Hugur og hönd - 01.06.2010, Blaðsíða 30

Þessir spjdtrungar eru allsherjar saumaskapur. Höfuð eru fyrst klippt til úr svampi og síðan saumað silkiefni
utan um. Nef er saumað ogjyllt upp með fyllingarefni, augu saumuð á og augasteinar eru úr tölum. Munnarnir
eru opnanlegir. Þessar brúður eru skafibrúður sem notaður voru í leikritinu Pápi veit hvað hann syngur hjá
Leikbrúðulandi. Verkið byggir á sögu H. C. Andersens.
landsbyggðina í ágúst og fram í septem-
ber. Hann er til að mynda fastagestur á
Þjóðhátíð og Fiskideginum mikla.
„Það er gaman að sýna á stórum
opnum svæðum, eins og til dæmis á
Miklatúni. I fyrrasumar komu yfir 600
börn og það var mikil upplifun að sjá
strollurnar koma úr öllum áttum“ segir
Helga. „Flest barnanna koma árlega frá
eins til sex ára aldurs þannig að þau
þekkja Brúðubílinn vel. Þau eru alveg
ótrúlega áhugasöm og góð, hlusta og
taka vel eftir öllu. Ég passa líka að hafa
alltaf einhver lög sem þau kunna og
geta sungið með. Þau njóta þess vel að
hjálpa Lilla apa, sem er óttalegur kjáni,
þekkir alls ekki litina né tölustafina,
hann er jú bara 5 ára! En í rauninni er
hann 25 ára, en það vita krakkarnir
ekki“.
Margar gerðir af brúðum
Brúðurnar hennar Helgu eru af ýmsum
gerðum eins og geta má nærri. Stórar og
litlar, feitar og mjóar, kallar, kellingar,
krakkar og kvikindi. „Höfuðið á brúðunum
er stundum gert þannig að ég nota mörg
lög af pappír, til að mynda dagblaðspappír
sem ég lími í pínulitlum bútum, eins og
mósaík á höfuðið, sem ég hef áður mótað í
leir. Þannig verður til skel sem er bæði létt
og fín og auðvelt að mála eða setja efni yfir.
Til eru margar gerðir af brúðum. Fingra-
brúður, sem eru settar á fingurna og stjórn-
að þannig, hanskabrúður, sem eins og
nafnið bendir til, er farið í eins og hanska,
skaftbrúður, sem eru með skafti upp í höf-
uðið, marottenbrúður, sem eru með munn-
hreyfingar og er stjórnað þannig að önnur
hönd brúðustjórnandans stjórnar höfðinu
og hin höndin er hönd brúðunnar. Þá bý
ég til búning sem nær niður í mitti.
Strengjabrúðum er svo stjórnað með
strengjum. Það skemmtilega við brúðugerð
er að það má búa til brúður úr einföldustu
hlutum. Hægt er að nota dót sem til er á
öllum heimilum eins og moppu, sleif,
ausu, pappamál, hanska, sokk eða hvað-
eina. Það er hægt að gera einfalda brúðu á
stuttum tíma, á meðan það tekur kannski
margar vikur að gera vandaða brúðu“.
Indversk goðafræði lýsir því hvernig
strengjabrúður urðu til. Guðinn Shiva og
kona hans Parvatti fóru framhjá búð sem
seldi brúður. Þarna voru þær með hang-
andi útlimi og höfuð. Þau breyttu sér þá
í anda og fóru í brúðurnar sem lifnuðu
við og fóru að dansa. Sölumaðurinn vildi
að þau héldu áfram að gæða brúðurnar
lífi en þau sögðu að þar sem hann hefði
sjálfur búið til brúðurnar yrði hann líka
að lífga þær við. Hann hugsaði vel og
lengi og að lokum fann hann lausnina,
hann lífgaði þær við með strengjum.
Marionetta = strengjabrúða þýðir litla
María (brúðuleikhús á rætur sínar að
rekja til kirkjunnar).
Brúðusmiðurinn skapar brúðuna í sinni
eigin mynd eða annarrar manneskju og
hann gefur henni líf með því að stjórna
henni eða hreyfa hana og ljá henni rödd
sína.
Þetta samband er heillandi og allt frá
dögum Platons og Aristótelesar hefur
margt verið sagt um samband brúðu-
stjórnandans og brúðunnar. Skáldið
Heinrich von Kleist skrifaði merkilega
grein um samband brúðunnar og stjórn-
andans og líkti því við samband Guðs og
manns.
Maðurinn skapar brúðuna og blæs í
hana lífsanda sínum.
Einn brúðleikhúsmeistari sagði þetta um
brúðuleikhús:
„Það sem er heillandi í brúðuleikhúsi
er að það skírskotar til ímyndunarinnar á
tvo vegu.
Annars vegar vitsmunalega. Skynsemin
segir okkur að hreyfingu t.d. glass sé stýrt
af einhverjum. Hin hliðin er hafm yfir
skynsemi. Við geymum minningar aftur
úr forneskju, frá því við trúðum á anda,
stokka og steina. Þessi hlið vill gjarnan
trúa að glasið hreyfist af sjálfu sér en sé
ekki stýrt“.
Hannyröanámskeiö - hannyrðavara
Laugavegi 8 - www.nalin.is
NÁLIN
HANNYSÐAVESSLUN
30 HUGUROG HÖND2010