Fréttablaðið - 03.11.2015, Qupperneq 4

Það má alltaf bæta
löggjöfina, það er
alveg ljóst. Þess ber þó að
geta að það fer enginn í
einangrun nema hann hafi
farið fyrir dómara.
Friðrik Smári
Björgvinsson
yfirlögregluþjónn
StjórnSýSla Til 17. nóvember liggur
frammi til kynningar hjá Skipulags­
stofnun tillaga Landsnets að mats­
áætlun svokallaðrar Sprengisands­
línu, 220 kílóvolta háspennulínu
milli Norður­ og Suðurlands. Allir
geta gert athugasemdir við tillöguna
fyrir lok kynningartímans.
Á meðan drög að matsáætluninni
voru í vinnslu barst 31 athugasemd.
„Og hefur tillagan nú verið endur­
skoðuð út frá þeim ábendingum
og lögð inn til málsmeðferðar hjá
Skipulagsstofnun,“ segir á vef Lands­
nets.
Framkvæmdin er umdeild. Hafa
umhverfisverndarsamtök og ferða­
þjónustufyrirtæki talið háspennu­
línur bitna á ímynd Íslands sem
lands ósnortinna víðerna. Landsnet
segir tilganginn að  bæta raforku­
kerfi landsins, „en óstöðugleiki í
rekstri byggðalínunnar og takmark­
anir á orkuafhendingu standa orðið
í vegi fyrir atvinnuuppbyggingu og
byggða þróun víða á landinu.“ – óká
Háspennulína
til kynningar
Skógarhlíð 18 • Sími 595 1000
www.heimsferdir.is
B
irt
m
eð
fy
rir
va
ra
u
m
p
re
nt
vi
llu
r.
H
ei
m
sf
er
ði
r á
sk
ilj
a
sé
r r
ét
t t
il
le
ið
ré
tt
in
g
a
á
sl
ík
u.
A
th
. a
ð
ve
rð
g
et
ur
b
re
ys
t á
n
fy
rir
va
ra
.
B
irt
m
eð
fy
rir
va
ra
u
m
p
re
nt
vi
llu
r.
H
ei
m
sf
er
ði
r á
sk
ilj
a
sé
r r
ét
t t
il
le
ið
ré
tt
in
g
a
á
sl
ík
u.
A
th
. a
ð
ve
rð
g
et
ur
b
re
ys
t á
n
fy
rir
va
ra
.
B
irt
m
eð
fy
rir
va
ra
u
m
p
re
nt
vi
llu
r.
H
ei
m
sf
er
ði
r á
sk
ilj
a
sé
r r
ét
t t
il
le
ið
ré
tt
in
g
a
á
sl
ík
u.
A
th
. a
ð
ve
rð
g
et
ur
b
re
ys
t á
n
fy
rir
va
ra
.
Barcelona
20. nóvember í 3 nætur
Frá kr. 58.900
m/morgunmat
2fyrir1 tilboð á flugsæti m/ gistingu á Hotel 4 Barcelona.
Netverð á mann frá kr. 58.900 m.v. 2 í herbergi.
39.900
Flugsæti frá kr.
1
150
100
50
0
2009 2010 2011 2012
8 10
129
109
117 129
1
✿ Komur á neyðarmót-
töku vegna nauðgana
n Konur n Karlar
lögreglumál Sýni og sönnunargögn
á Neyðarmóttöku fyrir kynferðis­
brot eru geymd í tvo mánuði, eða
níu vikur, og svo er þeim eytt. Frétta­
blaðið þekkir dæmi þess að sautján
ára þolandi hafi hætt við að kæra
nauðgun þegar ljóst var að sönnunar­
gögn voru ekki lengur til staðar.
Neyðarmóttaka fyrir þolendur
kynferðisofbeldis hefur aðstöðu í litlu
herbergi á Landspítalanum í Foss­
vogi. Sönnunargögn og sýni, svo sem
nærföt, eru sömuleiðis geymd í því
herbergi í skáp. Blóðsýni eru geymd
í kæliskáp.
Eyrún Björg Jónsdóttir, verkefna­
stjóri Neyðarmóttökunnar, segir
að brýnt sé fyrir þolendum að kæra
brotið sem fyrst. „Það hefur einfald­
lega sýnt sig að sönnunarlega er lang­
best að taka ákvörðun sem fyrst. Það
eru tvær hliðar á málinu og ef lög­
reglan kemst sem fyrst í málið þá eru
meiri líkur á að það sé hægt að finna
hugsanlega eitthvað sem styður við
málsmeðferð út frá fleiri sjónar­
hornum, bæði hvað varðar vitni og
út frá því að yfirheyra geranda,“ segir
Eyrún.
Hún segir það hafa sýnt sig að þeim
málum farnist betur í kerfinu þar sem
ákvörðun er tekin snemma.
„Þá er hugsanlega hægt að hafa
uppi á fleiri gögnum og ná í vitni sem
eru áreiðanleg, þá er ég ekki að tala
um vitni að atburði heldir vitni að
ástandi og kringumstæðum. Því það
snjóar mjög fljótt í sporin.“
Hún segir að það ríði líka á að
kæra snemma svo nálgast megi upp­
tökur úr eftirlitsmyndavélakerfum,
til dæmis úr miðbæ eða af skemmti­
stöðum.
Eyrún segir að þessi stutti frestur
myndi að vissu leyti þrýsting á þol­
anda. „Já, til að pressa á ákvarðana­
töku.“
Hún segir sjaldgæft að fólk þurfi
lengri frest en tvo mánuði. „Það gerist
sjaldan að manneskjur taka ákvörðun
löngu seinna. Það er þá yfirleitt vegna
þess að verið er að áreita ákæranda
eða það er eitthvað sem kemur til að
manneskja tekur ákvörðun seinna,
hótanir eða ýmislegt.
Þetta eru einfaldlega verklagsreglur
og við höfum ekki rými til að geyma
gögnin út í hið óendanlega,“ segir
Eyrún.
Nýjum yfirmanni kynferðisbrota­
deildar lögreglunnar á höfuðborgar­
svæðinu, Árna Þór Sigmundssyni, var
ekki kunnugt um níu vikna vinnu­
regluna. Hann gat ekki staðfest að
mál hefðu farið forgörðum vegna
reglunnar. snaeros@frettabladid.is
Mögulegum sönnunargögnum
um nauðgun eytt á 2 mánuðum
Umþóttunartími þolenda nauðgana um hvort þeir hyggist kæra brotið er níu vikur, eigi lífsýni að fylgja
rannsókninni. Verkefnastjóri Neyðarmóttöku segir stutta tímann eiga að þrýsta á þolendur að flýta sér.
Neyðarmóttaka fyrir þolendur kynferðisbrota er í lítilli stofu á Landspítalanum í Fossvogi. Þar inni eru sýnin geymd í skáp.
FréttabLaðið/Heiða HeLgadóttir
Þetta eru einfaldlega
verklagsreglur og
við höfum ekki rými til að
geyma gögnin út í hið
óendanlega.
Eyrún Björg
Jónsdóttir
verkefnastýra
Neyðarmóttöku
lögreglumál „Það er ekkert í lögum
um það að fólk sem sæti einangrun
þurfi að fara í gegnum geðmat en það
hlýtur að þurfa að meta í hverju tilviki
fyrir sig,“ segir Friðrik Smári Björgvins­
son yfirlögregluþjónn.
Ákveðið hefur verið að 27 ára Hol­
lendingur, sem er í einangrun á Litla­
Hrauni, sæti geðrannsókn. Maður­
inn hefur verið í einangrun síðan 29.
september vegna gruns um að hafa
smyglað 23 kílóum af sterkum fíkni­
efnum til landsins.
Fréttablaðið greindi frá því á dögun­
um að fjölskylda mannsins vissi ekki
um ferðir hans í meira en mánuð. Þá
sagði móðir hans áhyggjur fjölskyld­
unnar hafa verið gríðarlega miklar
í ljósi þess að maðurinn er  þroska­
hamlaður.
Verjandi mannsins sagði við Frétta­
blaðið að farið hefði verið fram á það
við lögreglu, sama dag og maðurinn
var handtekinn, að móðir hans yrði
látin vita. Það hefði ekki verið gert.
„Almennt er það þannig að rann­
sóknarhagsmunir ráða tímalengdinni
og stundum eru mál þannig vaxin
að það getur liðið einhver tími þar
til vandamenn eru látnir vita,“ segir
Friðrik Smári, um það hví vandamenn
séu ekki tafarlaust látnir vita.
Friðrik Smári segir að skoða þurfi
hvort setja eigi reglur um það hvort
þroskaheftir einstaklingar sæti ein­
angrun á rannsóknarstigi máls. „Það
má alltaf bæta löggjöfina, það er alveg
ljóst. Þess ber þó að geta að það fer eng­
inn í einangrun nema hann hafi farið
fyrir dómara. Þá er öllum handteknum
einstaklingum skipaður verjandi sem
fær tækifæri til að vekja athygli á
ástandi hans.“
Ómar Örn Bjarnþórsson, verjandi
mannsins, segir að eins og staðan sé í
dag muni skjólstæðingur hans áfram
sæta einangrun þótt ákveðið hafi verið
að fram fari geðrannsókn.
„Ég á ekki von á öðru en að geð­
rannsóknin muni taka einhverjar
vikur.  Maðurinn talar líka  ekki
íslensku og það þarf túlk með til verks­
ins. Ég bara vona innilega að maðurinn
þurfi ekki að sæta einangrun lengur.
Það eru komnar fimm vikur núna
og ber lögreglu, þó að úrskurður um
einangrun standi til 10. nóvember,
að aflétta henni um leið og ekki eru
lengur til staðar brýnir rannsóknar­
hagsmunir.“ – ngy
Ákveðið að Hollendingur í einangrun sæti geðrannsókn
alþingi „Maður hefði haldið að eng­
inn trúnaður væri eins mikilvægur
og trúnaður á milli þeirra sem sækja
þjónustu hjá Landspítalanum eða
öðrum stofnunum sem halda utan
um heilbrigði landsmanna og þess­
ara stofnana,“ sagði Birgitta Jónsdótt­
ir, þingmaður Pírata, í óundirbúinni
fyrirspurn til Kristjáns Þórs Júlíus­
sonar heilbrigðisráðherra á Alþingi
í gær.
Fyrirspurnin vísar til umfjöllunar
Fréttablaðsins um víetnömsk hjón
sem hafa kært leka Landspítalans á
trúnaðarupplýsingum til Persónu­
verndar. Samkvæmt heimildum
Fréttablaðsins var það félagsráðgjafi
á Landspítalanum sem gaf Útlend­
ingastofnun upplýsingarnar.
„Ég held að viðbrögð við þessu
ótrúlega óhæfuverki hefðu verið allt
önnur ef um Íslendinga hefði verið
að ræða, ef ung alíslensk hjón hefðu
þurft að fara í gegnum ástarlögregl­
una og trúnaðarupplýsingum hefði
verið lekið frá félagsráðgjafa á Land­
spítalanum,“ sagði Birgitta jafnframt.
Kristján Þór sagði lekann ekki í
lagi. Ekkert í mannlegu valdi geti
þó komið í veg fyrir slíkt slys ef ein­
beittur brotavilji sé til staðar. Hann
fer fram á að niðurstaða á rannsókn
spítalans á lekanum verði kynnt
honum og ráðuneytinu. „Ég vil af
þessu tilefni upplýsa að ég geri ráð
fyrir því og ætlast raunar til þess að
stjórnendur spítalans, þegar rann­
sókn máls sem þessa lýkur, nýti
þau úrræði allra laga og reglna sem
um þessi mál fjalla og beiti þeim ef
ástæða er til,“ sagði Kristján Þór. – snæ
Segir spítalalekann ótrúlegt óhæfuverk
birgitta Jónsdóttir vill svör um lekann á Landspítalanum. FréttabLaðið/VaLLi
leiðrétt
Rangt var farið með stofnár
dagblaðsins Þjóðviljans á
Tímamótasíðu Fréttablaðsins um
helgina. Blaðið hóf ekki göngu sína
árið 1963, heldur 1936.
leiðrétt
Fyrir mistök féll aftan og framan af
texta í niðurlagi greinar Sigurborgar
Daðadóttur yfirdýralæknis í
Fréttablaðinu í gær. Réttur er
textinn svona:
„Reglugerðin kveður einnig á um
að bannað verður eftir 1. janúar
2016 að nota bása þar sem gyltur
geta ekki lagst, legið, rétt úr sér og
hvílst án átroðnings frá næsta bás.
Matvælastofnun mun fylgja þessu
fast eftir með heimsóknum á öll
svínabú strax eftir áramótin.“
3 . n ó v e m b e r 2 0 1 5 þ r i ð j u D a g u r4 f r é t t i r ∙ f r é t t a b l a ð i ð