Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2018, Blaðsíða 20

Vellíðan og sátt eða örmögnun
og vansæld
niðurstöður rannsóknarinnar komu fram í fjórum megin -
þemum: Maður fer aldrei úr þessari kápu vísar til starfs hjúkr-
unardeildarstjóranna sem þeir sögðu umfangsmikið og ábyrgð-
ina takmarkalausa. Þú ræður eiginlega ekki þó þú ráðir vísar til
starfsumhverfis þeirra þar sem þær finna fyrir áhrifaleysi sem
birtist í því að þær ráða litlu um eðli og ákvarðanir yfirstjórn-
enda sem þær þurfa svo að framfylgja. Það sést þegar manni
líður vel vísar til líðanar þeirra í starfi sem er annaðhvort
vellíðan og sátt í starfi eða örmögnun og vansæld. Maður þarf
að vera viðbúinn hreinlega öllu vísar til reynslu hjúkrunardeild-
arstjóranna af bjargráðum til að takast á við starfið. undir -
stöðu bjargráðið endurspeglast svo í meginniðurstöðu rann -
sóknarinnar, að Aðalmálið er að hlúa að sjálfum sér.
aðspurð hvað kom helst á óvart í niðurstöðunum var meg-
inniðurstaðan hve mikilvægt það var að þær tækju mjög
meðvitaða ákvörðun um að hlúa að sjálfum sér til að geta tekist
á við krefjandi starf deildarstjórans — og alveg einkanlega
þegar álagið í starfinu var mikið. Þær nefndu til dæmis jóga,
gönguferðir, fjallgöngur, hlaup, svefn, borða reglulega næring-
arríkan mat, fara í nudd og hitta ástvini sína og vini. að sögn
aðalbjargar kom þeim einnig á óvart hve þáttur næstu yfir-
manna hjúkrunardeildarstjóranna var fyrirferðamikill í líðan
þeirra í starfi. Þar skiptist hópurinn í tvennt: þær sem fengu
stuðning næsta yfirmanns leið almennt betur í starfi og voru
sáttari en þær sem ekki fengu stuðning næsta yfirmanns leið
ver í starfi og voru ósáttari. nokkrar þeirra sem ekki nutu
stuðnings næsta yfirmanns höfðu fundið leið til sáttar með því
að hlúa að sjálfum sér. En þær sem bæði hlúðu að sér reglu-
bundið og nutu stuðnings næsta yfirmanns fundu fyrir vellíðan
og sátt í starfi sínu. „Það kom mér á óvart hve þessi niðurstaða
var afgerandi og skýr.“
Miklar kröfur gerðar til hjúkrunar-
deildarstjóra
„Ég er ekki viss um að þetta sé veruleiki sem einungis hjúkr-
unardeildarstjórar standa frammi fyrir. Bbæði reynsla mín af
lífssamferð með alls konar fólki og einnig reynsla mín af sam-
skiptum við dvalargesti í starfi mínu sem deildarstjóri hjúkr-
unar á heilsustofnun, hefur leitt í ljós að skortur á stuðningi
næstu yfirmanna samhliða erfiðleikum við að forgangsraða
sjálfum sér fremst — hlúa að sér fyrst — leiðir af sér vanlíðan
og ósátt í starfi,“ segir aðalbjörg. hún telur þó, í ljósi rannsókn-
arniðurstaðna hennar og fleiri, að hjúkrunardeildarstjórar séu
berskjaldaðri fyrir því að verða fyrir kulnun í starfi. Ástæðurnar
telur hún helstar vera vegna eðlis starfsins, stöðugra krafna um
hagkvæmni og bestu gæði þjónustu á sama tíma og þeir leitast
við að hlúa að starfsfólki sínu sem þarf að hlaupa æ hraðar og
vera stöðugt reiðubúið fyrir, já, næstum hvað sem er, segir hún
enn fremur. „Það er mjög auðvelt í því umhverfi sem heil-
brigðisþjónustan er núna að hjúkrunardeildarstjórar festist á
milli annars vegar skilaboða frá yfirstjórnum stofnananna, sem
þeir starfa hjá, og hins vegar krafna undirmanna sinna. Þeir eru
mikilvægur hlekkur þarna á milli og til að allt gangi sem best
fyrir sig þurfa þeir að búa yfir yfirsýn, samskiptafærni og vera
lausnamiðaðir, ásamt því að vera faglega færir, metnaðarfullir
og með skarpa framtíðarsýn. Þetta eru ekki smávægilegar
kröfur sem eru settar á herðar hjúkrunardeildarstjóra!“
„Nei, hingað og ekki lengra!“
aðalbjörg segir að munurinn á hjúkrunardeildarstjórum sem
millistjórnendum í heilbrigðisþjónustu og öðrum millistjórn-
endum sé einkum sá að þeir bera fleiri hatta, líkt og hún orðar
það. hún bendir þannig á að millistjórnendur eru oftast „ein-
göngu“ stjórnendur en hjúkrunardeildarstjórar eru einnig klín-
iskir hjúkrunarfræðingar sem þurfa oftar en ekki að stökkva í
ýmis hjúkrunarverk samhliða því að vera stjórnendur. „Við -
helga ólafs
20 tímarit hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 94. árg. 2018
Nokkrar þeirra sem ekki nutu stuðnings næsta
yfirmanns höfðu fundið leið til sáttar með því
að hlúa að sjálfum sér. En þær sem bæði hlúðu
að sér reglubundið og nutu stuðnings næsta yfir -
manns fundu fyrir vellíðan og sátt í starfi sínu.
„Hjúkrunardeildarstjórarnir, sem ég talaði við,
höfðu flestallir, á einhverjum tímapunkti í starfi,
fundið einhver einkenni kulnunar. Í kjölfarið
tóku þeir ákvörðun um að annaðhvort vera
áfram á vinnustaðnum eða gera breytingar.“