Heimsmynd - 01.06.1990, Blaðsíða 17

Þetta þarftu að vita um
ASPARTAM
Vöruheiti NutraSweet
Aspartam er sætuefni sem nýtur mikilla
vinsælda. Það er um 200 sinnum sætara
en sykur, gott á bragðið og næstum hita-
einingalaust. Sé aspartam notað í stað
sykurs er hægt að fækka hitaeiningum í
fjölda matvæla og drykkja til muna, í sum-
um tilvikum niður í nánast ekki neitt.
Aspartam er viðurkennt í 80 löndum víðs-
vegar um heim. Meira en 250 milljónir
manna neyta þess að staðaldri. Vaxandi
notkun aspartams hefur leitt til þess að oft
er spurt um eiginleika þess. Hér svörum
við algengustu spurningunum.
Hvemig vinnur líkaminn úr
aspartam?
Aspartam er gert úr tvennskonar amínó-
sýrum — asparagínsýru og fenýlalaníni.
Amínósýrur þessar eru tveir af bygginga-
þáttunum í venjulegu eggjahvítuefni og
finnast í kjöti, kornmat og mjólkurvörum.
Aspartam brotnar niður í meltingunni eins
og önnur eggjahvítuefni. Við niðurbrotið
myndast örlítið magn af metanóli, en mun
minna en er frá náttúrunnar hendi í t.d.
ávöxtum og grænmeti og hefur það eng-
ar skaðlegar aukaverkanir.
Hvaöa fæðutegundir innihalda
aspartam?
Aspartam er notað í fjölda fæðu- og
drykkjartegunda og er einnig framleitt til
heimilisnota. Á Islandi er aspartam í gos-
drykkjum og öðrum svaladrykkjum,
ávaxtagrautum, léttjógúrt, vítamíntöflum,
lyfjamixtúrum, kakódufti, sælgætistöflum
og tyggigúmmíi. Þar að auki fást hér
sætutöflur og strásæta.
Er aspartam hentugt viö
matseld og bakstur?
Við upphitun aðskilur aspartam sig og
sætustyrkurinn minnkar. Því er það ekki
heppilegt við matseld og bakstur ef það
er hitað of lengi.
Hversu mikils magns af
aspartami má neyta?
Sérfræðinganefnd Alþjóða heilbrigðis-
stofnunar Sameinuðu þjóðanna um auk-
efni og vísindanefnd Evrópubandalags-
ins um matvæli hafa ákvarðað svokölluð
markgildi fyrir aukefni í matvælum.
Markgildið setur neyslumörk við það
magn sem einstaklingurinn getur neytt
dag hvern alla ævi án þess að nokkrar
skaðlegar aukaverkanir komi fram. Mark-
gildið fyrir aspartam er 40 mg á hvert kíló
líkamsþunga. Það er ákvarðað með mjög
rúmum öryggismörkum og því er alveg
hættulaust að neysla fari af og til fram úr
þessu magni.
Er aspartam heppilegt fyrir þá
sem vilja grenna sig?
Já. Sætustyrkur þess er svo mikill að
magnið sem þarf til að sæta fæðuna er
óverulegt. Hitaeiningunum getur því
fækkað verulega sé aspartam notað í
stað sykurs. í 33 cl flösku af gosdrykk eru
Alþjóða sætuefnasambandið (Inter-
national Sweeteners Association) eru
samtökframleiðendaog stærstu notenda
hitaeiningasnauðra sætuefna til fram-
leiðslu drykkjarvara, matvæla og sætu-
efna til heimilisnota.
á annað hundrað hitaeiningar, en örfáar í
sama magni af diet-gosdrykk. Sama gild-
ir ef settar eru 2 tsk sykurs í kaffið 4 sinn-
um á dag. Hitaeiningunum fækkar álíka
mikið ef sætutöflur eru notaðar í staðinn.
Þó er nauðsynlegt að breyta neysluvenj-
um og hreyfa sig meira ef góður árangur
af megrun á að nást.
Hvernig var aspartam
rannsakað?
Áður en hitaeiningasnautt sætuefni er
viðurkennt til notkunar í matvælum verð-
ur það að gangast undir viðamiklar vís-
indalegar rannsóknir í fjölda ára til að full-
komlega sé gengið úr skugga um öryggi
þess. Fyrst þegar lögskipaðir eftirlitsaðil-
ar hafa sannfærst um að sætuefnið er
skaðlaust og án þekktra aukaverkana má
selja það til almennrar neyslu og til fram-
leiðslu matvæla.
Áður en aspartam hlaut viðurkenningu
var það prófað af virtum vísindamönnum
í meira en 100 mismunandi rannsóknum.
Á meðal þeirra voru rannsóknir á fólki
sem neytti þess og voru mun stærri
skammtar en telja má að nokkur mann-
vera innbyrði prófaðir. Niðúrstöðurnar
staðfestu öryggi aspartams til almennrar
neyslu og einnig fyrir ófrískar konur og
konur með börn á brjósti.
Geta sykursjúkir notaö
aspartam?
Já. Aspartam er mjög hentugt að nota í
stað sykurs í fæðu ætlaðri sykursjúkum.
Nánari upplýsingarfást hjá KOM hf, sími
(91) 622411.
K.O.M. - ANNAR Óskar ’f