálfsögðu heima í almennu
greiningunni, en ekki sérstaklega í
umfjöllun um Vesturland. Einnig er
gott að fá upplýsingar um
„langstærsta flumingafýrirtæki í
einkaeigu á Islandi" og fýrirtækið
Mareind, sem getið er í myndtexta.
Þökkum við höfundi þessar
ábendingar.
Mun ég nú ekki þreyta lesendur
Skessuhomsins meira á þessu máli,
en þakka greinarhöfundi fýrir að
vekja athygli á heimasíðu
Byggðastofnunar, sem hefur net-
fangið http://www.bygg.is. Þar er
margt fróðlegt að finna um byggða-
og atvinnuþróun. Einnig óska ég
Snæfellingum góðs gengis í
barátmnni við byggðavandann, og
munum við á Þróunarsviði Byggða-
stofhunar reyna að aðstoða eftír bestu
getu.
Dr. Bjarki Jóhunnessm fi/ruöðameilhir
Þráumrsviðs Byggðastojhumr.