Tímarit hjúkrunarfræðinga - 2016, Blaðsíða 59

FAGVÆÐING
MENNSKUNNAR
Dr. Gísli Kort Kristófersson, sérfræðingur í geðhjúkrun og lektor í geðhjúkrun við
Heilbrigðisvísindasvið Háskólans á Akureyri.
FÉlagið 04/07
í gEðHEilBrigðisÞjónUstUnni eru margar mikilvægar fagstéttir
að gera marga mikilvæga hluti. Aðgengi og framboð af þessum
fagaðilum er sjaldan nægjanlegt og vegna þess fá margir þeirra sem
glíma við geðrænan vanda ekki viðeigandi aðstoð. Hins vegar má sjá
það munstur í okkar samfélagi að því fleiri
fagmenn sem við framleiðum á einhverju
sviði því háværari verður krafan um að alls
kyns „áhugamenn“ séu ekki að skipta sér af
því sem þeim kemur ekki við. Í sumum tilfell-
um er þetta sanngjörn krafa, til dæmis þegar
Einar frændi reynir að laga tölvukerfið í nýja
bílnum þínum með sleggju eina að vopni; en
þetta er djörf krafa þegar kemur að því að
einoka það að aflétta mannlegri þjáningu.
Þjáning, í búddískri merkingu orðsins,
er eitthvað sem snertir allar mannverur
(Kabat-Zinn, 1990). En með hverri nýrri
útgáfu af greiningarhandbókum, eins og
Diagnostic and Statistical Manual (DSM) og
International Classification of Diseases (ICD),
er sífellt stærra hlutfall af mannlegri þjáningu
stimplað sem sjúkdómur (t.d. American Psychiatric Association,
2013). Og með því að stimpla tilfinningar eða hegðun sem sjúkdóm
þokum við fyrirbærinu um leið frá áhrifasvæði almennings og yfir
á áhrifasvæði sérfræðinga. Þessi tilhneiging hefur verið gagnrýnd
sérstaklega með tilkomu nýjustu DSM-handbókarinnar (DSM V), og
dr. gísli kort kristóFErsson