Hugur og hönd - 01.06.2010, Blaðsíða 24

Sigurlína Sigurbjörnsdóttir
... nema fuglinn flj úgandi
- útskurðarverk með vísun í þjóðsögur
Ljósmyndir Anna Melsteð
Það var mörgum ánægjuefni að skoða sýningu sem haldin var í
Norska húsinu í Stykkishólmi sumarið 2009. Segja má að hún
hafi verið byggð á menningararfi okkar Islendinga bæði í orði
og verki. Sýningin sem hér um ræðir nefndist ...nema fuglinn
fljúgandi og höfundur hennar er listakonan Ingibjörg Helga
Agústsdóttir sem er búsett í Stykkishólmi. Á sýningunni voru
útskurðarverk byggð á íslenskum þjóðsögum.
Sýning í Norska húsinu
Sýningin vakti mikla athygli og hlaut einróma lof gesta. Þess má
geta að Norska húsið í Stykkishólmi er eign Byggðasafns
Snæfellinga og Hnappdæla. Auk þess að vera sjálft safngripur
hýsir Norska húsið fasta sýningu á miðhæð, sem nefnist Heldra
heimili á 19. öld. Sú sýning er tileinkuð Árna Thorlacius sem árið
1832 keypti tilsniðna viði frá Arendal í Noregi og lét reisa húsið.
I risi hússins er svo opin geymsla byggðasafnsins. Á jarðhæð er
forvitnileg safnbúð og sýningarrými í tveimur herbergjum, eld-
húsi og mjólkurstofu. I Norska húsinu eru haldnar fjölbreyttar
sýningar og um 14.000 gestir heimsækja húsið árlega.
Mjólkurstofan reyndist vera verðug umgjörð um sýningu
Ingibjargar og þar tókst að skapa andrúmsloft liðinnar tíðar með
því að setja þar inn rúm, kistil og þjóðsögur til að glugga í.
Hugmyndir og handverk
Ingibjörg lærði fatahönnun í London og Kaupmannahöfn og
segja má að aðal vettvangur hennar sé á textílsviðinu. Hún er
meðlimur í Faldafeyki, hópi innan Heimilisiðnaðarfélags
Islands, sem stofnaður var árið 2000 í þeim tilgangi að safna
upplýsingum um íslenska faldbúninginn, gerð hans og það fjöl-
breytta handverk sem einkennir hann. Fyrir fáeinum árum tók
hún hliðarspor frá þessu sviði og hóf að skera út. Afrakstur
þeirrar vinnu er meðal annars þau átta verk sem sýnd voru
IngibjörgAgústsdóttir á vinnustofu sinni. Hér vinnur hún að verkinu Hrafnaþing
sem verður á sýningu í Norska húsinu sumarið 2010. Fyrst teiknar hún nákvœma
uppdratti áður en hafist er handa við smíði einstakra hluta verksins. Þegar allir
hlutar eru tilbúnir eru þeir málaðir og settir saman í Ævintýrabox.
Álfkonan á Geirfuglaskeri - I sögunni segir afiSuðurnesjamönnum sem réru út
í Geirfuglasker til að sakja sér fugl til matar. Mennirnirþurftu skyndilega að snúa
heim vegna veðurs þótt einn mann vantaði. Vorið eftir fóru þeir aftur út í skerið
og hittu þá félaga sinn vel haldinn. Hann sagði fátt af dvöl sinni en síðar gerði
álfkona hann að illhveli eftir að hann hafði neitaðfaðerni barns þeirra sem prest-
ur spurði hvort eetti að skíra. Verkið er 44 cm á hœð og 51 cm á breidd.
sumarið 2009. Þjóðsögurnar sem verkin byggjast á eru: Þóra
hafmeyja, Guð launar jyrir hrafninn, Alfkonan í Geirfuglaskeri,
Selshamurinn, Alfaskartið, Lagarfljótsormurinn, Hafgýgur og
Búkolla. Þær er allar að finna í Þjóðsögum Jóns Árnasonar.
En hvaðan koma hugmyndirnar að verkunum? Það segir
listakonan okkur sjálf á heimasíðu sinni www.hibi.is-.
“ Ahugi minn á handverki vaknaði fyrir alvöru þegar ég byrja að
rannsaka íslenska faldbúninginn og handverk honum tengt.
Búningahefðin, litirnir, munstur og íslenskur útskurður ásamt
sögum og œvintýrum sem Ingibjörg amma mín sagði mér þegar ég
var lítil hafa orðið innblásturinn íþessi útskurðarverk sem 10 ára
sonur minn kallar œvintýrabox. ”
Ekki er ólíklegt að álfkonur hafi átt þátt í því að draga þjóð-
sögurnar inn á vinnuborð Ingibjargar. Hún hugsaði sér nefni-
lega alltaf að álfkonur í þjóðsögum væru klæddar faldbúningi.
Bláa œvintýrið er fyrsta útskurðarverk Ingibjargar. Það er nú í
eigu Norska hússins og er þar til sýnis. Það varð til fyrir sýn-
inguna / bláum skugga í Norska húsinu sumarið 2008 og þar er
reyndar aðalpersónan álfkona klædd faldbúningi.
Búningaáhuginn færðist þannig inn í útskurðarverkin auk þess
að eiga þátt í að kveikja hugmyndina.
24 HUGUR0G HÖND2010