Brautin - 15.12.1957, Blaðsíða 14

14
BRAUTIN
FRANCOIS COPPÉE:
GULLPENINGURINN
Þegar Lucien de Hem hafði horft
á eftir síðustu hundrað franka seðl-
unum sínum í greipar gjaldkerans
við spilaborðið og hafði staðið upp
frá borðinu eftir að hafa tapað al-
eigu sinni — nokkrum þúsund
frönkum, sem hann hafði reitt
saman til þess að heyja úrslita-
orustuna með — fann hann til
svima í höfðinu og fannst hann ætla
að detta.
Þungur í höfði og máttlaus í fót-
unum reikaði hann frá borðinu og
fleygði sér á leðurdreginn bekkinn,
sem er meðfram öllum þiljum í
spilasalnum. I nokkrar mínútur lét
hann augun flökta til og frá um
þetta leynilega spilavíti, þar sem
hann hafði eytt beztu árum ævi
sinnar. Hann þekkti hin tærðu and-
lit fjárhættuspilaranna, sem birtan
frá lömpunum þremur varpaði
annarlegum bjarma á, hann heyrði
glamra í gullinu, sem skotrað var
fram og aftur um dúkinn á spila-
borðinu. Hann hugleiddi þá stað-
reynd, að nú var hann öreigi og
minntist þess að hann átti tvær
skammbyssur í kommóðuskúffunni
heima hjá sér . . . og svo sofnaði
hann út úr þreyttur á bekknum.
Þegar hann vaknaði, með tung-
una loðandi við góminn, varð hon-
um litið á klukkuna á þilinu og sá
þá að hann hafði ekki sofið nema
hálftíma eða varla það, og honum
fannst hann verða að fara út og
draga að sér hreint loft. Vísarnir á
skífunni sýndu að klukkuna vant-
aði kortér í tólf. I sama bili og
Lucien reis upp og teygði úr sér
minntist hann þess að það var að-
fangadagskvöld.
Á sama augnabliki kom Dronski
gamli — Pólverji, sem hélt sig í
spilavítinu og lifði á sníkjum hjá
spilurunum — til Luciens og tautaði
eitthvað í skitna gráa skeggið.
„Þér lánið mér víst fimm franka,
herra? Nú hefi ég ekki stigið héðan
fæti í tvo daga og í tvo daga hefir
talan seytján ekki komið upp í eitt
einasta skipti. . . . Þér megið hlæja
að mér ef þér viljið, en ég vil veðja
hverju sem vera skal um það, að
þetta númer kemur bráðum upp —
á mínútunni klukkan tólf.“
Lucien de Hem yppti öxlum, —
hann hafði ekki einu sinni svo
mikla peninga, að hann gæti borgað
þennan skatt, sem fastagestirnir á
þessum stað kölluðu „skerf Pól-
verjans“. Hann fór fram í anddyrið,
tók hatt sinn og loðkápu og gekk
hratt niður stigann.
Þessa fjóra tíma, sem Lucien hafði
verið inni í spilavítinu, hafði hlaðið
niður snjó, og gatan — fremur
þröng gata með háum húsum í
miðri Parísarborg — var alveg hvít
yfir að líta. En nú var orðið heið-
skírt aftur, himinninn var dimm-
blár og með tindrandi stjörnum.
Gjaldþrota fjárhættuspilarinn skalf
af kulda þrátt fyrir loðkápuna og
þrammaði inn strætið, hugsandi um
yms örþrifaráð og ávallt hvarflaði
hugurinn að skammbyssunum í
kommóðuskúffunni. Þegar hann
hafði gengið um stund nam hann
allt í einu staðar.
Á steinbekk, sem að gömlum sið
stóð við inngönguhlið að stórri höll,
sat ofurlítil telpa, sex eða sjö ára,
í þunnum og slitnum svörtum kjól.
Hún hafði sofnað þarna þrátt fyrir
allan kuldann, yfirkomin af sulti og
þreytu. Litla höfuðið og fíngerð
öxlin höfðu sigið inn í hornið og
hvíldu á berum steininum. Hún
hafði misst af sér báða tréskóna og
þeir stóðu rétt hjá henni í snjónum.
Lucien de Hem varð ósjálfrátt að
grípa til vestisvasans. En þá minnt-
ist hann þess, að hann hefði ekki
haft svo mikið sem fimm franka
áðan til þ ess að gefa Pólverjanum,
og að hann hefði ekki getað borgað
þjóninum þjórfé. Knúður af með-
fæddri samúð gekk hann samt til
telpunnar. Það er ekki ósennilegt,
að hann hefði tekið hana í fangið
og borið hana heim til sín og gefið
henni húsaskjól yfir nóttina, ef hann
hefði ekki í sama augnabliki komið
auga á eitthvað gljáandi, sem lá
ofan í öðrum skónum, er stóð þarna
í snjónum.
Hann laut niður. Þetta var gull-
peningur, heill louisdor!
Einhver hjartagóður maður hafði
gengið þarna framhjá þetta jóla-
kvöld — sennilega kona — og hafði
komið auga á skóna hjá litlu telp-
unni sem sat þarna og svaf. Lík-
lega hafði hún minnzt þess að það
voru jól, og lagt þessa rausnarlegu
ölmusu í skóinn.
Heill louisdor — það voru auð-
æfi fyrir litlu stúlkuna! Og Lucien
var kominn á fremsta hlunn með að
vekja hana og segja henni af þessu
þegar honum fannst sagt greinilega
alveg við eyrað á sér — það var
Pólverjinn, sem tautaði dræmt og
læpulega:
„Nú hefi ég ekki stigið héðan