Skessuhorn - 14.02.2018, Blaðsíða 18

MIÐVIKUDAGUR 14. FEbRúAR 201818
og ensku. Einungis eftirhrunárið 2009 féll sú útgáfa niður. Nú
í vor verður ferðablaðið gefið út í nítjánda skipti, að þessu sinni
í 60 þúsund eintökum og gagnast tugþúsundum ferðamanna
sem í landshlutann sækja. Þá hefur Skessuhorn í tvígang gefið
út bækur, á tíu og fimmtán ára afmæli útgáfufyrirtækisins. bók-
ina Fólkið í Skessuhorni og gamanvísnabókina Stolin Kræki-
ber. Auk þess hefur fyrirtækið tekið að sér útgáfuþjónustu fyr-
ir ýmis fyrirtæki og félagasamtök í gegnum tíðina. Skessuhorn
gerði á fyrstu árum sínum samning við Ríkisútvarpið um miðl-
un frétta af Vesturlandi í útvarp og sjónvarp. Það samstarf gekk
vel, svo vel að Gísli Einarsson flutti sig að endingu alfarið um
set og gerðist starfsmaður RUV, hætti á Skessuhorni og lauk
þar með frumkvöðlastarfi sínu á þeim vettvangi. Loks má geta
þess að fyrir nokkrum árum var reynd sjónvarpsþáttagerð fyr-
ir ÍNN. Sú tilraun gekk ekki upp og var hætt eftir fáa þætti þar
sem útilokað þótti að hún gæti staðið undir áföllnum kostnaði.
Eftir þá tilraun var ákveðið að útilokandi yrði einblínt á kjarna-
hlutverk útgáfufyrirtækisins; að skrifa blað og halda úti frétta-
síðu á netinu.
Velunnarar
Þótt fæstir hafi haft mikla trú á Skessuhorni í árdaga blaðsins þá
hefur það alla tíð átt þéttan hóp stuðningsmanna og velunnara.
Gaman er að nefna hér Guðráð Davíðsson í Nesi í Reykholts-
dal sem hringdi um aldamótin á ritstjórnarskrifstofuna og bað
um að fá að borga áskriftina fimm ár fram í tímann vegna þess
að hann nennti ekki að vera alltaf að fara í bankann. Þess ber að
geta að þá var Guðráður kominn vel yfir nírætt og þar að auki
blindur. Engu að síður vildi hann gera sitt til að styrkja framtak-
ið og harðneitaði að auki að þiggja ellilífeyrisafslátt fyrir áskrift-
ina. Svipað gerði fyrrum sveitungi Guðráðs nýlega, Pétur Þor-
steinsson prestur Óháða safnaðarins í Reykjavík. Hann stað-
greiddi áskrift fram að þeim degi sem hann sjálfur verður 67
ára, tók ekki annað í mál. Vildi leggja sitt lóð á vogarskál frétta-
ritunar og frásagna úr sinni gömlu heimabyggð.
Það tæki nokkrar síður að telja upp alla þá sem reynst hafa
Skessuhorni vel sem ómetanlegir bakhjarlar í gegnum tíðina.
Hafi allir sem lagt hafa sitt af mörkum þökk fyrir.
Myndir
Minningar í myndum verða dýrmætari eftir því sem árin líða
og ekki er ofsögum sagt að góð mynd getur sagt meira en þús-
und orð. Ekki er nóg að hafa ritfært fólk til fréttaritunar og
skráningar viðtala, myndir þurfa einnig að fylgja. Á fyrstu árum
Skessuhorns voru fréttamyndir eingöngu teknar á filmuvélar,
enda stafræn ljósmyndatækni ekki komin til sögunnar. Í fyrstu
voru engar ljósmyndir til í safni blaðsins og þurfti því allmiklu
að kosta til að ná myndum af stöðum, fólki, byggingum auk
viðburða til að byggja upp myndasafn sem hægt væri að grípa
til þegar á þurfti að halda. Því var um umtalsverðan kostnað
að ræða við filmukaup og framköllun ljósmynda. Um aldamót-
in fór stafræna ljósmyndatæknin síðan að ryðja sér til rúms og
filmuvélar létu smám saman undan. blaðið eignaðist slíkar vél-
ar og alveg er óhætt að tala um byltingu þeirri breytingu sam-
hliða. Nú á síðustu árum eru myndavélar í símum jafnvel notað-
ar til að taka fréttaljósmyndir. Hinsvegar er varðveisla og skrán-
ing stafrænna ljósmynda síst auðveldari nú en áður. Myndasafn
Skessuhorns telur í dag yfir tvær milljónir ljósmynda og segja
má að þar sé að finna samtímaskráningu Vesturlands í tuttugu
ár. Vonandi mun þessi saga varðveitast og nú á afmælisári verð-
ur reynt að finna því farveg, með utanaðkomandi aðstoð, að
tryggja að ljósmyndir í eigu blaðsins verði skráðar og gerðar al-
menningi aðgengilegar.
Þrír þættir
hafa mestu breytt
Einkum eru það þrír þættir sem átt hafa sér stað í framþró-
un tækni og ytri umgjarðar sem gert hafa lífið léttara við út-
gáfu héraðsfréttablaðs á þeim tveimur áratugum sem Skessu-
horn hefur verið til. Í fyrsta lagi var það tilkoma stafrænna
ljósmynda, eins og áður segir, sem dró verulega úr kostnaði
við myndatökur og gerði auk þess mögulegt að almenningur
gat lagt blaðinu umtalsvert lið með því að senda inn myndir í
prenthæfri upplausn. Þetta auðveldaði ekki eingöngu rekstur,
heldur gerði blaðið fjölbreytilegra og skemmtilegra aflestrar.
Í öðru lagi varð notkun Internetsins og tölvupósts almennari í
byrjun aldarinnar og nú síðast er ljósleiðarinn að bætast við en
hann gerir myndsendingar auðveldari. Loks er í þriðja lagi ekki
hægt að líta fram hjá þeirri gríðarlegu samgöngubót sem orðið
hefur á vegum í landshlutanum á tveimur áratugum. Ekki ein-
vörðungu að allir helstu vegir hafa verið lagðir bundnu slitlagi,
heldur hafa vegstæði batnað og vegalengdir styst. Á víðfeðmu
svæði eins og Vesturlandi munar um slíkt þegar sækja þarf frétt-
ir um langan veg og ræða við fólk, eða þegar blaðamenn sækja
viðburði.
Stefnunni
hefur verið fylgt
Í leiðara fyrsta tölublaðs Skessuhorns 1998 sagði orðrétt:
„Skessuhorn er blað fyrir Vestlendinga, um Vestlendinga,
stjórnað af Vestlendingum, í eigu Vestlendinga og skrifað af
Vestlendingum. Í blaðinu er ætlunin að birta hvaðeina sem les-
endur kunna að hafa áhuga á, allt frá heimsviðburðum til ör-
frétta. Skessuhorn er óháður miðill sem þýðir að að allir hafa
jafnan aðgang að þjónustu hans, óháð pólitískum, efnahags-
legum eða félagslegum hagsmunum. Við leggjum áherslu á já-
kvæða en þó gagnrýna umfjöllun því ekki geta allar fréttir talist
góðar fréttir. Engu að síður verður þess gætt að öll umfjöllun
verði sanngjörn og óvilhöll.“
Við þetta hefur verið staðið. Fjölmiðlinum Skessuhorni hef-
ur í gegnum tíðina farnast vel í meðhöndlun sinni á fréttum og
fólki. Þessum fjölmiðli hefur frá upphafi verið stýrt af Vestlend-
ingum og þar hefur kjarngott og kröftugt fólk starfað alla tíð.
Í litlu samfélagi er fljótlegt að valda stórskaða með gassalegum
og óvönduðum fréttaflutningi. Slíkt hefur Skessuhorn reynt
að forðast og þess vegna umfram flest annað hefur útgáfan nú
fyllt tvo áratugi. Ritaðar hafa verið vel á annað hundrað þúsund
fréttir á þessum árum og birtar á um 28.000 blaðsíðum í um
þúsund tölublöðum. Hjá fyrirtækinu starfa í dag sjö manns í
föstu starfi auk fjölda ljósmyndara, fréttaritara, freelance blaða-
manna og blaðburðarbarna víðsvegar um Vesturland.
Framtíðarsýn
Skessuhorn stendur ekki einvörðungu á tímamótum vegna af-
mælisins. útgáfufyrirtækið, líkt og aðrir fjölmiðlar víðsveg-
ar um heiminn, er að kljást við breyttar aðstæður samhliða
breyttri fjölmiðlahegðun fólks. Það er hins vegar nú sem fyrr lán
Skessuhorns að útgáfufyrirtækið skuldar nánast ekkert og ber
því ekki þungar byrðar fjármagnskostnaðar. Síðastliðin fimm-
tán ár hefur verið lögð áhersla á að stofna ekki til skulda þannig
að fyrirtækið gæti verið óháð bæði lánastofnunum en ekki síð-
ur að forðast fjárfesta sem varpað gætu rýrð á hlutleysi frétta-
miðilsins. Nógu margir fjölmiðlar hér á landi eru kostaðir af
fjármálaöflum og hagsmunaaðilum ýmis konar sem eru reiðu-
búnir að greiða með útgáfunni það fé sem þarf, til að hagsmuna
þeirra verði gætt í hvívetna. Hagsmunaaðilar Skessuhorns eru
nú sem fyrr lesendur, áskrifendur blaðsins, sem vænta þess að
geta treyst því sem þar stendur. Framtíðarsýn Skessuhorns er
því sem fyrr sú að skrifa um það sem íbúar á Vesturlandi vilja
og þurfa að vita. Magnús Magnússon tók saman.
Skessuhorn hefur í gegnum tíðina birt þúsundir frétta af fyrirtækjum og framkvæmdum víðsvegar um Vesturland. Vega- og gatnabætur eru
þar ekki undantekning. Hér er verið að malbika Hafnargötu í Stykkishólmi á liðnu ári. Ljósm. sá.
Gísli Einarsson var fyrsti ritstjóri Skessuhorns og frumkvöðull að
útgáfunni. Í gegnum tíðina hefur hann lagt mikið á sig að nálgast
fréttir, meira en gerist og gengur. Á meðfylgjandi mynd má sjá
hvernig hann reynir að komast þurrum fótum í land úr sínum gamla
„bæjarlæk“, Grímsá, eftir hafa myndað út í miðri á við vígslu veitin-
gastaðar í Fossatúni.
Mynd er úr safni Skessuhorns frá 2008. Þarna er áhöfn á
línubátnum Kristni SH að landa tveimur 120 kílóa stórlúðum.
Ljósm. af.
Skessuhorn hefur fylgst með framkvæmdum í landshlutanum þegar
ný mannvirki hafa orðið til eða gömul verið endurbætt. Brúin yfir
Brákarsund í Borgarnesi var mikið í umræðunni í lok síðustu aldar
og vildu sumir varðveita hana meðan aðrir vildu stærra mannvirki í
hennar stað. Niðurstaðan varð sú að styrkja og endurbyggja gömlu
brúnna sem mest í upprunalegri mynd og er hún því ennþá eitt
af fallegri samgöngumannvirkjum í dag. Hér eru brúarsmiðir að
störfum í desember 1998. Ljósm. ge.
Fréttaljósmynd ársins 2007 tók Alfons Finnsson í Ólafsvík. Ljósmynd þessi átti síðar eftir að verða kveikja að mikilli umræðu í þjóðfélaginu
þegar fjallað var um svokallaða línuívilnun. Í henni felst að krókaaflamarksbátar sem gerðir voru út með landbeittri línu, þurftu innan 24
klukkustunda að koma í höfn þaðan sem þeir réru og fengu 16% uppbót á veitt kíló sem landað var. Því var stundum tekin full mikil áhætta. Í
september 2007 mátti litlu muna að illa færi þegar áhöfninni á Björginni tókst naumlega að bjarga skipverjum á Úlla SH út af Rifi. Ljósm. af.