Hugur og hönd - 01.06.2010, Blaðsíða 27

hleypir, ostagerlar ásamt mæliskeiðum og fleiri
smáhlutum.
Það sem kom mér mest á óvart við ostagerð-
ina er að í byrjun er sama aðferð notuð sama
hvaða gerð af osti á að gera. Mjólkin er
alltaf hituð upp í 32°C og síðan blandað
í hana sýruhvata. Það er vinnslan á síðari
stigum eða endurhitunin á mjólkinni
sem stjórnar því hvaða ostur verður til,
að sjálfsögðu ásamt efnum eins og
gerlum, hleypi og fleiru. Við gerð
kotasælu þarf að endurhita mjólkina
upp í 45-55°C á klukkutíma en við
gerð fetaosts eingöngu upp í 32°C.
Mér finnst skemmtilegast að gera
kotasælu og fetaost því þar fær maður
afurðina strax sem kotasælu og eftir
tvo daga sem fetaost. Við gerð osta
sem eiga að gerjast eins og camenbert
og yrjuosta þarf að hafa gott pláss í
ísskáp fyrir gerjunina ásamt biðlund í
nokkrar vikur. Ekki að biðin sé vanda-
mál í sjálfu sér, heldur er það fyrir-
hyggjan því flestar uppskriftirnar að
ostunum eru upp á 8 lítra af mjólk og
mitt heimili borðar ekki það magn af
gerjuðum ostum, sem hafa takmarkað
geymsluþol. Brauðostagerð hef ég held-
ur ekki lagt fyrir mig því þá osta þarf að
geyma í 6-8 vikur áður en þeir verða
neysluhæfir, fyrir utan að það svarar ekki
kostnaði. Það má samt mæla með því sem
skemmtun að búa til sína eigin brauðosta.
Segja má að ostagerð sé bæði tímafrek og gef-
andi, en helsti kostur hennar er nákvæm vitn-
eskja um innihald ostsins ásamt því að ekkert
er dásamlegra en að standa fyrir framan fullar
krukkur af eigin fetaosti og kotasælu.
Heimildir:
Auðunn Hermannsson, munnleg heimild 21. nóvember
2009.
Hallgerður Gísladóttir. (1999). Islenskmatarhefð. Reykjavík:
Mál og menning.
Njálssaga. (1954). Guðni Jónsson bjó til prentunar.
Akureyri: Islendingasagnaútgáfan.
www.landbunadur.is
home.centurytel.net/thechronicle/gammalol.htm
www.tine.no/6002.cms
Sólborg Alda Pétursdóttir
Föt sem framlag
- verkefni á vegum Rauða krossins
Eitt af fjölmörgum verkefnum sem deildir Rauða kross íslands vinna
að nefnist „Föt sem framlag“. Tuttugu og fimm deildir af fimmtíu
taka þátt í þessu verkefni sem felst í því að sjálfboðaliðar á öllum aldri,
einir eða í hópum, sauma og prjóna fatnað sem ýmist er seldur á
mörkuðum deilda eða í Rauða kross búðunum. Einnig eru útbúnir
ungbarnafatapakkar sem sendir eru til neyðaraðstoðar erlendis.
Hagnaður af sölu fatnaðarins er nýttur til neyðaraðstoðar, ýmist
erlendis eða innanlands. Rauða kross búðirnar eru orðnar átta um
land allt og yfirleitt eru haldnir markaðir hjá deildum að minnsta
kosti einu sinni á ári.
Ungbarnapakkarnir innihalda ákveðinn fatnað fyrir börn á fyrsta
ári, meðal annars þykka peysu, nærfatnað, sokka, húfu, handklæði,
teppi og taubleiur. Undanfarin ár hafa ungbarnapakkarnir verið
sendir til Afríku, aðallega til Malaví. Þeim er dreift í gegnum heilsu-
gæslustöðvar á hverjum stað, yfirleitt til nýbakaðra mæðra og á heim-
ili fyrir munaðarlaus börn.
í október 2009 barst neyðarbeiðni frá Rauða krossi Hvíta
Rússlands um að senda þangað 2500 ungbarnapakka í desember,
áður en kaldasta tímabil ársins gengur í garð. Yfirleitt eru búnir
til um það bil 1000 pakkar á ári þannig að verulega þurfti að
auka afköstin til að svara þessu kalli. Deildir brugðust fljótt við
og hófu framleiðslu ungbarnapakka í gríð og erg. Auk Rauða
kross deildanna voru virkjaðir hópar kvenfélaga og eldri borgara
Rauði krossinn í Malaví dreifir ungbarnapökkum fá Islandi meðal annars til
fátœkra mœðra í Chiradzulu og Mwanza.
um allt land. Alls tókst að útbúa 2000 pakka sem voru sendir til
Hvíta Rússlands um miðjan desember. Þetta sýnir styrk Rauða
kross deilda um allt land, allir eru tilbúnir þegar á reynir.
Þeir sem vilja taka þátt í verkefninu „Föt sem framlag“ er bent á að
hafa samband við Rauða kross deildina í sinni heimabyggð eða við
verkefnisstjóra á Landsskrifstofu Rauða krossins í síma 570 4000.
HUGUR 0G HÖND 2010 27