Fréttablaðið - 21.09.2019, Qupperneq 88

Rannsóknin sem náði til 451.742 einstaklinga í 10 Evrópulöndum sýndi fram á tengsl á milli aukinnar neyslu gosdrykkja og dauðs­
falla. Neysla gosdrykkja með gervi­
sætu (til dæmis aspartam eða sakk­
arín), svokallaðra diet drykkja, var
tengd við dauðsföll af völdum sjúk­
dóma í blóðrásarkerfi, og sykraðir
gosdrykkir tengdir við dauðsföll
vegna sjúkdóma í meltingarvegi.
Þetta kom mörgum á óvart þar sem
Aspartame er mikið rannsakað efni,
fundið upp árið 1965 og samþykkt
af bandaríska lyfjaeftirlitinu (FDA)
árið 1981. Efnið er gervisykur um
það bil 200 sinnum sætari en súkr­
ósi og hefur verið selt undir heitinu
NutraSweet, Equal og Canderel. Að
sama skapi er sakkarín gervisykur,
um það bil 400 sinnum sætari en
súkrósi, með ekkert kaloríu inni­
hald og hefur verið notað árum
saman til þess að sæta lyf, sælgæti
og drykki.
Ein stærsta rannsókn
sinnar tegundar
Rannsóknin sem er ein sú stærsta
sinnar tegundar og birtist í ritinu
JAMA Internal Medicine þann 3.
september síðastliðinn byggist
á eftirfylgni með þessum stóra
hópi yfir 16 ára tímabil. Hópurinn
samanstóð bæði af fólki sem drakk
sykraða gosdrykki og gosdrykki
með gervisætu. Evrópulöndin sem
um ræðir eru Danmörk, Frakkland,
Þýskaland, Grikkland, Ítalía, Hol­
land, Noregur. Spánn, Svíþjóð og
Bretland og var fylgst með þátttak­
endum frá 1. janúar árið 1992 til 31.
desember árið 2000.
Almennt hærri dánartíðni
Hærri almenn dánartíðni mældist
hjá bæði konum og körlum sem
neyttu tveggja eða fleiri gosdrykkj­
arglasa á dag og þá gilti einu hvort
um var að ræða sykraðan eða gervi­
sykraðan drykk. Eins var sýnt fram
á tengingu milli mikillar neyslu á
gervisykruðum drykkjum og dán­
artíðni vegna blóðrásarsjúkdóma
annars vegar og mikillar neyslu
sykraðra drykkja og andláta vegna
meltingarsjúkdóma. Mikil neysla
var skilgreind sem tvö glös eða
Gosdrykkir
og  snemmbær
dauðsföll
Fjölmiðlar vestanhafs sögðu á dögunum frá
nýrri rannsókn þar sem neysla gosdrykkja
er tengd við snemmbær dauðsföll. Það sem
vakti mesta athygli er að tengslin virðast
meiri þegar kemur að svokölluðum diet
gosdrykkjum. Sökudólgurinn er gervisæta.
meira á dag og lítil neysla sem
eitt glas eða minna á mánuði.
Gervisykur tengist hjarta­
áföllum og blóðþurrðar­
slögum
Það er löngu sannað að of
mikil sykurneysla hefur slæm
áhrif á heilsufar fólks svo sá
hluti niðurstaðna rannsókn­
arinnar að þeir sem drukku
tvö eða f leiri glös sykraðra
gosdrykkja daglega ykju líkur
á snemmbærum dauða um átta
prósent kom ekki á óvart. Held­
ur var það vísbendingin um að
þeir sem drykkju gosdrykki
með gervisætu væru í enn meiri
hættu sem varð efni f lenni­
stórra fyrirsagna. Neysla gervi­
sykraðra drykkja tengist sterkt
hjartaáföllum og þá sérstaklega
blóðþurrðarslagi. Fjallað var sér­
staklega um þann möguleika að
hópurinn sem sótti í gervisykraða
drykki væri fyrirfram í meiri hættu
á blóðþurrðarslagi vegna til dæmis
ofþyngdar eða sykursýki og sótti af
þeim sökum í drykkina. En þegar
skoðuð var sérstaklega tíðni áfalla
eftir fyrstu átta árin og aðeins þeir
sem voru í kjörþyngd var samband­
ið enn til staðar.
Fleiri áhættuþættir
Gagnrýnendur rannsóknarinnar
benda enn fremur á að ekki sé
hægt að útiloka að þeir sem drekki
mikið af gosdrykkjum aðhyllist
f leiri áhættuþætti í lífsstíl sínum
eins og til að mynda hreyfingar­
leysi eða neyslu annars konar
óhollustu. Jafnvel má vera að sá
sem drekki diet gosdrykk réttlæti
þannig skammtinn af frönskum
sem á eftir kemur o.s.frv. Til að
fá algjörlega raunsanna mynd af
áhrifum af neyslu diet gosdrykkja
væri ráð að gera annars konar rann­
sókn þar sem hópar eru látnir neyta
slíkra drykkja daglega, án þess að
hafa endilega verið hrifnir af þeim
áður. Aftur á móti væri illmögulegt
að framkvæma slíka rannsókn á
mannfólki enda tímafrekt, kostn­
aðarsamt og líklegt að margir gæf­
ust upp á markmiðinu.
bjork@frettabladid.is
Benecta hylki 240 stk
Benecta hylki 60 stk
Compeed Hælsærispl. 5stk
Nicorette Classic
tyggigúmmí 2 mg 210 stk
Nicorette Fruitmint
tyggigúmmí 2 mg 210 stk
Nicotinell Fruit
tyggigúmmí 2 mg 204 stk
NutriLenk Gull 180stk
Omeprazol Medical
Valley 20 mg 28 stk
Otrivin Menthol
nefúði 1 mg/sk
Penzim gel 50 gr
Treo freyðitöflur 60 stk
Zonnic Mint
skammtapokar 4 mg 20 stk
.................. 17.995 kr.
..................... 4.989 kr.
.......... 920 kr.*
........... 4.789 kr.
............. 4.245 kr.
............ 3.989 kr.
................ 4.238 kr.*
......................... 1.099 kr.
.................................... 989 kr.
............................ 3.099 kr.
............... 1.890 kr.
......... 1.099 kr.
*20% afsláttarverð út september
Vinsælar vörur
á frábæru verði
Íslenska fyrirsætan Ágústa Ýr segir
það hafa verið súrrealíska lífs­
reynslu þegar henni var með litlum
sem engum fyrirvara skutlað í fyrir­
sætuhópinn sem spókaði sig á New
York Fashion Week í undirfötum úr
fatalínu söngkonunnar Rihönnu.
Hápunkturinn á þessu ævintýri
öllu saman, kirsuberið á toppnum,
eins og hún orðar þar var svo þegar
hún fékk knús frá Rihönnu sjálfri
sem kom fram á sýningunni. Þá
voru einnig mætt til leiks rapparinn
21 Savage, ofurfyrirsæturnar Joan
Smalls, Cara Delevingne, Bella og
Gigi Hadid.
Ágústa Ýr starfar sem leikstjóri,
listakona og fyrirsæta í London en
f laug til New York með eins dags
fyrirvara. Þegar þangað var komið
voru hraðinn og spennan slík að
hún segir sýninguna sjálfa, sem stóð
í um 40 mínútur, hafa liðið eins og
fimm mínútur.
„Daginn eftir að ég lenti var svo
tískusýningin og allir mættir, því­
líkt adrenalín í gangi hjá okkur. Við
gerðum svokallaða prufusýningu,
svo var farið beint í hár, förðun og
svo í fötin. Rétt fyrir sýninguna var
verið að taka mynd af mér baksviðs
og ég heyri í 21 Savage segja: „Get
them angels!“ sem er auðvitað bara
mjög fyndið!“
Ágústa Ýr segir sýninguna og and­
rúmsloftið hafa verið frábært í alla
staði og svo „var allt í einu allt búið.
Það voru allir svo ánægðir með sýn­
inguna og ég endaði kvöldið með
því að fá knús frá Rihönnu sem var
algjörlega kirsuberið á toppinn,“
segir Ágústa. – ssþ
 Rihanna knúsaði Ágústu Ýr
Ágústa Ýr á sýningu Rihönnu í New
York. NORDICPHOTOS/GETTY
HÆRRI ALMENN
DÁNARTÍÐNI MÆLD-
IST HJÁ BÆÐI KONUM OG
KÖRLUM SEM NEYTTU TVEGGJA
EÐA FLEIRI GOSDRYKKJAR-
GLASA Á DAG OG ÞÁ GILTI EINU
HVORT UM VAR AÐ RÆÐA
SYKRAÐAN EÐA GERVISYKR-
AÐAN DRYKK.
GAGNRÝNENDUR
RANNSÓKNARINNAR
BENDA ENN FREMUR Á AÐ EKKI
SÉ HÆGT AÐ ÚTILOKA AÐ ÞEIR
SEM DREKKI MIKIÐ AF GOS-
DRYKKJUM AÐHYLLIST FLEIRI
ÁHÆTTUÞÆTTI Í LÍFSSTÍL
SÍNUM EINS OG TIL AÐ
MYNDA HREYFINGARLEYSI
EÐA NEYSLU ANNARS KONAR
ÓHOLLUSTU.
2 1 . S E P T E M B E R 2 0 1 9 L A U G A R D A G U R42 L Í F I Ð ∙ F R É T T A B L A Ð I Ð
LÍFIÐ
2
1
-0
9
-2
0
1
9
0
5
:2
5
F
B
0
9
6
s
_
P
0
8
9
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
8
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
0
8
K
.p
1
.p
d
f
F
B
0
9
6
s
_
P
0
0
9
K
.p
1
.p
d
f
A
u
to
m
a
tio
n
P
la
te
re
m
a
k
e
: 2
3
D
6
-6
D
F
4
2
3
D
6
-6
C
B
8
2
3
D
6
-6
B
7
C
2
3
D
6
-6
A
4
0
2
7
5
X
4
0
0
.0
0
1
7
B

F
B
0
9
6
s
_
2
0
_
9
_
2
0
1
9
C
M
Y
K