Ársrit um starfsendurhæfingu - 2013, Blaðsíða 55

55www.virk.is
STARFSENDURHÆFING Í ALÞJÓÐLEGU SAMHENGI
kom inn í málið hafi líkur minnkað á að
hægt væri að innleiða þétt samstarf við
vinnustað hins veikindaskrifaða.
Niðurstöður benda þó til að hátt hlutfall
einstaklinga án vinnu skýri ekki að fullu
ástæður þess að samstarf við vinnustaði
varð minna en áætlað var. Meðal annarra
skýringa var nefnt að sumir veikindaskrifaðir
vildu ekki að TTA-vinnumiðstöðin setti
sig í samband við vinnustaðinn og TTA-
ráðgjafarnir mátu í einhverjum tilfellum
að ekki væri þörf fyrir aðkomu þar sem til
staðar voru góð tengsl milli vinnustaðar og
einstaklings. Þar fyrir utan voru nokkrar
vinnumiðstöðvar sem settu samskipti við
vinnustað ekki í sérstakan forgang.
Mat veikindaskrifaðra
Niðurstöður spurningalista sem lagðir
voru fyrir þátttakendur benda til að
TTA-inngripið hafi bætt upplifun fólks á
málsmeðferð í vinnumiðstöðvunum. Mat
á inngripinu samanborið við almenna
málsmeðferð var jákvæðara hvað varðar
samstarf við aðra faghópa, samstarf við
vinnustaði og samfellu í málsmeðferð.
Út frá viðtölum við veikindaskrifaða
kom í ljós að jákvætt og styðjandi viðmót
TTA-aðilanna var forsenda þess að
einstaklingurinn upplifði sig öruggan
og tilbúinn að taka þátt í þverfaglegu og
samhæfðu ferli í þeim tilgangi að fara
aftur út á vinnumarkaðinn. Ánægja var
með greiðan aðgang að fagaðilum og
það að greining á heilsufarsstöðu og
áætlun um endurkomu til vinnu byggði á
sameiginlegu mati TTA-aðilanna. Meirihluti
veikindaskrifaðra var jákvæður varðandi
þátttöku í þeim hópúrræðum sem í boði
voru og einstaklingar með geðrænan
heilsuvanda virtust hafa haft sérstaklega
mikið gagn af fræðslu um streitu, kvíða og
þunglyndi.
Það kom einnig fram sem jákvæður þáttur
að í fyrsta viðtali hjá TTA-ráðgjafa var
gefinn góður tími, þannig að ráðgjafinn
gat sett sig vel inn í mál einstaklingsins
og þær hindranir sem höfðu áhrif á
atvinnuþátttöku hans. Sumum fannst þeir
þó þurfa að afsaka veikindi sín og var það
metið svo að TTA-ráðgjafa hefði ekki tekist
að mynda örugga umgjörð um ráðgjöfina.
Í TTA-verkefninu var ekki lagt upp með
að TTA-fagaðilar veittu einstaklingum
beina meðferð, fyrir utan tilboð um sértæk
hópúrræði. Gert var ráð fyrir að einstaklingar
fengju viðeigandi þjónustu innan
heilbrigðiskerfisins, s.s. sjúkraþjálfun,
læknismeðferð og sálfræðiþjónustu, ef
þess var þörf. Í nokkrum tilfellum komu
upp vandamál þar sem þátttakendur
áttuðu sig ekki á tilgangi með viðtölum
við mismunandi TTA-fagaðila og áttu
erfitt með að skilja að viðtölin snérust um
mat, ráðgjöf og eftirfylgd en ekki meðferð.
Niðurstöðurnar benda til þess að fyrir
suma veikindaskrifaða hafi verið erfitt að
sætta sig við og höndla að ekki hafi verið
boðið upp á meðferð í TTA-inngripinu.
Áhrif á lengd veikindafjarveru –
mat á árangri
Markmið með mati á árangri var að kanna
hvort veikindaskrifaðir í TTA-inngripinu
yrðu fyrr vinnufærir og væru minna
veikindaskrifaðir á ný í samanburði við
þá sem fengu hefðbundna málsmeðferð.
Niðurstöður byggja á 9.123 einstaklingum
alls frá þeim sveitarfélögum sem tóku
þátt, þar af 3.105 frá þrem sveitarfélögum
þar sem hægt var að gera RCT-rannsókn
(randomized controlled trial) og 2.242
frá sjö sveitarfélögum þar sem hægt
var að gera „fyrir/eftir“-rannsókn. Þegar
skýrslan sem þessi samantekt byggir á
var unnin lágu ekki fyrir upplýsingar til að
meta langtímaárangur TTA-inngripsins og
því er ekki hægt að leggja mat á áhrif á
endurtekna veikindafjarveru. Mat á ferlinu
sýndi þó að meirihluti TTA-aðilanna
taldi að TTA-inngripið drægi úr líkum á
endurtekinni veikindafjarveru. NFA mun
fylgja þessum þætti eftir síðar og birta
niðurstöður um hann árið 2014.
4. Helstu niðurstöður á mati
á árangri TTA-inngripsins
Trúverðugustu útreikningarnir byggja á
RCT-rannsókn sem gerð var í þremur
sveitarfélögum. Niðurstöðurnar frá þessum
sveitarfélögum eru þær áreiðanlegustu í
allri úttektinni þar sem þær byggja á tæpum
2000 einstaklingum úr TTA-inngripinu og
rúmlega 1.100 einstaklingum sem fengu
hefðbundna málsmeðferð. Þessi hluti
verkefnisins einn og sér er mjög stór, bæði
í dönsku og alþjóðlegu samhengi.
Áhrif á lengd veikindafjarveru
Niðurstöður byggja á þeim heildarvikufjölda
sem einstaklingar fá sjúkradagpeninga
til framfærslu. Niðurstöður frá sveitar-
félögunum þremur sýna mikinn breytileika
á áhrifum inngripsins milli sveitarfélaga.
Í einu sveitarfélaganna kemur fram
marktæk stytting á veikindafjarveru um
5,4 vikur borið saman við hefðbundna
nálgun. Vegið meðaltal í sveitarfélögunum
þremur er hinsvegar 2,2 vikur, þar sem
hin tvö sveitarfélögin eru með annars
vegar styttingu um 1,4 vikur og hins vegar
lengingu á veikindafjarveru um 2,7 vikur.
Auk sveitarfélaganna þriggja var hægt að
meta áhrif í sjö öðrum sveitarfélögum.
Þau héldu áfram hefðbundinni máls-
meðferð fyrsta árið sem verkefnið var í
gangi (2010–2011) og innleiddu TTA-
inngripið seinna árið (2011–2012). Hér
kemur einnig fram mikill breytileiki eftir
sveitarfélögum. Niðurstöður þessara tíu
sveitarfélaga sýna að sex náðu jákvæðum
áhrifum á veikindafjarveru á meðan áhrifin
voru neikvæð hjá fjórum þeirra. Meðaltal
áhrifanna í þessum tíu sveitarfélögum
sýnir þó jákvæð áhrif, en ekki er hægt að
nota þá niðurstöðu til að spá fyrir um þau
áhrif sem önnur sveitarfélög geta vænst af
því að innleiða TTA-inngripið.
Áætluð almenn áhrif á lengd veikinda-
fjarveru í öðrum sveitarfélögum
Sé miðað við niðurstöður RCT-rann-
sóknarinnar bendir greining hennar
til þess að sveitarfélög sem ekki voru
með í verkefninu megi vænta styttingar
á veikindafjarveru um 1,6 vikur.
Viðbótargreining sem nær yfir sveitarfélögin
22 sem tóku þátt gefur vísbendingu um
mjög veik jákvæð áhrif.