Skessuhorn - 16.05.2018, Blaðsíða 16
MIÐVIKUDAGUR 16. MAÍ 201816
Markþjálfun er ekki tengd fótbolta
eða markmannaþjálfun, þó að orð-
ið sé skylt því að sækja að marki eða
markmiði. Markþjálfun (e. coach-
ing) felur samt ekki alltaf í sér mark-
miðssetningu heldur snýst frekar um
að sækja fram í lífinu, finna leiðir
til að þróast áfram sem einstakling-
ur. Marksækjandinn, sá sem leitar
til markþjálfa, vill kannski fá skýr-
ari sýn á tilfinningar sínar, lang-
anir eða hugsanir. Hann gæti vilj-
að þekkja sig betur eða gera breyt-
ingar til hins betra á lífinu eins og
að bæta heilsuna eða sambönd sín
við mikilvægt fólk í lífi sínu. Mark-
þjálfinn gefur ekki ráð heldur leiðir
ferlið með góðri hlustun og spurn-
ingum. Það má hugsa sér að hann
haldi spegli upp fyrir þann sem leitar
til hans, þannig að fólki gengur bet-
ur að átta sig á hvað það er sem það
vill. Eða eins og einhver sagði eftir
fyrsta markþjálfunartímann sinn til
að útskýra af hverju hann hefði ver-
ið svo hjálplegur: „Ég var spurð svo
góðra spurninga að ég neyddist til að
skilja sjálf hvað ég var að tala um!“
Flestir kannast við það hvað það er
gott að tala um vandamál, jafnvel við
fólk sem veit ekkert um hvað málið
snýst.
Eiginmaður minn notar mig
stundum til að fara yfir vandamál í
sambandi við forritun og þá kannski
áttar hann sig á hvað á eftir að prófa
þegar hann heyrir sig rekja hvað
hann er búinn að gera. Ég þarf ekk-
ert að ráðleggja honum, enda væri
það til lítils. Allar vinkonur þekkja
þetta, hvað það er gott að segja
hver annarri frá því er í gangi og fá
samúðarfulla hlustun. Markþjálf-
un er þetta hvorutveggja, samúðar-
full hlustun og greining á vanda en
samt líka meira. Það er bæði ákveð-
in tækni og reynsla sem beitt er til
að fyrst fá fram viðfangsefni og síð-
an að byggja upp gróskuhugarfar og
sjálfstrú til að fólk taki þau skref sem
það vill og eða þarf að taka til að laga
til í lífi sínu eða kolli. Marksækjand-
inn er stundum látinn gera æfingar
í huganum, sjá fyrir sér hvernig líf-
ið gæti verið eða fara fram og aftur
í tíma til að skoða breytingar eða
hugsa um ákveðna þætti lífs síns. Það
að hafa einhvern hlutlausan hlust-
anda sem veitir tíma og fulla athygli
er fyrir flesta mjög orkugefandi og
notaleg tilfinning, en markþjálfun
getur líka verið tilfinningalega erfið,
til að mynda ef þú þarft að horfast í
augu við eitthvað sárt. Það sem þú
færð hinsvegar ekki hjá markþjálfa
er sjúkdómsgreining eða meðferð,
til þess þarftu að leita til fagfólks eins
og sálfræðinga eða geðlækna.
Undirrituð er í markþjálfunar-
námi og átti í upphafi pínu erfitt
með að taka því að þetta byggir að
hluta til á grunni sem var alls ekki
„í tísku“ þegar ég var í sálfræðinám-
inu, sem sagt mannúðarsálfræði og
innsæi sem tengist Freud en hann
var vægast sagt ekki hátt skrifaður
hjá kennurunum í HÍ, sem flissuðu
þegar nafnið var nefnt. Upplifun
mín er hinsvegar sú að með þessari
viðbót hafi heilinn og hjartað náð
einhverju jafnvægi. Í náminu sé ég
hvernig allskyns starfstéttir hagn-
ast á að bæta markþjálfun inn í, hár-
greiðslufólk, kennarar, afgreiðslu-
fólk, kynfræðingar, prestar, íþrótta-
þjálfarar, fólk í forvarna eða með-
ferðargeiranum og augljóslega er
snilld fyrir fjölskyldufólk að tileinka
sér viðhorf og hlustun markþjálfans.
Eitt af því er að svara ekki spurning-
um beint heldur varpa þeim til baka
á spyrjandann, spegla, fá viðkomandi
til að hugsa sjálfan og finna svarið.
Það nýstárlega við námið var einmitt
að kennararnir svöruðu lengi vel
engu, heldur var viðkvæðið: „Hvað
finnst þér?“ „Eða hvað heldur þú?“
sem minnti mig á gamanleikritið
„á sama tíma að ári“ þegar karlinn
hafði farið í mannúðarsálfræðimeð-
ferð og tileinkað sér þetta svar. Fyrir
mig sem gamlan kennara var það al-
veg nýtt og mjög hressandi að læra
án þess að vera „kennt“ og byrja að
æfa mig án þess að lesa fyrst kennslu-
bókina. Mjög lærdómsríkt ferli skal
ég glöð votta.
Steinunn Eva Þórðardóttir.
Markþjálfun:
„Hvað finnst þér?“
Heilsupistill Steinunnar Evu
Höfundur myndar er Halldór Baldursson. Birtist í bókinni Markþjálfun, vit, vilji og
vissa eftir Matilda Gregersdotter, Arnór Má Másson og Hauk Inga Jónasson.
Karlakórinn Kári á Snæfellsnesi
fagnaði tíu ára afmæli sínu með
glæsibrag sunnudaginn 13. maí
síðastliðinn. Þá voru stórtónleikar
í félagsheimilinu Klifi í Ólafs-
vík ásamt stórsöngvurunum Elm-
ari Gilbertssyni og Eyþóri Inga
Gunnlaugssyni. Einnig komu
þeir Lárus Ástmar Hannesson, Jón
Bjarki Jónatansson og Hólmfríður
Friðjónsdóttir fram og tóku lag-
ið. Karlakórinn Heiðbjört mætti
einnig og fluttu nokkur lög.
Mjög góður rómur var gerður
að tónleikunum sem tókust frá-
bærlega. Undirleikarar voru þau
Valentina Kay, Friðrik Vignir Stef-
ánsson og Evgeny Makeev. Eyþór
Ingi Gunnlaugsson var svo kynnir
kvöldsins og kitlaði hann hlátur-
taugar tónleikagesta og tónleika-
haldara með gamanmálum.
tfk
Karlakórinn Kári með frábæra
afmælistónleika
Kári stillti sér upp fyrir myndatöku fyrir tónleikana.
Vinnsla á kolmunna hófst í byrjun
síðustu viku í fiskmjölsverksmiðju
HB Granda á Akranesi eftir að
Víkingur AK landaði þar um 2.600
tonnum. Aflinn fékkst á miðunum
suðvestan við Færeyjar. Víkingur
hélt strax að nýju á veiðislóð um
miðja vikuna, í sína fimmtu ferð á
miðin, en siglingin er nokkuð löng.
Albert Sveinsson skipstjóri á Vík-
ingi segir að veiðin hafi verið jöfn
og góð að undanförnu en búið er
að landa um tíu þúsund tonnum úr
fjórum veiðiferðum. Sagði hann í
samtali við vef HB Granda að skip-
in hefðu verið að fá þetta fjögur til
fimm hundruð tonna höl eftir sex
til átta tíma.
mm
Kolmunnavinnsla
hafin á Akranesi
Heilsuhorn Kaju
Þetta er þrettándi pistill Heilsu-
horns Kaju og verður jafnframt sá
síðasti í bili vegna sumarfría.
Þar sem sveitastjórnarkosn-
ingar eru á næsta leiti þá er ekki
úr vegi að senda nokkrar lífræn-
ar skotbaunir inn í baráttuna í
von um að lífrænt fari nú að rata
inn á stefnuskrá einhvers og eitt-
hvert sveitafélag taki að sér sama
hlutverk í umhverfismálum og
t.d. Kaupmannahöfn. Þar er lit-
ið á lífræn matvæli sem hluta af
heildsteyptri umhverfisstefnu og
að notkun eiturefna- og áburð-
ar í ræktun matvæla geri meira
ógagn en gagn sé litið til lengri
tíma. Dönsk stjórnvöld hafa ein-
mitt ákveðið að feta í fótspor
sinnar eigin höfuðborgar og hafa
því sett sér það markmið að árið
2020 verði í öllum ríkismötuneyt-
um hlutfall lífrænnar fæðu 75%.
Þess má geta að rannsókn-
ir hafa sýnt að góð heilsa er 80%
góð næring og 20% hreyfing
þannig að áhersla á mat þarf mun
meira vægi en hreyfing.
En af hverju ættu íslensk sveit-
arfélög að móta sér sérstaka
stefnu hvað varðar lífræn mat-
væli? Svarið er auðfengið þegar
litið er á staðreyndir. Leikskóla-
barn sem dvelur 8 tíma á dag,
fimm daga vikunnar og fær að
meðaltali fimm máltíðir á dag tek-
ur 54% af sinni næringu á skóla-
tíma. Þess vegna er nauðsyn að
sveitarfélagið taki ábyrgð og gefi
börnunum góða næringu.
Í dag er það svo að íslenska rík-
ið eða Landlæknisembættið gefur
út leiðbeinandi bækling þar sem
stofnanir eru hvattar til að fara
eftir þar eru heilar þrjár línur í 54
bls handbók um lífræn matvæli.
Umfjöllunin um lífrænt er frekar
villandi því bæði eru þessar lín-
ur settar undir kaflann umhverf-
isvæn innkaup og síðan er talað
um að í þessari ræktunaraðferð
séu settar hömlur á notkun eitur-
efna sem er ekki rétt því þau eru
bönnuð. Þetta segir Landlæknis-
embættið um lífræn matvæli:
„Í lífrænni ræktun felst að upp-
fylla þarf ýmis skilyrði við rækt-
un matvæla s.s. hömlur á notk-
un plöntuverndarvara og ann-
arra efna til ræktunar. Áherslur líf-
rænnar ræktunar eru almennt á
verndun umhverfisins, að fram-
leiðsla sé sjálfbær, velferð dýra og
samfélagslega ábyrgð.“
Aftur á móti er smá kafli um
það sem ber að varast að gefa
börnum og eru það rúsínur því
þær geta innihaldið sveppaeitur,
kanil, sætuefni og rísmjólk.
Í fyrsta lagi eru 99,9% líkur á
að rúsínur innihaldi sveppaeit-
ur nema þær séu lífrænar. Í öðru
lagi þá inniheldur ekki allur kan-
ill kúmaríni eins og kemur fram í
handbókinni og því væri meira
vit í að vísa í hvaða tegund af kan-
il ætti að forðast. Í þriðja lagi eru
sætuefni iðnaðarframleiðsla sem
aldrei ætti að gefa barni. Í fjórða
lagi eru skiptar skoðanir á rís-
mjólk varðandi óhollustu hennar
og það sama má segja um soja-
mjólkina, en Landlæknisembætt-
ið minnist ekki á sojamjólk sem
slæman kost.
Í síðustu fjórum pistlum mín-
um hef ég fjallað um helstu E efna
flokkana, en stærstur hluti þeirra
er iðnaðarframleiðsla sem hefur
miður góð áhrif á okkur. Í lífrænni
matvælaframleiðslu eru þessi E
efni bönnuð. Það eitt gefur líf-
rænum mat forskot hvað varð-
ar heilsusamlegri og heillavænni
matvæli.
Þar sem Landlæknisembætt-
ið er einungis leiðbeinandi aðili
og leiðbeiningar þeirra ekki nógu
greinargóðar þá er það enn mik-
ilvægara að sveitarstjórnir taki af-
stöðu og móti sér stefnu varðandi
þessi mál svo öll börn megi njóta
góðrar fæðu ekki bara sum.
Nóg af skotbaunum í bili ég
óska ykkur gleðilegs sumars
Lífrænar kveðjur,
Kaja
Grænar
skotbaunir