Hugur og hönd - 01.06.2010, Blaðsíða 38

Katrín Úlfarsdóttir
Listnámsbraut VMA
- jákvæð blanda bók- og listnáms
Kennslustund í fatasaumi. Sara Hjördís Georgsdóttir virðir jyrir sér verkejhið að baki hennar stendur Auður
Reynisdóttir.
Miklar vinsældir lisnámsbrauta gefa
góða vísbendingu um miklvægi þess að
bjóða upp á fjölbreyttar námsleiðir fyrir
framhaldsskólanemendur. Sem dæmi
má nefna að skólaárið 2008-2009
stunduðu um 1300 nemendur nám á
listnámsbrautum í framhaldsskólum
landsins og hefur þeim fjölgað jafnt og
þétt síðan 1999 þegar þær urðu í fyrsta
sinn hluti af aðalnámskrá framhalds-
skóla. Ragnheiður Þórsdóttir kennslu-
stjóri í Verkmenntaskólanum á Akureyri
(VMA) lauk nýlega meistaranámi í
menntunarfræðum frá Háskólanum á
Akureyri. Rannsókn hennar beindist að
upplifun og reynslu nemenda af námi á
listnámsbraut Verkmenntaskólans.
Meginniðurstaðan var sú að nemendur
höfðu jákvæða reynslu af því að blanda
saman bóklegu námi og listnámi.
Verkmenntaskólinn á Akureyri hefur
lengi boðið upp á nám í listum eða frá
árinu 1989 er Mynd- og handmennta-
braut var stofnuð við skólann. Enn sem
komið er er VMA eini framhaldsskóli
landsins sem býður upp á sérstakt
hönnunar- og textílkjörsvið innan list-
námsbrautar sem annars skiptist í
myndlistarkjörsvið, hönnunar- og text-
ílkjörsvið og tónlistarkjörsvið. Námið
er skipulagt sem fjögurra ára nám til
stúdentsprófs og markmið þess er und-
irbúningur fyrir frekara listnám í sér-
skólum eða háskólum. Skólaárið 2009-
2010 stunduðu um 190 nemendur
nám á þessari námsbraut í VMA, þar af
um 90 á hönnunar- og textílkjörsviði,
svipaður fjöldi á myndlistarkjörsviði en
fæstir á tónlistarkjörsviði. Mikil ásókn
er í listnámsbrautina og ekki alltaf hægt
að taka við öllum nemendum sem óska
eftir að stunda þar nám.
Ef miðað er við 140 eininga nám til
stúdentsprófs þurfa nemendur á list-
námsbraut að ljúka 86 einingum í
bóknámi og 54 einingum í listnámi,
þar af 19 einingum í bóklegum fagá-
föngum (myndlistarsaga, listir og
menning og hönnunarsaga). Á hönn-
unar- og textílkjörsviði er megináhersla
á textílgreinarnar: vefnað, fatasaum,
þrykk, lita- og efnisfræði. Góð tenging
skapast milli áfanga þar sem nemendur
vinna gjarnan efni í vefnaðar- og
þrykkáföngum sem síðan er notað í
fatasaums- og í hönnunarverkefnum.
Einn af styrkleikum lisnámsbrautar-
innar er hvað kjörsviðin eiga vel saman
en nemendur á myndlistarkjörsviði
velja sér gjarnan áfanga á hönnunar- og
textílkjörsviði og öfugt. Tækjabúnaður
skólans er nokkuð góður og má sem
dæmi nefna að skólinn á yfir tuttugu
vefstóla sem koma að mestu leyti úr
gamla Húsmæðraskólanum á Akureyri.
Áhersla er lögð á að nemendur sem
stunda nám á hönnunar- og textílkjör-
sviði læri ekki aðeins hefðbundin
vinnubrögð í textílgreinum heldur
vinni einnig með nútímatækni. Þeir
læra til að mynda bæði hefðbundinn
útsaum, frjálsan útsaum og útsaum í
saumavél. Mynstur fyrir vefnað eru
unnin í tölvum og gaman er að segja frá
því hér að nemendur hafa nýtt sér
Islenska sjónabók sem Heimilis-
iðnaðarfélagið gaf út í fyrra sem upp-
sprettu í mynsturgerð. Mikill kostur er
hve auðvelt er að yfirfæra mynstur af
geisladiski sem fylgir bókinni inn á
tölvu í mynsturgerðarforrit.
Þó að stúdentspróf af listnámsbraut
sé eins og áður segir fyrst og fremst
hugsað sem undirbúningur fyrir frekara
listnám er það einnig gott veganesti inn
í annað nám á háskólastigi, svo sem
kennaranám, iðjuþjálfun og aðrar
greinar félagsvísinda. Niðurstaða rann-
sóknar Ragnheiðar sem áður er getið
var sú að vinnubrögð í textíl- og mynd-
listargreinum styrktu bóknámið. Þetta
átti ekki síst við um þá nemendur sem
höfðu lítið sjálfstraust gagnvart bók-
námi vegna námsörðugleika, svo sem
lesblindu. Niðurstöðurnar eru í takt við
áherslur í nýjum Iögum um framhalds-
skóla sem áætlað er að taki gildi árið
2011. Þar er gert ráð fyrir mun meira
sjálfstæði skóla en nú er og þar með
möguleikum á að bjóða upp á fjöl-
breyttari og einstaklingsmiðaðri náms-
leiðir. Það er nefnilega þannig að eng-
inn er góður í öllu, en allir eru góðir í
einhverju og við Iærum öll á mismun-
andi hátt sem einstaklingar.
Heimild:
Ragnheiður Þóra Þórsdóttir, 2008, Að virkja
sköpunarkraftinn. MA-verkefni við Háskólann á
Akureyri.
38 HUGUR OG HÖND 2010