Heimsmynd - 01.12.1990, Blaðsíða 8
FRÁ RITSTJÓRA
/
A tímamótum
Ritstjórnin:
Hildur
Grétarsdóttir
framkvæmdastjóri
yst til vinstri, Elísa
Porsteinsdóttir sem
sér um innheimtu,
Jakob Þór
Haraldsson
auglýsingastjóri,
Odd Stefán
ljósmyndari,
Herdís
Porgeirsdóttir
ritstjóri, Ólafur
Hannibalsson
blaðamaður og
Laufey Elísabet
Löve blaðamaður.
eð jólablaði HEIMSMYNDAR er fimmta út-
gáfuári okkar lokið. Hálfur áratugur hefur liðið
ótrúlega hratt en tímaritið fagnar fimm ára af-
mæli sínu í mars á næsta ári.
Um það leyti sem þetta tímarit var stofnað voru rit af svip-
uðu tagi að ryðja sér til rúms erlendis. Utgefendur þeirra og
ritstjórar voru flestir ungt menntafólk með nýja og breytta
heimsmynd. Þessi þróun var áberandi í Bandaríkjunum, Bret-
landi og á meginlandi Evrópu en teygði anga sína undir lok
áratugarins alla leið til Moskvu. Hér voru á ferðinni fjölmiðlar
sem tóku mið af breyttum tíðaranda og höfðu það að megin-
markmiði að endurspegla hann. Tímarit af þessu tagi fjölluðu
jöfnum höndum um tísku sem alþjóðapólitík. Áður hafði slíkt
verið hólfað niður í sérblöðum. Tískan var ætluð konum og
pólitíkin körlum. Á þessum árum er Margaret Thatcher orðin
forsætisráðherra Breta, Corazon Aquino er kjörin forseti Fil-
ippseyja, Benazir Bhutto er fyrsti kjörni kvenleiðtoginn í
múslimaríki, Violeta Chamarro, fyrrum blaðaútgefandi,
kemst til valda í Nikaragva og nýlega var kona kjörin forseti
Irlands. Liðin er sú tíð að áhugasvið karlmanna og kvenna
rúmist í tveimur ólíkum heimum, þar sem húsfreyjur sátu með
loníettur og rýndu í Heima er best.
Það er þessi jarðvegur og þessi tíðarandi sem HEIMS-
MYND sprettur úr. Markhópur blaðsins hefur aldrei verið
einskorðaður við ákveðinn þjóðfélagshóp heldur hefur verið
reynt að höfða til breiðs hóps með víðsýni í huga. Fyrsta árið
kom blaðið út á tveggja mánaða fresti en nú kemur það út tíu
sinnum á ári, yfir hundrað blaðsíður að stærð.
HEIMSMYND er eitt fárra tímarita sem eru aðilar að upp-
lagseftirliti Verslunarráðs íslands og er án efa eitt mest selda
tímaritið á landinu. Fimm ár eru ekki langur tími en sannar-
lega mælikvarði á líftíma í íslenskri blaðaútgáfu. Á köflum
gæti það kallast jþrekvirki að halda úti svona blaði á eins litl-
um markaði og Island er en viðtökur hafa sýnt að það er þörf
fyrir þetta tímarit. Þar ræður ekki afþreyingin úrslitum. Þegar
grannt er skoðað er HEIMSMYND einn fárra íslenskra fjöl-
miðla sem ekki nýtur opinberra styrkja. Ríkisstyrkir til blaða-
útgáfu hafa aukist í tíð núverandi ríkisstjórnar og öll dagblöð-
in hafa verið undanþegin því að greiða aðstöðugjöld til
Reykjavíkurborgar. Þetta er hættuleg þróun og óeðlileg. Fjöl-
miðlar gegna mikilvægu hlutverki í nútímasamfélögum. Frjáls-
ir fjölmiðlar eru forsenda annars frelsis. Fjölmiðlar sem eiga
líf sitt undir stjórnmálaflokkum, ríkisvaldi eða pólitískum
hagsmunum og viðskiptavild geta aldrei orðið trúverðugir í
miðlun upplýsinga.
Þetta hefur HEIMSMYND haft að leiðarljósi frá upphafi.
Við höfum reynt að vera gagnrýnin í pólitískri umræðu og
varpa ljósi á eðli hluta og raunverulegan gang mála. Auðvitað
hefur okkur tekist misvel upp og orðið á í messunni en við-
leitnin er til staðar og verður áfram. Það er ekki átakalaust í
eins litlu þjóðfélagi og íslandi að fjalla um fólk og atburði líð-
andi stundar án þess að koma við kaunin á mörgum, jafnvel
vinum og skyldmönnum okkar sjálfra eða þeirra sem um er
fjallað. En við gerum líka skýran greinarmun á því að fjalla
um persónu eða persónu í hlutverki. Þegar við gagnrýnum
ráðamann erum við ekki að gagnrýna konuna hans fyrir að
vera gift honum heldur manninn í stöðunni, manninn með
ábyrgðina. Þegar gerð er úttekt á ráðandi einstaklingum í við-
skipta- og atvinnulífi erum við að skoða umsvif þeirra og áhrif
en ekki einkahagi. Á þessu er skýr greinarmunur. Vandi fylgir
vegsemd hverri, þeirra og okkar sem um pennann höldum.
Stundum hefur því verið haldið fram að það væri ekki hægt
að stunda frjálsa blaðamennsku í kunningjaþjóðfélaginu hér.
Með sömu rökum má segja að það sé heldur ekki hægt að
halda uppi lýðræði, jafnvel ekki fullveldi. Samt er það ósk
okkar að vera siðmenntuð og frjáls þjóð þótt við búum á
mörkum hins byggilega heims. Frjálsir fjölmiðlar og opin um-
ræða eru forsenda þess að hér búi áfram frjáls þjóð. Hvað sem
ráðamenn segja er góður fjölmiðill oft eini talsmaður fólksins.
En látum liggja milli hluta í bili allt tal um spillingu og
svínarí. Á meðan utanríkisráðuneytið skvettir úr klaufunum í
Ommu Lú, sem er víst nýr og fínn veitingastaður í Kringlunni,
og ráðherrafrúr þeytast um heiminn á kostnað skattborg-
ara . . . vill HEIMSMYND á þessum tímamótum þakka öll-
um þeim sem lagt hafa hönd á plóginn við uppbyggingu þessa
tímarits, blaðamönnum, greinarhöfundum, ljósmyndurum,
starfsfólki á skrifstofum blaðsins og í prentsmiðjunni Odda,
auglýsendum, dreifingar- og söluaðilum, öllum þeim sem
komið hafa við sögu með öðrum hætti á síðum blaðsins sjálfs
og síðast en ekki síst okkar ágætu lesendum.
í Guðs friði. .
1%du
8 HEIMSMYND