Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2016, Blaðsíða 31
Þankastrik10/11
Hjúkrunarfræðingar í lykilhlutverki
Einstaklingar með fíknivanda mæta oftar en ekki fordómum í
samfélaginu og á það einnig við í heilbrigðiskerfinu. Tengsla- og
stuðningsnet þeirra er oft lítið og fjölskyldubönd rofin. Mikilvægt
er að vera málsvari þessa hóps og það beinir okkur aftur að grunn-
gildum hjúkrunar. Því miður virðast fá úrræði vera fyrir þennan hóp
og oft eru neyðarathvörf líkt og Gistiskýlið eða Konukot eða jafnvel
gatan einu úrræðin sem hægt er að vísa fólki á. Nýverið kynnti ég
mér, ásamt tveimur öðrum hjúkrunarfræðingum, skaðaminnkandi
úrræðið Mændendes Hjem fyrir einstaklinga í vímuefnaneyslu í
Kaupmannahöfn. Þar fá gestir morgunmat, hádegismat og kvöld-
mat. Þar er neyðarathvarf yfir nóttina, en einnig er hægt að leigja
þar herbergi ódýrt í 2-3 mánuði. Greiður aðgangur er að hreinum
sprautubúnaði, smokkum og hægt er að sprauta sig í öruggu um-
hverfi. Þar eru hjúkrunarfræðingar í lykilhlutverki og ekki má opna
neyslurýmið nema hjúkrunarfræðingur
sé á vakt. Hjúkrunarfræðingar eru
einnig í lykilhlutverki í annarri heilsu-
eflandi þjónustu fyrir þennan hóp. Þar
er rekin heilsugæsla mönnuð hjúkrunar-
fræðingum með lækni í hlutastarfi. Í
athvarfinu er því hægt að sinna þessum
hóp betur en inni á yfirfullum bráða-
móttökum sem oft getur valdið sjúk-
lingnum streitu. Ef leggja þarf sjúkling
inn á sjúkrahús þá sér svokallaður
félagshjúkrunarfræðingur um öll hans
mál. Þetta eru hjúkrunarfræðingar með
reynslu af því að starfa með fólki sem á við fíknivanda að stríða og
glímir við heimilisleysi. Þessir hjúkrunarfræðingar eru sjúklingunum
og starfsfólki athvarfsins innan handar svo hægt sé að veita bestu
hugsanlegu meðferð. Hjúkrunarfræðingar starfa einnig á götunni og
fylgja eftir meðferð sem lagt hafði verið upp með á sjúkrahúsunum.
Heilbrigðisþjónusta við þennan hóp er mikilvæg og mikilvægt að
huga að öllum þáttum, þar á meðal kynheilbrigði. Konur í neyslu eru
sérstaklega berskjaldaður hópur og sjaldan er hugað að kynheilbrigði
þeirra. Mikilvægt er að hefja við þær samræður um kynheilbrigði
Rannsóknir sýna að
konur í neyslu fá frekar
kynsjúkdóma og lenda
í ótímabærri þungun
en aðrar konur og þær
eiga jafnframt frekar
á hættu að verða fyrir
ofbeldi og nauðgun.