Úti - 15.12.1932, Blaðsíða 5

ÚTI
3
beitin hatði pað í för með sjer, að nýgræð-
ingurinn gat aldrei vaxið úr grasi og skóg-
arnir gátu þess vegna ekki yngt sig upp.
Dannig hafa víðáttumiklir og stórir skógar
algerlega horfið, en pegar skógarnir eyddust,
misti jarðvegurinn líka pann gróður, sem
verndaði hann best. Og pá byrjaði uppblást-
urinn, mold- og sandfokið, sem hefir valdið
stórkostlegri skemdum heidur en nokkurt eld-
gos, er hefir yfir ísland dunið.
Dótt ýmsir merkir menn á umliðnum öld-
um, eins og Eggert Ólafsson og Skúli fógeti,
hafi sjeð hvílík hætta stafaði af eyðileggingu
skóganna, var lítið sem ekkert gert til pess
að bæta hlutskifti peirra eða græða nýja skóga.
Dað er ekki fyr en í byrjun pessarar aldar,
að farið var að hugsa um skógrækt á íslandi.
En pað, sem gert hefir verið hingað til, er
pó hvergi nærri nóg, ef starfið á að bera
árangur.
Hversvegna eigum við íslendingar að hlúa
að birkikjarrinu okkar og reyna að stækka
skógiendið? Fyrst og fremst verðum við að
reyna að bæta úr rányrkju forfeðranna og fá
landið til pess að gróa upp á ný. Og svo
liggur mikið verðmæti í skóglendi, sem af-
komendurnir njóta, ef vel er með pað farið.
Skógarnir eru lifandi heild, sem vaxa ár eftir
ár og stöðugt má hafa gagn af, ef menn að-
eins gæta pess, að taka ekki meira úr peim
heldur en peir vaxa.
Loftslagið á íslandi er óblítt, svo vel getur
reynst erfitt að koma upp nýjum skógum.
En komi maður í sæmilegan skóg og hafi
augun opin, má strax sjá, hve mikið gró-
magn er í íslenska birkinu. Hvar sem litið
er á bera jörðina sjást hundruð ungra plantna,
sem eru að reyna að teygja sig mót sólu og
yl. Víðast hvar verða pessar litlu birkiplöntur
búfjenu að bráð, en par sem skógarnir eru
friðaðir pýtur nýgræðingurinn upp.
Þegar náttúran sjálf er svo fús á að „klæða
landið“, ættum við mennirnir að reyna að
hjálpa henni til pess, eftir pví sem unt er,
pví að pað er starf, sem mun bera ávöxt.
Og á pann eina hátt er hægt að gera orðið
„skógur“ að rjettnefni á ný.
Áður en jeg lýk pessu máli mínu, vil jeg
ráðleggja öllum, sem vetlingi geta valdið, að
dvelja um tíma nálægt einhverjum skógabletti
og kynnast lífi og starfi trjánna með eigin
augum. En umfram alt vil jeg biðja alla að
ganga par vil um og skemma ekki neitt. Pað
ætti að vera og er skylda hvers góðs íslendings,
að ganga vel um pá staði, sem fallegastir eru
á landinu. Pað er ljótur siður, sem ætti að
leggjast niður, er menn brjóta greinar af trjám
eða taka upp heilar hríslur til pess að skreyta
með peim bíla og reiðhjól. En verra en petta
er pó pað, að menn taki upp á pví, að skera
í börkinn á lifandi trjám eða fletta honum af
á stórum svæðum, pví að pá eru trjen oft
dauðadæmd. Á 1. mynd getið pið sjeð slíkt
trje, sem er hálfdautt vegna pess, að skógar-
gestir hafa flett berkinum af stofninum. Svona
spellvirki eru venjulega framin af hugsunar-
leysi og ekki einu sinni skemdaranganum
sjálfum til ánægju.
Aftur á móti skemmir pað ekki skóginn á