Heimsmynd - 01.09.1990, Blaðsíða 10

Heimsmynd - 01.09.1990, Blaðsíða 10
HAMLET HIKAR Eins og Hamlet krónprinsi forðum er Davíð Oddssyni ætlað að erfa ríkið, að verða leiðtogi stærsta stjórnmálaflokks á íslandi og í kjölfar- ið leiðtogi þjóðarinnar. Á tímum óöruggs efnahagsástands, sundrungar og stjórnleysis þar sem áhrif þjóðþingsins skreppa saman, kallar fólk á sterkan leiðtoga. F>að er gömul saga og ný. Davíð Oddsson er sá maður og sú skoðun nær langt út fyrir raðir sjálfstæðis- manna. Samkvæmt hugmyndafræði Sjálfstæð- isflokksins er sterkt ríkisvald ekki æskilegt fyr- irkomulag og því er það ákveðin þversögn að maður með slíka hugmyndafræði skuli verða ímynd hins sterka stjórnvalds. Pað hafa áður verið sterkir foringjar í Sjálf- stæðisflokknum en Davíð Oddsson er leiðtogi á borð við Ron- ald Reagan. Á sama tíma og menn í viðskiptum og atvinnulífi gera kröfur um minnkandi afskipti ríkisvaldsins kallar almenn- ingur á sterka manninn, herforingjann sem kemur og leysir vanda fólksins eftir langvarandi upplausnarástand sem veikar ríkisstjórnir hafa kallað yfir þjóðina. En rétt eins og Hamlet forðum hikar Davíð. Og það hik vefst fyrir mörgum. Hugtakið forystuvandi Sjálfstœðisflokksins hefur sett svip sinn á alla stjórnmálaumræðu síðasta áratuginn. Pað hafa ekki verið um það háværar raddir né blaðaskrif en það fer ekki dult lengur að ýmsum öflum í Sjálfstæðisflokknum finnst brýn nauðsyn að Davíð taki við forystunni. Enginn vill viðurkenna það opinberlega en stóra spurningin er hvernig leiðtogaskiptin Rétt eins og Hamlet forðum hikar Davíð. Og það hik vefst fyrir mörgum. geti farið fram. í>að er ekki hefð innan Sjálfstæðis- flokksins að hrófla við sitjandi formanni. Árið 1982 varð Davíð Oddsson borgarstjóri Reykjavíkur. Ári síðar var Þorsteinn Pálsson kjörinn formaður flokksins, sá yngsti í sögu hans. Síðan hef- ur mikið vatn runnið til sjávar. Ferill annars hefur verið ein stanslaus sigurganga en ferill hins þrauta- ganga. Auðvitað er það tvennt ólíkt að vera borgar- stjóri með „embættismenn sem dýrka hann" eins og aðili úr innsta kjarna flokksins orðar það - eða ungur formaður í þingflokki með ráðríkum og gamalgrónum þingmönnum með eigin kjördæmi á bak við sig. Pað hafa verið allt önnur ljón á vegin- um fyrir Porsteini Pálssyni en Davíð en segja má að sá síðarnefndi hafi stillt sínum ljónum upp sjálfur og sigrað þau. Davíð Oddsson hefur tekið umdeildar ákvarð- anir á ferli sínum en honum hefur einnig tekist að hrinda mörgum þeirra í framkvæmd sem enga forvera hans dreymdi um. Það hrikti í Sjálfstæðisflokknum árið 1988 vegna hinnar umdeildu ráðhússbyggingar en meira að segja hún virðist ætla að verða honum vegsauki. Sama árið gliðnaði ríkisstjórn Þorsteins Pálssonar undan honum sem sumir segja einhver alvarlegustu mistök íslensks stjórnmálaleiðtoga um árabil. Því skal engan undra að talið um forystuvandann hafi færst í vöxt. Þegar leið að landsfundi flokksins haustið 1989 biðu margir spenntir eftir því hvort nú drægi til tíðinda. Þorsteinn Pálsson vissi vel að Davíð Oddsson færi ekki gegn honum í formanns- kjör. Um það hafði verið þegjandi samkomulag þeirra á milli. En óneitanlega sýnir það styrk Davíðs að hann skuli á þessum fundi hafa orðið varaformaður án þess að til kosninga kæmi. Enginn vissi fyrir landsfund hvað Davíð myndi gera á fundin- um. Hann þurfti ekki að koma, sjá og sigra. Hann bara mætti og þáverandi formaður, Friðrik Sóphusson, vék úr sæti eftir sólarhrings umhugsun. Nákvæmlega þetta er uppi á teningnum núna. Enginn veit með vissu hvað Davíð hyggst fyrir. I síðustu borgarstjórnar- kosningum vann Sjálfstæðisflokkurinn sinn mesta sigur í Reykjavík frá upphafi. Síðan þá hefur þrýstingurinn á Davíð að leiða flokkinn í Reykjavík til næstu þingkosninga aukist mjög. En Davíð lætur ekkert uppi um það hvað hann ætlar að gera. Hann stendur á toppnum en brúnin þar er líka egghvöss. Prófkjör Sjálfstæðisflokksins í Reykjavík verður í lok októ- ber og framboðsfrestur rennur út um það bil tveimur vikum áður. Það er vel hugsanlegt að Davíð láti ekkert uppi um fyrir- ætlanir sínar í ljósi þess að þrýstingurinn á hann að fara fram vaxi svo mikið að núverandi formanni verði ýtt til hliðar. Dav- íð og Þorsteinn eru fyrir hvor öðrum og Þorsteinn er fyrir flokknum. Ut á við er talað um þá sem æskuvini. Báðir hlutu blessun gömlu flokksforystunnar rúmlega þrítugir sem verð- andi arftakar hennar. Hvorum um sig var falið visst hlutverk. Báðir voru þeir krónprinsar en fljótlega kom í ljós að annar var Hamlet en hinn Ofelía. Davíð hefur ekki aðeins styrkt sig í sessi sem borgarstjóri heldur hefur hann þau tengsl sem fyrrverandi formaður flokksins Geir Hallgrímsson hafði en Þorsteini Pálssyni hefur ekki tekist að efla. Forkólfar í viðskiptalífinu finna samastað hjá Davíð. Samband hans og ritstjóra Morgunblaðsins er gott. Kjarni Eimreiðarklíkunnar er með honum. Hann hefur þau tögl og hagldir sem formanni flokksins er ætlað að hafa. Um ást Hamlets og Ófelíu var engum blöðum að fletta en ýmsir hafa efast um heilindi Davíðs í garð æskuvinar síns Þorsteins. A þeim sjö árum sem liðin eru frá því að Þorsteinn varð for- maður hefur Davíð oft látið uppi efasemdir um stjórnstíl hans og kænsku. Af hverju hikar Davíð eins og Hamlet? Af hverju dembir 10 HEIMSMYND eftir HERDÍSI ÞORGEIRSDÓTTUR
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64
Blaðsíða 65
Blaðsíða 66
Blaðsíða 67
Blaðsíða 68
Blaðsíða 69
Blaðsíða 70
Blaðsíða 71
Blaðsíða 72
Blaðsíða 73
Blaðsíða 74
Blaðsíða 75
Blaðsíða 76
Blaðsíða 77
Blaðsíða 78
Blaðsíða 79
Blaðsíða 80
Blaðsíða 81
Blaðsíða 82
Blaðsíða 83
Blaðsíða 84
Blaðsíða 85
Blaðsíða 86
Blaðsíða 87
Blaðsíða 88
Blaðsíða 89
Blaðsíða 90
Blaðsíða 91
Blaðsíða 92
Blaðsíða 93
Blaðsíða 94
Blaðsíða 95
Blaðsíða 96
Blaðsíða 97
Blaðsíða 98
Blaðsíða 99
Blaðsíða 100
Blaðsíða 101
Blaðsíða 102
Blaðsíða 103
Blaðsíða 104
Blaðsíða 105
Blaðsíða 106
Blaðsíða 107
Blaðsíða 108

x

Heimsmynd

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Heimsmynd
https://timarit.is/publication/1408

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.