Gríma - 01.09.1942, Blaðsíða 36

34
HAMRA-SETTA
[Gríma
andi og breikkandi frá norðaustri til suðvesturs. Urð-
irnar, þar sem þessar bergstrýtur rísa upp úr, eru í
daglegu tali kallaðar Neðrihamrar, en bjargið, þar
sem hellismunninn er, Efrihamrar. Undan melunum,
sem ganga niður úr Neðrihömrum, kemur lækur, sem
nefnist Fosslækur, þótt enginn foss sé nú í honum.
Þjóðsagan segir, að þessi lækur hafi fallið niður úr
Sesseljuhelli og átt upptök sín í vatni því, sem átti
að hafa verið í botni hellisins. Hinn rétti hellir ætti
því að vera horfinn, því að sá hellismunni, sem nú er
til, er það langt frá og afleiðis við núverandi upptök
lækjarins, að ekki er sennilegt, að hann hafi legið
þannig, og að bergið hafi gengið svo mikið til baka
frá því er Setta átti að vera uppi, er óhugsandi. Mér
þykir því sennilegast, að þjóðsagan um Settu sé tengd
við þann helli, sem enn er til að nafninu til.“
Jón í Njarðvík segir í sögunni, að nú sé hrunið fyrir
hellinn; vitanlega er það ónákvæm lýsing, en sannar
þó, að þar hefur hrun átt sér stað, eins og greinilega
kemur fram í áliti Halldórs. Það eru því veigamikil
rök um það, að fyrrum hafi klettarnir litið talsvert
öðruvísi út en nú á dögum, og hellirinn verið þá
stærri og bústaðshæfari.