Heimsmynd - 01.09.1990, Blaðsíða 69
Bræðurnir Úlfar og Hörður
með barnfóstru sinni. Myndin er tekin árið 1913.
ISLENSK ÆTTARSAGA
„Hugsunin er eins og bráðvitlaus, ótaminn foli - tekur
óvænt og ótal hliðarstökk, brýst allt í einu fram í nýju og ólíku
atriði því sem áður var aðalatriðið. Setningarnar koma stund-
um sín úr hverri áttinni, hver á aðra þvera. En þær hitta allar,
eru margar beittar og sumar minnisstæðar, og svo frumlegar,
að það væri skemmtilegt safn að eiga þær í einu lagi.“ Þannig
var Þórði Sveinssyni, yfirlækni á Kleppi, lýst árið 1923 en þá
sat hann í bæjarstjórn Reykjavíkur. Hugarflug hans og hvat-
vísi, það að fara ótroðnar slóðir og snilldartaktar hafa fylgt
mörgum niðja hans síðan. Þeir eru sumir eins og eldgos og er
líklega Hrafn Gunnlaugsson, sonarsonur hans, besta dæmið
um það. Hér verður sagt frá Þórði Sveinssyni, konu hans
Ellen Kaaber og niðjum þeirra.
ERFIÐ ÆSKA
Upphafið var ekki burðugt hjá Þórði Sveinssyni. Hann
fæddist þjóðhátíðarárið 1874 norður í Geithömrum í Svínadal í
Austur-Húnavatnssýslu, sonur Sveins Péturssonar (1839-1890),
bónda þar, og konu hans Steinunnar Þórðardóttur (1848-1882)
en hún var komin af einum anga Guðlaugsstaðaættarinnar (sjá
HEIMSMYND 5. tbl. 1990). Foreldrar Þórðar eignuðust sjö
börn en þau dóu öll ung nema hann og Ragnhildur Sveins-
dóttir, systir hans, sem giftist síðar Þorsteini Þorsteinssyni,
bónda á Grund í Svínadal, og eru ættir frá henni komnar.
Þórður litli fékk berkla og frá fjögurra ára aldri til sextán ára
var hann með opin berklasár og var æ síðan með ör eftir þau á
höndum, handleggjum, hálsi og andliti. Árið 1881 lá hann
marga mánuði rúmfastur og svo hætt var hann kominn að eitt
sinn opnaðist slagæð í einu sárinu svo að blóðboginn stóð út á
stóra prjónahúfu á höfömu sem seig niður í augu svo hann varð að reigja sig aftur á bak til að sjá fram fyrir sig .,.
eftir GUÐJON FRIÐRIKSSON
HEIMSMYND 69