Skessuhorn - 15.11.2001, Blaðsíða 7

FIMMTUDAGUR 15. NÓVEMBER 2001
7
Brottkast er besta mál
Það vakti
heldur bet-
ur hörð við-
brögð þegar
Karl gamli
D a r w i n
setti fram
þróunar-
kenning-
una. Það er
síst van-
mælt að allt
ætlaði um
koll að keyra. Þótt nú viðurkenni
flestir að sá gamli hafi haft lög að
mæla á hann sér enn marga and-
mælendur. Eða eins og Jón frændi
sagði: Liðið er hátt á aðra öld , enn
mun þó reimt á Kili.
Svona er þetta bara. Mestu andans
snilhngar sögunnar hafa jafnan mátt
sæta andstreymi. Þeir hafa verið
hæddir og svívirtir jafnt af yfirvöld-
um sem alþýðu, jafhvel verið neydd-
ir til að draga til baka þá kenningu að
jörðin snúist um sjálfa sig.
En hún snýst nú samt.
Islenskir sjómenn eru miklir
snillingar, langt á undan samtíð
sinni, bæði til orðs og æðis. Þeir
skilja vel inntak þróunarkenningar
Darwins gamla. Náttúran hefur
náð þeirri fullkomnun sem raun
ber vitni vegna þess sem við köll-
um náttúruval. Aðeins hinir hæf-
ustu lifa. Þessi fræði hagnýta ís-
lenskir sjómenn til hins ýtrasta.
Þeir hirða aðeins feitustu og bestu
fiskana, en henda hinum í sjóinn.
Brottkast afla hefúr margvíslega
efnahagslega kosti í för með sér.
Það heldur uppi atvinnu í landinu,
því það krefst töluverðs mannafla
að draga hundruðir tonna af fiski
úr hafi, flokka þau og henda megn-
inu í sjóinn aftur. Þetta skapar
sömuleiðis ómældar vinnustundir
hjá fiskifræðingum við að reyna að
skilja hvað er gerast.
Brottkastið hefur líka þann kost
að selir og hvalir eru vandir af því
að veiða sér til matar, þegar gnægð
af dauðum smáfiski flýtur út um
allan sjó. Þannig fær mannskepnan
stóra fiskinn, en selir og hvalir litla
fiskinn. Beggja hagur.
Eins og aðrir andans menn er
sjómannastéttin úthrópuð og fyrir-
litin vegna yfirburða snilldar sinn-
ar. Fiskkastarar eru kallaðir glæpa-
menn sem réttast væri að dæma til
þyngstu refsingar og láta éta þang
og þara allt til æviloka. Sagan mun
dæma þá sem þannig tala.
Mér þykir einsýnt að í framtíð-
inni muni aðrar atvinnugreinar
taka upp brottkastsaðferðina til að
auka hagræðingu og tryggja næga
atvinnu.
Sauðfjárbændur búa rétt eins sjó-
menn við skert athafhafrelsi vegna
kvótakerfis og gnægð beitilands
liggur ónotað í þjóðgörðum og á
þjóðvegum landsins. Bara vegna
þess að duttlungafullur markaður-
inn telur sig ekki hafa not fýrir allt
það ket sem til fellur. Hvernig væri
nú að fýlla fjárhúsin? Tvöfalda
fjárstofhinn og reka allt á fjall. Þá
yrði alvöru fjör í leitum og réttum,
alveg eins og í gamla daga. Nú það
fé sem sláturhúsin ekki vilja taka
við yrði þá bara rekið á skipsfjöl og
sturtað í sjóinn. Við slíka matar-
gjöf hlyti hagur lífríkis sjávar að
vænkast mjög og fiskigengd því
aukast. Að ógleymdu því að störf-
um í landbúnaði myndi fjölga.
Enn ein undirstöðuatvinnu-
greinin, stóriðjan, er nú líka komin
undir kvóta því ríkisstjórnin hefur
illu heilli staðfest Kyoto-bókunina.
Þegar búið verður að byggja þau
álver sem nú eru á teikniborðinu
verður ekki pláss fýrir fleiri. Þar
með er lokum skotið fýrir frekari
vöxt í greininni og fjölgun starfa.
Það mætti þó leysa með brottkasti.
Ef álframleiðsla yrði tvöfölduð
umfram mengunarkvóta mætti
alltaf sigla hálfa leið með annan
hvorn farm og varpa honum þar á
haf út. Þetta myndi nokkuð draga
úr ffamlegð álveranna, en tryggir á
móti mikla atvinnu.
Sama aðferð gæti verið skóla-
starfi á landinu mikil lyftistöng.
Kennarasambandið hefur marg-
sinnis ályktað að það séu allt of
margir nemendur í hverjum bekk
og sveitarfélög kvarta undan því að
grunnskólinn sé að sliga fjárhag
þeirra. Ef við myndum nú velja úr
nokkra horuðustu og heimskustu
nemendurna og henda þeim á sjó-
inn á Halamiðum er aldrei að vita
nema skólastarf yrði í senn ódýrara
og betra.
Það verður þó að viðurkennast
að síðastnefnda aðferðin kynni að
þykja heldur hranaleg í fram-
kvæmd og gæti mælst misjafnlega
vel fýrir á sumum heimilum. En
væntanlega væru allir til í að beita
henni við að ná fram sparnaði við
æðstu stjórn ríkisins, t.d. með því
að henda ræfilslegustu þingmönn-
unum okkar í sjóinn. Voru það
ekki þeir sem fundu upp kvótakerf-
ið?
Syngjandi frír ogfrískur
tilfiskveiSa nú ég held
það er gaman á Grímseyjarsundi
við glampandi kvöldsólareld.
En ef hækkar í lest og hleðst mitt skip
og helvítis kvótinn erþrotinn
þá hendi ég aflanum úthyrðis
iðkarþað gervallur flotinn.
Seinna er sumri hallar
og súld og hræla er
þáfer ég ífiskhúðina
ogflök nokkur kaupi þar mér.
Svo sigli ég með þau á sextugt djúp
ogsem ég erþangað róinn
Við horðstokk ég dansa ég dilla mér
að demhi þeim aftur í sjóinn.
Bjarki Már Karlsson
Nepal vefumsjónarkerfið
Hýsing léna, vefja og pósthúsa
Hýsing gagnasafna
Vefsíðugerð
Rafrænar umsóknir
i
Ráðgjöf og þjónusta
www.nepal.is
-vertu þirrn eigin lénsherra
Borgarbraut 49, Borgarnesi - sírrri: 4302200 - fax: 4302201 - nepal@nepal.is