Skessuhorn - 15.02.2001, Blaðsíða 10

10
FIMMTUDAGUR 15. FEBRUAR 2001
^&tssunub.
Penninn
Línudans Landsvirkjunar
Um þessar mundir er
Landsvirkjun að undirbúa
lagningu enn einnar há-
spennuloftlínunnar um þessa
sveit s.s. “Sultartangalínu 3”
að spenni- og aðveitustöðinni
Brennimel í Hvalfjarðar-
strandarhreppi en hún gegnir
síauknu hlutverki hvað varðar
dreifingu á raforku um Iands-
kerfið. Þessi háspennulína á að
verða 400 þúsund volt (400
kV) og mun hafa tvöfalt meiri
flutningsgetu á raforku en
fullstækkað álver Norðuráls á
Grundartanga þarf á að halda
miðað við 300.000 tn. ársfram-
leiðslu.
Landsvirkjun stefair að því að
hún verði öll reist á möstrum og
turnum á um alls 120 kílómetra
leið. Hér í hreppnum eru 3 há-
spennuloftlínur (aðveitulínur)
fyrir. Fyrst skal nefaa Ilvalfjarð-
arlínu, 220 kV sem kemur inn í
Hvalfjarðarstrandarhrepp yfir
Botnsvog í Þyrilsnes skammt frá
bænum Þyrli. Þaðan liggur hún í
vestur, norðan þjóðvegar framhjá
fjölda heimila og sumarbústaða á
leið sinni um Hvalfjarðarströnd-
ina og endar á Brennimel.
Hrauneyjafosslína, 220 kV, kem-
ur niður í Grafardal austanverð-
an, liggur síðan um Dragháls-
land, um Kornahlíð, meðfram
Geitabergsvatni endilöngu, þá
norðan við Glammastaðavatn,
klýfar síðan báðar stærstu gróð-
urvinjar sveitarinnar þ.e. Eyrar-
skóg og Svarfaólsskóg sem er
samfelldur Vatnaskógi að vestan
urn leið og hún þverar Svínadal
til suðurs. í Eyrarskógi og Svarf-
hólsskógi eru stærstu sumarhúsa-
byggðir sveitarinnar. Hún fer svo
um Lambadal yfir Miðfellsmúla
og kemur niður í skógi vaxna
Saurbæjarhlíðina á Hvalfjarðar-
strönd rétt austan við bæinn
Kalastaði og að lokum samhliða
Hvalfjarðarlínu að Brennimel.
Vatnshamralína, 132 kV, kemur
sunnan yfir Skarðsheiði og þver-
girðir hreppinn að vestanverðu á
leið sinni að Brennimel.
Búskaparhættir í Hvalfjarðar-
strandarhreppi hafa tekið miklum
breytingum síðustu 2 áratugi og
margir bændur aflagt eða minnk-
að við sig hefðbundinn búskap en
þess í stað farið út í ýmiskonar
ferðaþjónustu. Um 400 sumarbú-
staðalóðir hafa verið skipulagðar
hér og fer fjölgandi. Tilkoma
Hvalfjarðarganga gerir þessa
sveit eftirsóknarverðari til slíkra
nota um leið og svæðið nýtur þess
að almenn og óviðkomandi um-
ferð minnkar. Veruleg skógrækt
er stunduð bæði hjá bændum
(nytjaskógrækt) og einnig hjá
hinum fjölmörgu sumarbústaða-
eigendum. Þá hafa menn í vax-
andi mæli gert sér betur grein
fyrir mikilvægi snyrtilegs um-
hverfis hér sem annars staðar og
lagt sig mikið fram til að fegra,
hreinsa og græða landið. Hval-
fjarðarstrandarhreppur var verð-
launaður árið 1999 fyrir framúr-
skarandi árangur í umhverfismál-
um og útnefndur snyrtilegasti
hreppurinn á Vesturlandi. Að
þessari útnefningu stóðu Skessu-
horn ehf. í samvinnu við Sorp-
urðun Vesturlands, Búnaðarsam-
tök Vesturlands og Vegagerðina.
Undanfarið hafa falltrúar frá
Landsvirkjun og Línuhönnun hf.
farið hér um sveitina og kynnt
landeigendum hugmyndir sínar
um hugsanleg línustæði fyrir hina
nýju Sultartangalínu en þar koma
fjölmargar leiðir til greina að
þeirra mati. A þeirn funduni
hafa menn skipst á skoðunum af
fallri alvöru og prúðmennsku.
Það skal engu að síður upplýst
að íbúar Hvalfjarðarstrandar-
hrepps eru gjörsamlega mótfalln-
ir öllurn hugmyndum um fleiri
háspennulínur urn sveitina sína,
enda eru þær 3 fyrir sem fyrr
greinir. Því til staðfestingar hafa
íbúar frá hverju einasta heimili
hér ritað nöfn sín á lista þar sem
slíku verklagi er algjörlega hafa-
að. Ennfremur hafa nær 100%
sumarbústaðaeigenda og eigend-
ur annarra fasteigna í Hvalfjarð-
arstrandarhreppi ritað nöfn sín á
listann, alls 511 manns. Þá hafa
allar sveitarstjórnir í hreppunum
sunnan Skarðsheiðar þ.e. Hval-
fjarðarstrandarhrepps, Leirár- og
Melahrepps, Skilmannahrepps og
Innri-Akraneshrepps, formlega
lýst yfir stuðningi við sjónarmið
heimamanna. Sömuleiðis hrepps-
nefnd Kjósarhrepps, bæjarráð
Akraness, Samtök sveitarfélaga í
Vesturlandskjördæmi, Búnaðar-
samtök Vesturlands, Náttúru-
verndarsamtök Islands, Náttúru-
verndarsamtök Vesturlands, Um-
hverfisnefnd Hvalfjarðarstrand-
arhrepps, Sól í Hvalfirði og fleiri.
Undirskriftirnar og allar smðn-
ingsyfirlýsingarnar voru afaentar
forstjóra Landsvirkjunar 5. febr-
úar s.l. að loknum fandi með
honum þar sem nokkrir falltrúar
sveitarfélagsins kynntu viðhorf
heimamanna.
Hvalfjarðarstrandarhreppur
vill ekki fórna meira af skógi
vöxnum hlíðum né öðru landi
undir fleiri háspennuloftlínur
enda er það þegar upptekið eða
frátekið til annarra nota. Um
þetta ríkir slík samstaða að hún á
sér ekki fordæmi hérlendis. Það
er orðið tímabært að ráðamenn
Landsvirkjunar staldri við og í-
hugi í alvöru breytt verklag við
lagningu háspennulína þar sem
farið er um blómlegar sveitir og í
námunda við heimili og önnur
híbýli fólks. Oft verða stór lands-
svæði óbyggileg með öllu auk
annarra óþæginda og lýta sem
loftlínur valda í okkar viðkvæmu
náttúru. Landeigendur hafa
hingað til mátt sín lítils í við-
skiptum sínum við Landsvirkjun
vegna lagninga háspennulína um
bújarðir og önnur eignarlönd.
Nú er mál að linni. Til skemmri
tíma litið er kostnaðarsamara að
leggja jarðstrengi og falltrúar
Landsvirkjunar hafa upplýst að
þeirra hlutverk sé að finna ódýr-
ustu leiðina og því muni þeir
ekki leggja til að neinir jarð-
strengir verði lagðir hér. Hér
virðast mannleg sjónarmið þurfa
að víkja fyrir skammtíma gróða.
Vert er að hafa í huga að lagning
jarðstrengja á vissum svæðum er
sá umhverfiskostnaður sem getur
vegið upp á móti þeim marghátt-
aða skaða sem háspennuloftlínur
valda. Samkvæmt upplýsingum
frá Landsvirkjun hyggjast þeir
ekki láta staðar numið eftir þessa
línulögn að Brennimel, heldur á-
forma þeir “hringtengingu” það-
an til höfaðborgarsvæðisins með
annarri loftlínu líklega samhliða
Hvalfjarðarlínu að Geithálsi.
Báðar þessar línur eiga að verða
verulega stærri en fyrirliggjandi
línur. Það er óþolandi að Lands-
virkjun geti gengið svo harkalega
á rétt hundruða manna að þeir
bíði stórtjón af bæði á eignum
sínum og tilfinningum. Og það er
andleg áþján að eiga sífellt yfir
höfði sér heilsuspillandi raf-
mengun.
21. öldin er hafin. Tækni og
þekking á sviði háspennujarð-
strengja og lagning þeirra tekur
stöðugum framförum. Það væri
Landsvirkjun til sóma ef hún til-
einkaði sér hana og sýndi um leið
íslenskri náttúru meiri nærgætni.
Fyrir það myndi hún uppskera al-
menna virðingu fólksins sem
byggir þetta land
Reynir Asgeirsson
Svarfhóli
301 Akranesi
jóðfegt Rorn
Heymarlausar hænur
f Heilir og sælir lesendur
J§ góðir til sjávar og sveita
§
H Látum nú hugann aðeins
|| reika í dma og rúmi og ber-
Í um niður í Bandaríkjum
í| Vesturheims árið 1968.
P Fimamargir menn, dökkir
J§ yfirlitum flestir, hafa safnast
P saman á stóra torgi. Leið-
togi þeirra, Marteinn Lúter
Konugur, er í þann mund
að heíja upp raust sína til að
Jj flytja einhverja þekktustu
P bárátturæðu allra tíma.
Þar sem við erum ekki
raunverulegir þátttakendur
í samkomunni, heldur
stödd hér í anda, hingað
komin úr fjarlægri ffamtíð á
vængjum hugarflugsins, þá
vitum við hvað gerist næst.
Við vitum að á eftir, þegar
Marteinn hefur lokið máli
sínu, þá verða Bandaríkin
ekki hin sömu og þau voru
áður en ræðan hófst. Hið
gegnumgangandi stef ræð-
unnar; „I have a dream“ -
ég á mér draum - enduróm-
ar í hugum milljóna og aft-
ur milljóna manna, sem
áður hafði ekki einu sinni
látið sér detta í hug að
dreyma um réttlæti, hvað
þá heldur jafhrétti kynþátt-
anna. Ræða Marteins
markar upphaf gríðarlegra
þjóðfélagsbreytinga, sem
e.t.v. hefðu ekki orðið ef
ræðan hefði ekki verið
svona góð, flutt jafn vel, á
svo réttum tíma og síðast en
ekki síst á svo réttu tungu-
máli.
Já, hugsið ykkur bara ef
Marteinn hefði haldið ræð-
una ffægu á þýsku en ekki
ensku. „Ich sage euch:
trotz der Schwierigkeiten,
die sich heute und auch
morgen vor uns tíirmen,
habe ich noch einen
Traum.“ Enginn hefði
skilið hvað Marteinn var að
fara. Hann hefði engum
árangri náð. Ekkert hefði
breyst.
En hvað kemur þetta
þjóðlegu homi við? Hvað
er þjóðlegt við það að í-
mynda sér bandarískan blá-
mann þruma þýskar glósur
yfir ómenntuðum með-
bræðrum sínum? Jú, á-
stæðan er Utvarpsráð. Sá
mikli stafnbúi íslenskrar
tungu og þjóðlegra menn-
ingarverðmæta, Utvarpsráð
hins íslenska lýðveldis, hef-
ur af visku sinni og mildi á-
kveðið að fulltrúar Islands í
söngvakeppninni ógurlegu
skuli syngja lag sitt á ís-
lensku, hvað sem tautar og
raular.
Ekkert er, að mati ráðsins,
jafn notadrjúgt þegar vinna
skal hug og hjörtu Tyrkja,
Finna og allra hinna, og
flutningur fagurra ljóða á
voru ástæka ylhýra móður-
máli. Einkum ef ljóðstafir,
innrím, persónugervingar
og myndlíkingar fá að njóta
sín til fulls.
Eini gallinn er að 99,9%
þeirra sem fylgjast með
keppninni og 100% þeirra
sem gefa mega keppendum
okkar stig, munu ekki skilja
orð af því sem sagt er. Þeir
skilja að vísu tónana - þeir
era alþjóðlegir - en munur-
inn er sá að hjá keppinaut-
um okkar fólks skilja þeir
textann líka. Til að vinna
hylli fjöldans þurfa bæði lag
og texti að hitta í mark.
Þetta er ekki ósvipað því að
keppa í bogfimi. Maður
þarf að hafa bæði boga og
örvar. Sá sem hefur aðeins
annað hvort er ekki sigur-
stranglegur í keppni við þá
sem hvort tveggja hafa.
Þótt tilskipun Útvarpsráðs
sé með eindæmum vitlaus
dylst þó engum að ráðinu
gengur aðeins gott eitt til.
Það vill stuðla að eflingu
íslenskrar tungu. Ráðs-
Í
1
&
mönnum, eins og fleirum, j|
blöskrar það hversu ensk S
orð og setningaskipan herj-
ar nú á íslenska tungu. Og
ekki veitir af að spyma við
fæti.
Það ekkert annað en hall- f|
ærislegt og sérdeilis aum- |§
legt, þegar íslendingar tala §§
ensku við aðra íslendinga. §§
Þetta vita þeir hjá ráðinu.
En þeir gleyma að taka þa𠧧
með í reikninginn að það er M
nákvæmlega jafn hallæris- fy
legt og aumlegt að tala ís- 11
lensku við útlendinga sem y
skilja ekki orð í íslensku. §§
Ekki bara hallærislegt og §§
aumlegt, heldur líka til- §|
gangslaust.
að þylja ||
Það er eins og
Hávamál fyrir heymarlaus-
ar hænur.
Verið kœrt kvödd á jjórða
Þórsdegi í Þorra
Bjarki Már Karlsson
jálfskipaður þjóðháttafrœðingur