Heimsmynd - 01.07.1990, Blaðsíða 20

ARNARFLUG
raun hagstæðasta tilboðið. Hann fagnar
því að hægt hafi verið að selja hana ís-
lenskum aðila og þotan þjóni þannig
áfram íslenskum viðskipta- og atvinnu-
hagsmunum. Arngrímur segir kaupin
fjármögnuð af erlendu fjármögnunarfyr-
irtæki og því hafi verið unnt að stað-
greiða hana. Kristinn Sigtryggsson er
ekki á sama máli í viðtölum við fjölmiðla
daginn eftir. Hann telur að 492 milljón
króna tilboð Arnarflugs hefði leyst
heildardæmið mun betur, til dæmis allar
skuldir Arnarflugs við ríkissjóð, og
samningar hafi verið langt komnir við
KLM, sem tryggt hefðu góða nýtingu á
vélinni. Engar athugasemdir hefðu kom-
ið frá fjármálaráðuneytinu vegna kaup-
leiguformsins á tilboðinu, en félaginu
hefði verið hægt um vik að bæta úr því,
ef eftir hefði verið leitað.
Eftirleikur þessa máls hefur orðið all-
ur hinn furðulegasti. Meðan Arnarflug
barðist í allan vetur við að leysa flugvéla-
mál sín nánast frá degi til dags með hin-
um skringilegustu uppákomum, berast
þær fréttir af „þjóðarþotunni“ að eftir að
9000 klukkustunda aðalskoðun lauk í
Bandaríkjunum hafi komið fram tæring í
stjórnklefa hennar hér heima. Mun hafa
tekið um tuttugu daga að vinna að við-
gerð vegna þessa. Fór hún að svo búnu
til leiguverkefnis Atlanta í Finnlandi.
Þann 9. maí birtust fréttir af því að sá
aðili er fjármagna átti kaupin krefðist
skoðunarvottorða og viðhaldsgagna fyrir
vélina frá upphafi og nú fyndust ekki
gögn fyrir tímabilið 1971 til 1978 þegar
vélin var í eigu norska Braathen-flugfé-
lagsins, en Arnarflug eignaðist vélina
1984. „Fyrirsláttur," sagði Grétar Ósk-
arsson, forstöðumaður loftferðaeftirlits-
ins. Hann benti á að þotan væri löglega
skráð hér og öll gögn fyrir hendi sem til
þess þurfti. Eðlilegt væri að biðja um
gögn tvö til þrjú ár aftur í tímann. í
Bandaríkjunum væri ekki skylt að geyma
þessi gögn lengur en tvö ár. Menn sem
komið hefðu á vegum bandarísks fjár-
mögnunarfyrirtækis gagngert til að
kynna sér þotuna hefðu ekki beðið um
gögn lengur en tvö ár aftur. „Aldrei,
hvorki fyrr né síðar, hefur verið beðið
um gögn með þessum hætti,“ sagði Grét-
ar. Hann lét í ljós þær grunsemdir í við-
tali við Morgunblaðið að fjármögnunar-
aðilinn notaði þessa leið til að komast
undan loforðum sínum. Aðrir vilja
meina að samningar Atlanta við Finnair,
sem vélin var gagngert keypt til að upp-
fylla, hafi klikkað og gripið hafi verið til
þessarar ástæðu til að afla viðbótarfresta
til að standa við samninginn. Þeim get-
sökum vísar Arngrímur Jóhannsson ger-
samlega á bug. Fjármögnunaraðilarnir
standi grjótharðir á því að sannreyna
verði „líftíma“ allra parta vélarinnar og
sé það skilyrði til að hún sé skráningar-
hæf og gjaldgeng í Bandaríkjunum, sem
miklu ráði um verðmæti vélarinnar nú og
í framtíðinni. HEIMSMYND hefur hins
vegar þær upplýsingar að vélar eins og
þessi muni hvort eð er ekki fást nýskráð-
ar í Bandaríkjunum eftir 1. nóvemer í
haust, sökum reglna um hávaðamengun.
Nú kom og í ljós að staðgreiðslan var
með þeim hætti að 9 milljónir króna
höfðu verið borgaðar við undirskrift, og
tveggja mánaða frestur veittur meðan
Svavar Egilsson,
fésýslumaðurinn
dularfulli.
Framkvæmdastjóri í
dag, farinn á morgun.
Margir hafa efasemdir
um að hann geti
staðið við 200 milljóna
króna framlag
hlutafjár.
Atlanta útvegaði sér lán og greiddi At-
lanta 120 þúsund dollara í leigu þá mán-
uði vegna dráttarins. Síðan hafði frestur-
inn verið framlengdur um tvo til þrjá
mánuði vegna þessa dularfulla gagna-
skorts. Þann 19. júní voru sérfræðingar
enn að eltast við þessi gögn og þá í ír-
landi, að sögn Marðar Ámasonar,
blaðafulltrúa fjármálaráðherra, en þar
mun viðhald vélarinnar hafa farið
fram á þessum árum. Þegar þetta^
er skrifað eru þessi
mál óleyst og flugvélin enn
á jörðu niðri. Hver eftirmál verða milli
aðila málsins vegna allra þessara tafa á
eftir að koma í Ijós.
Eftir á verður varla annað séð en að
Kristinn Sigtryggsson hafi haft rétt fyrir
sér í upphafi ársins, að heillavænlegra
hefði verið að ganga að þeirra tilboði,
eða knýja á að því yrði breytt til stað-
greiðslutilboðs. Ekki verður séð að þessi
leikur hafi komið ríkissjóði né nokkrum
öðrum að gagni. Hins vegar hefur hann
valdið Amarflugi ómældu tjóni. Flest af
því sem eftir fór þennan vetur virðist,
þegar að er gáð, mega rekja til þess að
„þjóðarþotan" er seld fyrir framan nefið
á þeim og þeir sitja eftir með leiguflug-
vél, sem þeir af ráðnum hug virðast hafa
tekið á dagleigu, til þriggja mánaða að
vísu, svo losa mætti sig við hana þegar -
og ef - kaupin gengju í gegn.
ARNARFLUG BÍTUR FRÁ SER
Eftir söluna á þotunni kölluðu Amar-
flugsmenn saman hluthafafund þar sem
ráðist var harkalega á stjórnvöld fyrir að
hafa mismunað íslensku flugfélögunum
og Flugleiðir í skjóli þeirrar mismununar
fengið einokunaraðstöðu í millilanda-
fluginu og sýnt Arnarflugi yfirgang. Á
fundinum kom fram að rekstrartap Arn-
arflugs hefði verið yfir 100 milljónir
króna og 70 til 80 milljónir þar af tapast
sem bein afleiðing af kyrrsetningu flug-
vélarinnar, sem ríkið leysti til sín. Harð-
lega var átalið að ríkisstjórnin hefði ekki
staðið við gefin fyrirheit frá 17. mars í
fyrra um niðurfellingu 150 milljón króna
skuldar eða breytingu í víkjandi lán. Mál
málanna fyrir félagið væri þó að fá að
starfa á eðlilegum samkeppnisgrundvelli.
Úrelt kvótaskipting gefi Flugleiðum 70
prósent af Evrópufluginu. Flugleiðir
njóti sérstakra fríðinda um kaup á elds-
neyti, þar sem eldsneyti sem notað sé á
leið til Bandaríkjanna sé undanþegið
sérstökum skatti. Einkaleyfi þeirra til af-
greiðslu í Flugstöð Leifs Eiríkssonar
leiði til okurverðs fyrir samkeppnisaðil-
ana. Allt jafngildi þetta ríkisstyrk sem
skipti hundruðum milljóna króna á ári.
Auk þess sé stórhættuleg einokunarþró-
un í gangi með vaxandi eign Eimskips í
Flugleiðum, sem í sameiningu séu svo að
kaupa upp allar ferðaskrifstofur, um-
svifamikil í hótelrekstri með Loftleiða-
hótelinu og Esju og áformum Eimskips
um byggingu risahótels á næstu árum.
Þörf sé á löggjöf sem hindri hringamynd-
anir auk þess sem sjálfsagt sé að opna ís-
lenskum fyrirtækjum leiðir til að fjár-_
festa erlendis. Raunar tók stjórn-
arformaður Flugleiða, Sigurður
Helgason, undir þetta sjónar-
mið á aðalfundi í mars.
þar sem hann sagði „Eimskip ráða Flug-
leiðum algerlega“.
SVAVAR EGILSSON - INN OG ÚT
Um mánaðamót febrúar og mars er
tilkynnt að hinn dularfulli Svavar Egils-
son, sem gengið hefur inn og út úr fyrir-
tækjum síðustu árin, meðal annars ís-
lenska Myndverinu (Stöð 2) og keypt
ferðaskrifstofumar Veröld og Pólaris,
hafi gengið til liðs við félagið með hópi
manna, sem komi inn með 200 milljón
króna hlutafé. Samkomulagið er háð því
skilyrði að á næstu sex mánuðum takist
samningar við lánardrottna um greiðslu,
niðurfellingu eða afslátt á skuldum þess.
Nýir hluthafar eiga að fá meirihluta í fé-
laginu með því að þessar 200 milljónir fái
meira atkvæðavægi en þær 360 milljónir,
sem þegar eru komnar inn sem hlutafé.
Kristinn Sigtryggsson er að vonum
kampakátur yfir þessum tíðindum, segist
nú sjá fram á jákvæða eiginfjárstöðu í
fyrsta sinn síðan hann kom að félaginu
og að greiðslustaðan verði komin í lag að
þessum aðgerðum loknum. Eftir 9 mán-
aða uppgjör síðasta árs var eiginfjárstað-
an neikvæð um 580 milljónir og skuldir
félagsins nálguðust milljarð. Við söluna
á „þjóðarþotunni“ ætti að koma inn 150
milljóna söluhagnaður, auk þess sem
bara vantaði formlega afgreiðslu á niður-
20 HEIMSMYND