Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2018, Blaðsíða 62

62 tímarit hjúkrunarfræðinga • 2. tbl. 94. árg. 2018
hinn 15. október 2013 birtist eftirfarandi bréf í Morgunblaðinu
eftir guðbjörgu Sveins dóttur ellilífeyrisþega:
Eins og nú er eru sjúklingar á endalausri ferð í kerfinu á milli
sérfræðinga og staða. Þessu þarf að breyta til bóta fyrir alla. Ég
sé fyrir mér að sjúklingur komi inn í miðjukjarna. Þar sem tekið
er á móti honum, þar sem hann gefur upplýsingar um hvað ami
að honum. Í þessum miðjukjarna séu til staðar sérfræðingar,
starfslið, sem tekur við honum og komi honum í rannsóknir,
blóðgreiningu, röntgen, sneiðmynd o.s.frv., allt sem þarf til að fá
heildarmynd af ástandi hans … þarna fengi sjúklingurinn grein-
ingu í einni ferð og í stað þess að hrekja hann fram og til baka
um kerfið, væri hann möndullinn, sem kerfið snerist um. allt
tæki þetta miklu styttri tíma þar sem greiningaþættirnir vinna
náið saman eins og vel smurð vél.
Þessi orð guðbjargar veita góða innsýn í þarfir sjúklinga og
hvernig þjónustan þarf að vera skipulögð svo hún komi sem
best til móts við þær. guðbjörg leggur áherslu á heildarmynd-
ina af ástandi sjúklingsins þar sem margir fagaðilar eiga hlut
að máli og hvernig þjónustan eigi að snúast í kringum hann.
hún nefnir jafnframt að árangurinn af þverfaglegu samstarfi
felist í hagræðingu.
alþjóðaheilbrigðismálastofnunin hefur um alllangt skeið lagt
áherslu á mikilvægi þess að mennta nemendur og heilbrigðis-
starfsfólk í samvinnu þvert á fræðigreinar (WhO, 1978, 1988).
Áhersla á þverfaglega samvinnu (e. interprofessional collabora-
tion) heilbrigðisstarfsfólks er mikilvæg til þess að stuðla að öryggi
sjúklinga og til að takast á við sífellt flóknari viðfangsefni heil-
brigðisþjónustunnar (WhO, 1988, 2010; iECEP, 2011). iðulega
má rekja orsakir mistaka á sjúkrastofnunum til skorts á sam-
skiptum eða óljósum boðskiptum milli meðferðaraðila (hanna -
ford o.fl., 2012). auknar kröfur eru í samfélaginu um samstillta
þjón ustu með þverfaglegu samstarfi vegna flókinna viðfangsefna.
Dæmi um vaxandi heilbrigðisvandamál í íslensku samfélagi
þar sem margir fagaðilar þurfa að koma að er offita og fylgi-
kvillar hennar. Samkvæmt skýrslu OECD þá þurftu 19%
þjóðarinnar að glíma við offitu árið 2015 borið saman við
12,4% árið 2002 og 7,5% árið 1990 (OECD health Statistics
2018). Dánartíðni í þessum hópi er mun hærri en hjá þeim sem
eru í kjörþyngd og mun meiri hætta á að fá sjúkdóma, svo sem
krabbamein, hjarta- og æðasjúkdóma, stoðkerfisvandamál,
sykur sýki, astma og kæfisvefn (Malnick og knobler, 2006).
frjósemi minnkar iðulega í þessum hópi og meðganga getur
reynst mun áhættusamari (klenov og jungheim, 2014; rama -
chenderan o.fl., 2008). Til að sporna við slíkri þróun í samfélag-
inu þurfa heilbrigðisstéttir að vinna saman. Það er bæði mikil -
vægt fyrir einstaklinginn að líða betur og þjóðhagslega hag-
kvæmt að fyrirbyggja þetta vandamál. Til að svo geti orðið þarf
að mennta og þjálfa heilbrigðisstarfsfólk í þverfaglegum vinnu-
brögðum svo það geti unnið saman á árangursríkan hátt
(WhO, 2010).
Þverfagleg þátttaka, þar sem er heildræn nálgun í grein-
ingar- og meðferðarferlinu, kemur sér ekki aðeins vel fyrir
þjónustuþegann heldur getur hún einnig aukið starfsánægju
þeirra sem veita þjónustuna (WhO, 2010). Sýnt hefur verið
fram á aukna ánægju skjólstæðinga þegar betri vinnu aðferðir
eru teknar upp í kjölfar fræðslu og þjálfunar starfsfólks í þver-
faglegum vinnubrögðum (reeves o.fl., 2010). auk þess stuðlar
þannig samstarf að auknu öryggi, gæðum og hagkvæmni í
þjónustu heilbrigðisstarfsfólks (WhO, 2010).
Á námsárunum þarf að leggja grunn að samvinnu nemenda
í heilbrigðisvísindum, hún eykur þekkingu og skilning á starfs -
„Það er fróðlegt og krefjandi að vinna í teymi“
Þverfræðilegt nám á heilbrigðisvísindasviði Háskóla Íslands: þriggja ára þróunarverkefni
Sóley S. Bender, Andri St. Björnsson, Anna Bryndís Blöndal, Guðlaug Kristjánsdóttir,
Inga B. Árnadóttir, Ólöf Guðný Geirsdóttir, Þorvarður Jón Löve og Ólöf Ásta Ólafsdóttir
Áhersla á þverfaglega samvinnu heilbrigðis-
starfsfólks er mikilvæg til þess að stuðla að ör-
yggi sjúklinga og til að tak ast á við sífellt
flóknari við fangsefni heilbrigðisþjónust unnar.
Þverfræðilegt nám fyrir nemendur Heilbrigðisvísindasviðs (HVS) Háskóla Íslands (HÍ) var í þróun á tíma-
bilinu 2014–2017. Nemendum bauðst að taka tvö námskeið, annað fræðilegt og hitt klínískt. Á þessu
tímabili tóku alls 423 nemendur fræðilega námskeiðið og 132 nemendur fengu klíníska þjálfun. Nem-
endur komu úr ólíkum heilbrigðisvísindagreinum og höfðu mismunandi bakgrunn og væntingar. Í
þróunarverkefninu fólst margvíslegur ávinningur en jafnframt strembin úrlausnarverkefni. En hver var
þörfin í íslensku samfélagi fyrir þverfaglegt samstarf í heilbrigðisþjónustu og hvert var mikilvægi þessa
náms á Heilbrigðisvísindasviði?