Skessuhorn - 30.05.2018, Blaðsíða 46

MIÐVIKUDAGUR 30. MAÍ 201846
Horft yfir liðið ár og litið til þess nýjaSjómannadagurinn
Í Grundarfirði er nýtt fyrirtæki í ferðaþjónustu að skjóta rót-
um. Það er kajakleigan Vestur Adventures sem hefur aðsetur í
Torfabótinni sem stendur við götuna Sæból. Það eru þau Garð-
ar Hafsteinsson og Una Rut Jónsdóttir sem eiga og reka fyrir-
tækið en þau eru nýbúin að fjárfesta í einbýlishúsi og eru flutt
til Grundarfjarðar. Garðar er uppalinn í Grundarfirði og er því
að flytja aftur á æskuslóðirnar en Una kemur úr höfuðborg-
inni.
Garðar var til sjós á Brimnesinu en þurfti að gefa sjómennsk-
una upp á bátinn vegna þrálátra bakmeiðsla. Una Rut starfar
sem flugfreyja og er komin í fæðingarorlof en þau eiga von á
barni í júlí. “Læknirinn sagði mér að ég þyrfti að koma mér í
land ef ég ætlaði að notast við bakið á mér í framtíðinni,” segir
Garðar í stuttu spjalli við blaðamann. “Maður verður bara að
hlýða því þannig að ég þurfti að finna mér eitthvað annað að
gera,” bætir hann við.
Parið var búið að velta ýmsum möguleikum fyrir sér og hug-
urinn reikaði oft til Grundarfjarðar. “Mér fannst vanta eitthvað
fyrir alla þessa ferðamenn sem eru hérna í Grundarfirði að dást
að Kirkjufellinu þannig að við vorum að skoða eitthvað í kring-
um það. Opna búð, sæþotuleigu eða eitthvað álíka og þá dutt-
um við inn á þessa kajaka hugmynd,” segir Una Rut. “Við fór-
um í GG Sport til að skoða kajaka og þegar við gengum út úr
versluninni þá vorum við búin að panta tíu kajaka og tólf þurr-
galla,” segir Garðar hlæjandi en þar með var ekki aftur snúið.
“Við höfðum samband við Grundarfjarðarbæ og fengum mjög
góð viðbrögð hjá þeim. Okkur var úthlutað svæði hér í Torfa-
bótinni og erum búin að setja upp aðstöðu þar,” segir Una Rut.
“Þau Halldór Halldórsson og Sigríður Hjálmarsdóttir markaðs-
og menningarfulltrúi Grundarfjarðarbæjar voru mjög hjálpsöm
en fjölskylda Halldórs rekur svona kajakleigu á Ögri við Ísafjarð-
ardjúp,” bætir Garðar við.
Garðar er leiðsögumaður og rær út með ferðamennina en
Una Rut sér um bókanir og vefsíðuna vesturadventures.is en
stefnt er á að fara þrjár ferðir á dag og svo er hægt að panta fyrir
hópa. “Þetta hefur farið frekar rólega af stað í maí enda veðr-
ið ekki verið okkur hliðhollt,” segir Garðar en hann sér fram á
bjartari tíma. “Við erum byrjuð að taka við bókunum og það eru
þónokkrar bókanir komnar í júní og júlí,” bætir Una við. “Þetta
leggst mjög vel í okkur og við erum bjartsýn á framhaldið,” segja
þau skötuhjú og hvetja alla til að prufa svona kajakferð enda sé
þetta mjög gefandi fyrir líkama og sál. tfk
Ólsarinn Valdimar Gunnar Sigurðs-
son starfar nú sem alþjóðlegur sölu-
stjóri Marel á Íslandi í Vestur-Evrópu
og sjávarútvegsfræðingur, en fyrirtæk-
ið er eins og kunnugt er eitt stærsta
á sínu sviði í heiminum. Marel hef-
ur átt gott samstarf við fiskvinnslur
á Snæfellsnesi í áratugi og hafa allar
fiskvinnslur þar einhvern búnað frá
Marel. Meðal annars vogir, flokkara,
flæðilínur og skurðarvélar. Valdimar
stundaði sjóinn í níu ár frá Ólafsvík
svo hann þekkir vel til í greininni og
nýtist sú reynsla vel þegar kemur að
samstarfi Marels við snæfellsk fisk-
vinnslufyrirtæki. „Ég réri með föður
mínum Sigurði Valdimarssyni á línu
og handfæraveiðum en stærsta stund
okkar feðga á sjó var þegar við björg-
uðum tveimur skipverjum af línu-
bátnum Pétri Jóhannssyni SH 177,
sem var sex tonna frambyggð trilla
sem sökk skammt frá Rifi 23. febrú-
ar 1995. Við vorum á landleið þeg-
ar neyðarkall barst frá bátnum, svo
við héldum beint til þeirra og var þá
komin sjór langleiðina upp að stýris-
húsinu. Sem betur fer þá gátu skips-
verjarnir, þeir Gunnar Guðmunds-
son skipstjóri og Hafsteinn Björns-
son, stokkið þurrrum fótum yfir í
bátinn til okkar Sigurvík SH 117. Án
efa var þetta besti róður sem við fegð-
ar áttum saman,“ segir Valdimar.
Hugbúnaðurinn
mikilvægur
Auk sölu á fyrrgreindum búnaði til
fiskvinnslu hefur Marel einnig selt
Innova hugbúnaðinn. Búnaður sá
kemur ávallt með upplýsingar á raun-
tíma í gegnum tækjabúnaðinn. Inn-
ova gefur stjórnendum góða yfirsýn
yfir það sem er að gerast í vinnslunni
hverju sinni, ásamt því að geta stýrt
vinnsluflæðinu með tilliti til hráefnis
og pantana. Hugbúnaðurinn heldur
einnig utanum gæðamál og rekjan-
leika afurða í gegnum vinnsluna. Þá
er hægt að fylgjast með flokkun af-
urða, nýtingu og afköstum í gegnum
Innova hugbúnaðinn.
Stærsta verkefnið í
Grundarfirði
Allar fiskvinnslurnar á Snæfellsnesi
hafa hluta af slíku hugbúnaðarkerfi
og flest allar heildarkerfi sem gefur
stjórnendum heildarsýn yfir fram-
leiðsluna. Valdimar segir nú mjög
stórt verkefni í gangi á Snæfellsnesi.
„Það er eitt stórt verkefni í gangi og
er það hjá fiskvinnslu Guðmund-
ar Runólfssonar hf. í Grundarfirði.
Þetta er eitt stærsta einstaka verkefni
sem Marel hefur ráðist í hér á landi.
Hefur það átt langan aðdraganda
með miklum undirbúningi beggja
aðila. Fyrirtækið mun setja af stað
vinnslu í nýjum húsakynnum GRun
næsta haust þar sem mikið af búnaði
verður frá Marel. Þar má nefna heil-
fiskflokkara, pökkunarflokkara fyr-
ir ferskar afurðir og flokkara fyrir
frosnar afurðir. Þá verður einnig tek-
in í notkun ný FleXitrim snyrtilína
sem er sérstaklega útbúin til að með-
höndla heil flök og raða þeim inn á
FleXicut vatnsskurðarvélina.
Bylting í fiskvinnslu
FleXicut vélin er talin ein mesta
tæknibylting sem hefur átt sér stað
í hvítfisksvinnslu síðan flökunarvél-
arnar komu á sínum tíma. „Þessar
vélar hafa gjörbylt hefðbundinni fisk-
vinnslu og eru klárlega hluti af fjórðu
iðnbyltingunni sem er að eiga sér
stað núna. Þá er hugbúnaðurinn sem
stýrir FleXicut vinnslukerfinu einn
mikilvægasti þátturinn í framþró-
uninni. FleXicut vatnsskurðarvél-
in notast við röntgenmyndgreiningu
til að finna beingarðinn í flakinu og
bein fyrir utan beingarð. Þá sker vél-
in beingarðinn úr flökum og hlut-
ar það niður útfrá fyrirfram gefnum
forsendum og út frá verðmætum af-
urða. Þannig næst að hámarka verð-
mæti hvers flaks með bestunarfor-
riti sem er í vélinni. Ef laus bein eru
í flakinu fyrir utan beingarðsbein, þá
sker vélin flakið niður en hafnar síðan
bitanum með beini fyrir aftan vélina,
þar sem starfsmaður tekur við bitan-
um og fjarlægir beinið. Þá sendir vél-
in einnig skilaboð inn á skjástöð hjá
starfsmanninum sem snyrtir flakið og
lætur hann vita af beininu sem hon-
um yfirsást. Með þessu móti er kom-
in sjálfvirk gæðaskoðun á hvert flak
er varðar bein sem eru ekki æskileg
í lokaafurð,“ segir Valdimar. Guð-
mundur Runólfsson hf. mun vera
með tvær FleXicut vatnsskurðarvél-
ar í nýju vinnslunni og verður önnur
vélin útbúin sérstaklega fyrir karfa-
flök, en hin fyrir þorsk, ýsu og ufsa.
Þá verða pökkunarflokkarar útbún-
ir með sjálfvirkri kassafrátöku sem
sér um að merkja kassa með viðeig-
andi upplýsingum útfrá þeim afurð-
um sem er pakkað á flokkara.
Samstarf við greinina
forsenda framfara
Valdimar segir það mikilvægt að
vinna með íslenskum fiskframleið-
endum og samstarf milli Marel og
íslenskra sjávarútvegsfyrirtækja eins
og GRun skipti gríðarlegu máli fyr-
ir framþróun á tækni og búnaði.
„Slíkt samstarf nýtist báðum aðilum
til virðisauka og fiskframleiðend-
um aukinni hagræðingu með meiri
tækni. Marel nær að þróa lausnir
sem hægt er að nýta áfram hjá fleiri
aðilum. Það er lykilatriði við fram-
leiðslu á vél- og hugbúnaði að það
nýtist á fleiri stöðum til að kostn-
aður við vöruþróunina skili sér til
langs tíma. Tækninni hefur fleytt
hratt fram undanfarin ár og hafa
íslenskir fiskframleiðendur notið
góðs af nálægðinni við tækjafram-
leiðendur sem eru margir hverjir
hér á landi.
Fjórða iðnbyltingin mun kalla á
margar nýjar áskoranir fyrir fisk-
vinnslurnar sem byggist á auk-
inni tækni, gervigreind og aukn-
um gagnaupplýsingum á mun meiri
hraða en áður hefur sést. Því er
mikilvægt að eiga trausta samstarfs-
aðila til að leysa þær áskoranir sem
eru á næsta leiti. Það er von okkar í
Marel að geta unnið með og þjónu-
stað fiskvinnslur á Snæfellsnesi um
ókomna tíð og viljum við óska sjó-
mönnum og fjölskyldum þeirra til
hamingju með daginn,“ segir Valdi-
mar Gunnar að endingu. af
Fyrrum sjómaður sem starfar nú sem
alþjóðlegur sölustjóri í fiski hjá Marel
Valdimar Gunnar Sigurðsson. Með væna lúðu um borði í Sigurvík SH árið 1996.
Af frystitogara yfir á kajak
Garðar og Una með hóp af glöðum ræðurum á fallegu vorkvöldi í
apríl.
Garðar Hafstseinsson og Una Rut Jónsdóttir.
Þegar aðstæður eru góðar þá er fátt betra en að róa á spegilsléttum sjónum undir stæðilegu Kirkjufellinu.
Una Rut eftir einn róðurinn.