Heimsmynd - 01.06.1990, Blaðsíða 34

The WorldPaper
NÝSKIPTING KÖKUNNAR
Taiwan aflar vina með aðstoð
Áður þiggjandi, nú í nýju hlutverki veitandans
Eftir Bob King
í Taipei, Taiwan
Taiwan hafði þegið að minnsta kosti
hálfan annan milljarð dollara í aðstoð,
áður en því tókst sjálfu að hasla sér völl
í alþjóðaviðskiptum fyrir áratug. Nú er
eyjan sjálf að setja upp sína þróunarað-
stoð, verðugur fulltrúi hinna nýju iðn-
væddu efnahagskerfa (NIE), sem nú eru
undir þrýstingi að leggja af mörkum í
samræmi við það sem þau áður veittu
viðtöku.
Petta seðlaríka en vinafáa eyríki er
líka sérstakt tilfelli. Þar sem Taiwan er
formlega talið hluti meginlands Kína af
stjórnvöldum í Peking og mörgum öðr-
um ríkjum, verða væntanlegir aðstoðar-
þegar að vega og meta áhættuna af
diplómatískum þvingunum um leið og fé
er þegið frá Taipei.
Pað sem Taipei vonast eftir, en segir
ekki upphátt, er að aðstoðarþegar teng-
ist sér sterkari efnahagslegum og dipló-
matískum böndum um leið og þeir efla
þróunarstarfsemi sína.
Þótt Taiwan eigi gjaldeyrisforða upp á
79 milljarða dollara - og komi næst á
eftir Japan í því tilliti - eru þróunarað-
stoðinni takmörk sett af takmarkaðri
greiðslugetu og reynsluleysi í hlutverki
veitandans. Taiwan hefur aðeins látið
120 milljónir dollara af hendi rakna til
þróunarlanda, sem lýst hafa sig reiðu-
búin til að taka upp „vinsamlega" af-
stöðu til eyríkisins.
Hin ársgamla þróunarstofnun þeirra,
Alþjóðlegi efnahagssamvinnu-og þróun-
arsjóðurinn, mun færa út kvíarnar eftir
því sem stjórnendur hans öðlast meiri
reynslu, segir Tsjó Jen, yfirmaður end-
urskoðunardeildar hans. Tsjó sér fram á
árleg framlög á bilinu frá 150 til 200
milljónir dollara.
„Þetta er nýtt framtak fyrir okkur,“
segir Tsjó, „og við lærum af því sem við
gerum og ég vona að í framtíðinni náum
við ekki síðri tökum á þessu viðfangs-
efni en öðrum sem við höfum tekið okk-
ur fyrir hendur."
Fyrstu aðstoðinni að upphæð um 22
milljónir dollara var ætlað að hjálpa
Panama og Kosta Ríka að koma upp
sérstökum svæðum fyrir útflutningsið-
nað. Sjóðurinn er líka að meta umsókn-
ir frá Irlandi, Mexíkó, Saudi Arabíu og
Lesotho. Aðrar hundrað milljónir dala
fóru til annarra landa, sem Tsjó neitaði
að gera uppskátt um vegna viðkvæmra
pólitískra og viðskiptalegra hagsmuna.
Eins og er hefur Taiwan öðlast opin-
bera viðurkenningu aðeins 26 þjóða, þar
á meðal Saudí Arabíu, Suður-Kóreu og
Suður-Afríku. Taiwan hefur líka náð
sterkum tengslum við 27 önnur lönd,
þótt enn séu þau óopinber.
Taiwan hefur að sögn Tsjós byggt
efnahagslega velgengni sína á gagnsem-
ishyggju og skilvirkum viðskiptaaðferð-
um - hvort tveggja viðhorf sem Taiwan
vonast til að efla með aðstoðarþegum
sínum. Pað vonast einnig til að hjálpin
geri þá „sjálfstæða fremur en háða“,
samkvæmt þeirri grundvallarreglu að
betra sé að kenna fólki hvernig eigi að
sá hrísgrjónum en að gefa þeim hrís-
grjón.
Þcssi aðferð var lykillinn að þróun
eyríkisins sjálfs þegar Bandaríkjastjórn,
að mati Tsjós, dældi hálfum öðrum
milljarði dollara í efnahagsaðstoð inn í
hagkerfi Taiwans um miðjan sjöunda
áratuginn.
Ríkisstjórnin hefur ekki nákvæmar
tölur um hversu mikið fjármagn rennur
til fjárfestinga erlendis og hvert það fer,
þar sem hverjum einstaklingi er leyfilegt
að fjárfesta allt að 5 milljónum dala ár-
lega, segir Tsjó. Fjölmiðlar heima fyrir
greina þó frá milljörðum dollara í fjár-
festingum Taiwanbúa handan hafs, að-
allega í Asíu. Telja má víst að þær fjár-
hæðir fari vaxandi eftir því sem kostnað-
ur heima fyrir stígur.*
SHEAFFER,
L I F E T I M E
34 HEIMSMYND
Bob King, er fréttamaður fyrir BBC, The
Asian Wall Street Journal og Financial Times.