Skessuhorn - 13.06.2018, Qupperneq 24

MIÐVIKUDAGUR 13. JÚNÍ 201824
Vörur og þjónusta
Hönnun prentgripa
& alhliða prentþjónusta
Drei bréf - Boðsbréf
Ritgerðir - Skýrslur
Reikningar - Eyðublöð
Umslög - Bréfsefni
Fjölritunar- og
útgáfuþjónustan
Getum við
aðstoðað þig?
sími: 437 2360
olgeirhelgi@islandia.is
R E S T A U R A N T
Upplýsingar í síma: 430 6767
R E S T A U R A N T
Upplýsingar í síma: 430 6767
H P Pípulagnir ehf.
Alhliða pípulagnaþjónusta
Hilmar 820-3722
Páll 699-4067
hppipulagnir@gmail.com
SK
ES
SU
H
O
R
N
2
01
7
Sprautu- og bifreiðaverkstæði
Sólbakka 5, Borgarnesi • 437-1580 • sbb@simnet.is
Tjónaskoðun – Bílamálun – Réttingar – Bílrúðuskipti
Þjónustum öll tryggingafélög
Borgarness
TEK AÐ MÉR GARÐAÚÐUN ALLA DAGA VIKUNNAR
GARÐAÚÐUN REYNIS SIG
SÍMI: 899-0304
Fyrir alla vigtun
Húsarafmagn
Töflusmíði
Iðnaðarrafmagn
Bátarafmagn
Bílarafmagn
RAFMAGN
vogir@vogir.is Sími 433-2202
VOGIR
Bílavogir
Kranavogir
Skeifuvogir
Pallvogir
Aflestrarhausar
Kostnaður á rekstri lífeyrissjóð-
anna, sem eru 23 að tölu, er hátt í
10 milljarðar króna á ári. Til sam-
anburðar má benda á að rekstrar-
kostnaður Tryggingastofnunar rík-
isins (TR), er 1,6 milljarður sam-
kvæmt fjárlögum ríkisins árið 2016,
þó svo að starfsemi TR sé margfalt
flóknari en starfsemi frjálsu lífeyris-
sjóðanna. Hjá TR er sýslað um elli-
lífeyrisbætur, örorkubætur, barna-
bætur, húsaleigubætur, vaxtabætur
og fleira og fleira. Hjá frjálsu lífeyr-
issjóðunum er aðeins um ellilífeyr-
isbætur og örorkubætur að ræða.
Að vísu þurfa þeir að fylgjast með
innkomu til sjóðanna og ávöxtun
fjármagnsins, en mikið fjári virðist
það vera erfiður rekstur að kostn-
aður þeirra skuli vera 6-7 sinnum
meiri en hjá TR.
Auðsöfnun frjálsu lífeyrissjóð-
anna er brjálæði. Þar er spilað með
sparifé launafólks af pókerspila-
mönnum sjóðanna um framtíðaraf-
komu eldra fólks að loknu ævistarfi.
Mörg dæmi eru um þetta. Ég nefni
t.d. milljarða tap á fjárfestingum í
United Silicon USI í Helguvík og á
Grundartanga og fleira mætti nefna.
Það er til háborinnar skammar fyr-
ir stjórnendur sjóðanna, að sára-
lítill hluti fjármuna sjóðanna hefur
verið notaður til samfélagslegrar
uppbyggingar, t.d. byggingar lít-
illa hagkvæmra íbúða fyrir eldra
fólk og ungt fólk, sem er að byrja
búskap. Þeir hafa aftur á móti lán-
að fasteignafélögum (bröskurum)
ómældar upphæðir til kaupa á íbúð-
um, sem eru svo oft leigðar þessu
gamla og unga fólki á okurvöxtum.
Meðal leiguverð á íbúð á mánuði í
Reykjavík árið 2016 var 2.500 kr.
per fermeter, sem gerir leigu á 80
fermetra íbúð 200 þúsund krónur
á mánuði, samtals 2,4 milljónir á
ári. Ný 80-85 fermetra íbúð í blokk
í Reykjavík kostar tæpar 40 millj-
ónir og ef lífeyrissjóðirnir byggðu
og ættu slíkar íbúðir, leigðu þær
og krefðust 3,5% ávöxtunar (sem
er yfirlýst lágmarksávöxtunarkrafa
sjóðanna) af kostnaðarverði íbúð-
arinnar í leigutekjur þá yrði kostn-
aður leigjenda tæplega helminig
minni, eða 3,5% af 40 milljónum =
1,4 milljónir á ári.
Fleira hef ég verið að skoða í
skammdeginu um mismunandi að-
ferðir við að tryggja eldra fólki elli-
lífeyri að ævistarfi loknu. Launa-
maður með 5 milljóna laun á ári
leggur til lífeyrissjóðanna 4% af
launum sínum, þ.e. 200 þúsund og
vinnuveitandi 10% eða 500 þús-
und. Samtals 700 þúsund á ári. Á 40
ára starfsævi sinni, t.d. frá 25 til 65
ára aldurs hefur þetta árlega fram-
lag með 3% vöxtum sem hægt er að
fá í öllum bönkum (hálfri prósentu
lægri vextir en lífeyrissjóðirnir krefj-
ast) orðið að 62 milljónum króna.
Meðalævi Íslendinga er 83 ár og ef
við deilum 18 árum (65 mínus 83) í
62 milljónir þá gerir það 3.445.000 í
árslaun fyrir utan vexti af innistæðu
fjármagnsins á hverjum tíma.
Á söfnunarfé í lífeyrissjóðum er
enginn erfðaréttur, þannig að látist
eigandi fjársins stuttu áður en 67 ára
aldri er náð, þá fær lífeyrissjóðurinn
allt það fé sem safnast hefur til þess
eiganda, sem gæti verið allt að 62
milljónum króna.
Þessar augljósu staðreyndir ættu
að nægja til þess að gjörbreyta því
kerfi sem nú er til tryggingarfram-
færslu eldra fólks að loknu ævistarfi.
Þessu kolvitlausa kerfi verður að
breyta og taka upp gegnumstreym-
iskerfi, eins og t.d. sænska kerfið
sem er talið það besta í heimi.
Hafsteinn Sigurbjörnsson,
Akranesi.
Nokkkrar staðreyndir um hringa-
vitleysu lífeyrissjóðakerfisins
Pennagrein Heilsupistill Steinunnar Evu
Við erum kannski ekki vön að
hugsa um blómstrun í sambandi
við fólk, nema kannski blóma-
börnin á hippatímabilinu. Þegar
sálfræðingar tala um blómstrun í
dag er meiningin gerólík „flower
power“ þó einhverjar rætur liggi
ef til vill þar. Blómstrun merkir að
fólki líði vel og gangi vel. Blómstr-
andi einstaklingur er auk þess heil-
brigðari á líkama og sál (þó að
þessi aðgreining sé óþörf) og af-
kastameiri en aðrir þannig bæði
hann og vinnustaður/samfélag
njóta góðs af.
Nánar tiltekið þegar talað er
um að sumir blómstri í lífinu eiga
sálfræðingar við að þeir búi yfir
meira af jákvæðum tilfinningum
eins og von, þakklæti, gleði og
hamingju, heldur en neikvæðum.
Fólk nær frekar árangri í lífi sínu,
og það hefur orku eða kraft til að
gera það sem það þarf og vill gera.
Það að vera í góðum, heilbrigð-
um tengslum við fólkið í kring-
um þig skiptir mjög miklu máli
og að taka þátt í nánasta samfé-
lagi, fjölskyldusamkomum, vinnu-
staðaruppákomum og viðburð-
um í samfélaginu. Ég er ekki að
segja að allir þurfi að vera með í
götugrillinu á Írskum dögum eða
leynivinaleiknum í vinnunni en
allir þurfa að „vera með” einhvers
staðar í sínu lífi, vera hluti af sam-
félagi. Fólk sem blómstar finnur
frekar fyrir tilgangi í lífinu en aðr-
ir. Það hefur eitthvað sem drífur
það fram úr rúminu á morgnana,
finnst það nógu mikilvægt að mæta
í vinnunna eða koma krökkunum í
skólann eða hvað það er sem bíður.
Sumir hafa hreinlega köllun, mæta
í vinnuna til að gera heiminn betri
og það getur átt við næstum hvaða
atvinnugrein sem er. Blómstrandi
fólk er þrautseigara og bjartsýnna
en það sem ekki blómstrar eða er
að fölna. Sjálfsmynd þeirra sem
blómstra er betri og félagsleg sam-
skipti eru jákvæðari.
Það sem mér finnst skemmti-
legast við þessa upptalningu er að
þetta er allt eitthvað sem hægt er
að hafa áhrif á. Alveg eins og hægt
er að byggja upp líkamlegt þol og
styrk með þolinmæði og æfing-
um, er hægt að byggja upp and-
legt þol og vellíðan með ýmsum
aðferðum. Þú ferð auðvitað ekki
frá því að vera alvarlega veikur
eða slasaður yfir í að hlaupa mara-
þon á einni viku en það væri hægt
á lengri tíma. Sama má segja um
alvarlegt þunglyndi eða vonleysi,
þú breytir því ekki á augabragði
en það er hægt að komast þaðan
yfir í blómstrun. Þetta finnst mér
svo fallegt við þessi fræði, það er
svo mikil von í þeim. Von byggð á
raunsæi nánar tiltekið.
Þetta má taka lengra; vinnu-
staðir og samfélög geta blómstr-
að. Hugsaðu þér heilt bæjarfélag
sem er hannað bæði ytra og innra
til að auðga líf íbúa og ýta undir
að þeir blómstri. Það er draumur
minn fyrir okkar bæ að hann verði
blómstrandi bær. Bær sem bygg-
ir á sannreyndum aðferðum til að
láta fólki líða vel þar, væri það ekki
eitthvað?
Steinunn Eva Þórðardóttir.
Fólk í blóma
Minningar- og styrktarsjóður hefur
verið stofnaður í nafni Einars Darra
Óskarssonar í Hvalfjarðarsveit sem
lést langt fyrir aldur fram 25. maí
síðastliðinn. Einar Darri varð að-
eins 18 ára gamall. Sjóðurinn er
ætlaður til stuðnings ungmennum
í fíkniefnavanda.
Reikningsnúmer sjóðs-
ins er: 0354-13-200240 og kt.
160370-5999.
arg
Minningar-
sjóður um
Einar Darra