Hugur og hönd - 01.06.2004, Blaðsíða 13

sem er að mati hans fallegasta skrautið í
íslenskum útskurði. Hann er uggandi
um framtíð þess og vekur því athygli
nemenda sinna á því og kennir þeim það
til að forða því frá gleymsku — svo að
hefðin lifi. Sjálfur hefur hann gert fjölda
muna sem hann hefur áletrað með
höfðaletri. En þeir munu vera fáir sem
enn nota höfðaletur.
Matthías birtir hér stafrófið, sem hann
hefur lagað að sínu höfði, líkt og aðrir
hafa gert á undan honum. I útskurði
reyndust drættir í stöfunum vera mörg-
Á gestabókinni er texti skorinn út i höföaletri.
ÁSur en verk er hafiðþatfað reikna út hver
stœrð á stöfum má vera miðað viðflötinn.
Hér notar Matthías einniggotneskt letur.
um erfiðir, því að stilkar voru svo grannir
að þeim hætti til að brotna. Helstu
breytingar hans á letrinu miða að því að
gera slíka stilka traustari í útskurði. Staf-
ina skreytir hann líka á sinn eiginn hátt
og bætir við þá einstökum dráttum.
Hann segir það vera mun vandasamara
að skera út letrið en almennan mynd-
skurð.
Antia Lilja Jónsdóttir
Heiður Vigfiísdóttir
Heimildir:
Fróðleik um höfðaletur er að fmna í eftirfarandi
ritum:
Guðmundur Finnbogason og Ríkarður Jónsson
(1943). Skurðlist Guðmundur Finnbogason
(ritstj.), Iðnsaga lslands I. (bls. 376 — 400).
Reykjavík: Iðnaðarmannafélagið í Reykjavík.
Kristján Eldjárn (1975). Hagleiksverk Hjálmars í
Bólu. Reykjavík: Helgafell.
Gunnlaugur S.E. Briem (1981). Höfðaletur —
íslensku stafirnir sem enginn kemst fram úr.
Hugur og hönd, 25-32.
Kistill skreyttur höföaletri og akantus, geirnegldur og úr amerískri
hnotu (1976).
höfðaletrinu, þessu
rammísienska ietri,
Fundarhamar ogaskja unninfyrir ungmennafélagið Glæsibœ, Eyjafirði (1962-3).
Berjanesi undir Austur-Eyjafjöllum. I
uppvexti var hann einatt að tálga til
spýtur og gera sér smáhluti. Arið 1950,
tvítugur að aldri, innritaðist hann í
Handíða- og myndlistarskólann. Þá var
nýlega stofnuð kennaradeild við skólann
sem var eins árs nám. Lúðvíg Guð-
mundsson, þáverandi skólastjóri, tók
honum vel og veitti honum leyfi til að
vera í öllum þeim tímum sem hann lang-
aði að sækja. Þetta nýtti Matthías sér til
hlítar því að margt var þar að sjá og
nema sem hann hafði ekki kynnst áður.
Hóf hann því daginn snemma og endaði
seint. Hann hreifst sérstaklega af út-
skurðardeildinni sem Friðrik Friðleifsson
stýrði, en hann var meistari í útskurði.
Friðrik veitti áhugasömum nemanda
góða tilsögn og sýndi honum einnig
hlýhug og skilning. Matthías stefndi að
því að verða teiknikennari og lauk námi
sínu á því sviði. Að loknu því prófi bauð
Friðrik honum að stunda áfram nám hjá
sér í útskurði, en úr því varð ekki, fjár-
hagurinn leyfði það ekki.
Þetta námsár í Handíðaskólanum var
Matthíasi dýrmætt, hann aflaði sér
reynslu og þekkingar sem hann bjó að
síðan. Nám í útskurði stundaði hann
ekki frekar en hélt áfram að skera út í
tómstundum sér til gamans og gerði
gjafir fyrir vini og ættingja. Eftir því sem
Matthías kynntist út-
skurðarhefðum betur
hreifst hann æ meira
af íslenska útskurð-
arletrinu, höfðaletr-
inu, og kynnti sér
það sem best. Hann
skoðaði gamla gripi á
Þjóðminjasafninu og
aflaði sér ýtarlegra
upplýsinga í Iðnsögu
Islands og víðar.
Ahugi á útskurði og
útskornum munum
dalaði mjög á 5. og 6.
áratugnum að mati
Matthíasar. Er áhugi
almennings tók að
glæðast aftur, fór
hann að segja öðrum
til. Hann kenndi í
mörg ár á námskeið-
um við Heimilisiðn-
aðarskólann og víðar.
Matthías ann
HUGUR OG HÖND 2004 1 3