Þjóðólfur - 22.06.1942, Page 1

Þess vegna getur brugðízt fíl beggja vona um fylgí flobbsíns við yfír-
iýst stefnumál — eíns og óþreífanlega hefur bomíð á dagínn
Fyrrverandi Kjósendur flokksins verða að gera upp
við sig, hvort peir vilja fylgja foringjanum inn í
herbúðir ðvinanna
Q í Ð A N Jón Þorláksson leið hefur forustu
Sjálfstæðisflokksins verið mjög áfátt. Undir
stjórn Ólafs Thors hefur stærsti flokkurinn haft
lítilfjörlegustu forustuna. Jón Þorláksson er síð-
asti íslenzki stjórnmálamaðurinn, sem hefur stýrt
málefnum ríkisins samkvæmt almennum sjónar-
miðum, en ekki eftir flokkshagsmunum.
Hann taldi það hlutverk sitt, að spara fé í stað
þess að sóa, hafa gætilega fjárstjórn í stað þess að
nota ríkisfé í flokksþágu. Jón Þorláksson borgaði
niður skuldir ríkisins í stað þess að nota ríkisféð
til að skorða sig í völdunum. Á stjórnarárum hans
lækkuðu skuldir ríkisins í stað þess, að í tíð hvers
einasta ráðuneytis, er síðan hefur setið að völd-
um, hafa þær farið hækkandi, þangað til stríðið
breytti rás viðburðanna. Ef Jón Þorláksson
hefði stjórnað eftir sömu sjónarmiðum og eftir-
komendur hans, sætu flokksbræður hans vænt-
anlega við völd enn í dag. Ef hann hefði skipað
einsýnni flokksþjónustu í fyrirrúm, mundi hon-
um ekki hafa tekizt lakar að skorða sig í völdun-
unum en þeim, er á eftir honum komu.
Á að varna ÞjóOveldismönnum máls?
ALI'ÝÐUBLAÐIÐ skýrði frá því rétt fyrir helgina, að út-
varpsráð hefði „úrskurðað, að aðeins þeir flokkar, sem
hafa landlista við kosningarnar skuli taka þátt í” íyrirhuguðum
stjórnmálaumræðiun í útvarp nú fyrir kosningarnar.
Ctvarpsráð hefur að sjálfsögðu hvorki vald né umboð til að
gera slíkar ákvarðanir. I'að er ekki á þess valdi, að ákveða hvaða
stjórnmálaflokkar skuli taka þáttt í slíkum mnræðum, sem hér er
inn að ræða, og hverjir ekki. Sarokvæmt útvarpslögunum er það
einmitt skylda útvarpsráðs að tryggja jafnrétti allra flokka í
þessum efnum. Lögin ætla útvarpsráði að vaka yfir því, „að við
útvarpið ríki .... fyllsta óhlutdrægni gagnvart ölluin flokkum og
stefnum í almennum ináluin”.
Það skiptir að sjálfsögðu ekki máli, livort ílokkur heíur
landlista í kjöri eða eigi. Um það cru flokkarnir sjálfráðir. —
Þjóðveldismenn hafa nú ritað útvarpsráði og krafizt þess að þeim
verði heipiiluð þátttaka í umræðunum.
]
Útgefandi: MUNINN h. f.
Framkvæmdastjóri:
LÁRUS BL. GUÐMUNDSSON
Ritstjóri:
VALDIMAR JÓHANNSSON
Ritstjórn og afgreiðsla:
Laufásv. 4. Sími 2923. Pósth. 761
Þjóðólfur kemur út á hverjum
mánudegi og aukablöð eftir þörf-
um. Verð kr. 6.00 á misseri. 1
lausasölu 25 aurar. Áskriftargjöid
greiðist fyrirfram.
Víkingsprent h. f.
ífsi & BAUGI
MINNISMEEKI — LISTAVEKIv
Fyrir nokkru síðan var blaða-
mönnum sýnt líkan húsameistara
ríkisins af stórhýsi því hinu mikla,
sem fyrirhugað er að reisa á
Skólavörðuhæð til minningar um
ítallgrím Pétursson og bera skal
nafn hans. Það mundi vart þykja
óviðeigandi, þótt listamönnum
þjóðarinnar væri gefið tækifæri
til að setja svip sinn á minnis-
merki Ilallgríms Péturssonar, eins
andríkasta skálds, er þjóðin hefur
alið. Fyrir því er hér um það
spurt, hvaða hlut listamönn-
lintim sé ætlað að eiga að þessu
minnismerki, sem fyrst og fremst
þarf að vera 1 i s t a v e r k, ef
það á að vera samboðið minningu
þess manns, er kvað Passíusálm-
ana.
HKAKNINGAK I
SKEKJAFIRÐI
Brezk hernaðaryfirvöld haia ný-
lega vísað íbúium í tólf húsum
við Skerjafjörð út á götuna, fyr-
isvaralaust að kalla. Heyrzt hef-
ur að fólkinu hafi verið gefinn
kostur á að flytja í hermanna-
„bragga”, er c. t. v. væru not-
hæfir sem gripaliús.
Fólk það, er fyrtr þessum
hrakningum hefur orðið, mun
hafa fengið næsta dauíar nndir-
tektir um stuðning við sinn mál-
stað hjá yfirvöldum ríkis og bæj-
ar. Það mun þó hafa orðið liður
í kosningaundirbúningi valdhaf-
anna að gefa fólkinu einhvers-
konar tylliloforð um aðstoð. —
Það heyrir að sjálfsögðu beint
undir utanríkismálaráðherrann,
Ólaf Thors, að halda á rétti þessa
fólks.
• ÁHÆTTUÞÓKNUN OG
SKÁLDSKAPUK
Þjóðviljinn, blað Sameiningar-
flokks alþýðu — ekki Kommún-
istaflokksins, býr nýskeð til langa
skáldsögu um illvilja Þjóðveldis-
manna í garð sjómanna. Tilefnið “
er það, að í bréfi til Þjóðólfs var
vikið að áhættuþóknun sjómanna
á þá lund, að hún væri of liá.
Hinsvegar hefur blaðið aldrei
hvorki iyrr né síðar vikið að á-
liættuþóknuninni. En Þjóðviljinn *•
lætur sig ekki muna upi að lialda
því fram, að Þjóðveldismenn liafi
tekið fjandsamlcga afstöðu í garð
sjómanna.
VIRÐINGIN FVK
KITFRELSINU
Ef líta ber á þessa skáldsögu
Þjóðviljans um óvild Þjóðveldis-
manna í garð sjómanna öðruvísi
en sem vissa tegund af kosninga-
„skrekk’” aðstandenda blaðsins,
liggur beinast við að skoða liana
sein óbeina kröfu um það, að blöð
birti alls ekki annað efni en það,
er þau séu sammála í einu og
öllu. En slík afstaða blaða væri
að sjálfsögðu í hrói»andi mótsetn-
Framh. á 4. síðu.
Hin gætilega fjárstjórn Jóns
Þorlákssonar, mannkostir hans
og forustuhæfileikar, öfluðu Sjálf
stæðisflokknum mikils og verðugs
trausts. Eftir að óöld Hriflu-
mennskunnar komst f algleym-
ing, mútur, kúgun, rangsleithi,
pólitískar ofsóknir og misnotkun
almannafjár, efldist fiokkurinn
enn og styrktist. Þegar Jón Þor-
láksson lét af stjórn flokksins tók
Olafur Thors við. Menn hugðu
að vonum allmisjafnt. til forustu
hans. — í augum fjölda flokks-
bræðra sinna var hann aðeins
hæfileikasnauður gasprari, sem
lítt væri til þess fallinn, að stjórna
sínu eigin fyrirtæki, hvað þá að
veita forustu öflugum landsmála-
flokki.
Um nokkurt árabil varð hæfi-
leikaskortur Ólafs Thors þó ekki
verulegur hnekkir fyrir vöxt Sjálf-
stæðisflokksins. Ok hínnar flokks
legu kúgunar varð æ þyngra. —
I,'oringjaklíka Framsóknarflokks-
ins varð með tilstyrk Alþýðu-
flokksforingjanna stöðugt djarf-
tækari til almennra mannréttinda.
Fjársóun hennar í flokksþágu virt
ist engin takmörk sett. Atvinnu-
reksturinn var ofsóttur, skattþegn-
unum íþyngt með óbærilegum á-
lögum. Frelsi manna til athafna
og sjálfsbjargar var háð æ víð-
tækari hömlum og réttarskerðing-
um. Lengra og lengra var gengið
á þeirri braut að mismuna þegn-
unum eftir pólitískum verðleik-
um. Verzlunin var reyrð í fjötra
ófrelsis og kúgunar.
Þetta víðtæka ófremdarástand
skapaði Sjálf stæðisf 1. æskileg
vaxtarskilyrði. Frjálst hugsandi
menn hlutu að skipa sér þar í
fylkingu. Alþýðuflokkurinn var
viljalaust handbendi ráðamanna
Framsóknarflokksins. Kommún-
istaflokkurinn, sem þá var ekki
farinn að nefna sig „Sameining-
arflokk“, hafði nánast sagt bros-
lega aðstöðu í íslenzkum stjórn-
málum. Sjálfstæðisflokknum óx
því fylgi jafnt og þétt og það var
sýnilegl, að hin skefjalausa mis-
beíting valdsins mundi ckki
megna að kefja niður andstöðuna
gegn spillingunni og ofbeldinu.
* * *
Formaður Framsóknarflokks-
ins, Jónas Jónsson frá Hriflu, er
maður reikningsglöggur á póli-
tísk dæmi. Honum var fullljóst,
að fara yrði nýjar leiðir til að
bíta bakfiskinn úr andstöðunni
gegn því pólitíska siðgæði, sem
hann er upphafsmaður að. Hann
kom auga á einfalt og óbrigðult
ráð í því efni. Honum var manna
kunnugast um, hversu veik for-
usta Sjálfstæðisflokksins var í
höndum Ólafs Thors. Auðveld-
asti leikurinn til að gera Sjálf-
stæðisflokkinn einskis megnugan
sem andstöðuflokk óaldaraflanna
var að ná valdi á forustu hans.
Þá var tekið að ,,brosa til hægri“.
Rógurinn um Thorsfjölskylduna
hvarf úr dálkum Tímans. Árum
saman hafði Jónas Jónsson lýst
þeim bræðrum eins og ræningj-
um, vegna milljónaskulda þeirra
í bönkunum. Allt í einu var tek-
in upp ný ,,lína“. Jónas Jónsson
reit langhund í fjölskyldublað
sitt, þar sem því var slegið föstu
í eitt skipti fyrir öll, að Thors-
bræður hefðu alla ævina verið að
fórna fé sínu fyrir almenning með
því að reka útgerð. „Þjóðstjórn-
in“ fæddist til lífsins með Ólaf
Thors innanborðs, ásamt greind-
um en þreklausum og heilsubil-
uðum Sjálfstæðismanni sér við
hlið. Vegtyllan fullnægði metorða
girnd Ólafs Thors. Fjárhagsleg-
um hagsmunum hans var borgið
með því að tekið var fullt tillit til
stórútgerðarinnar. — Gjaldeyrir
landsmanna var felldur í verði til
að bæta úr margra ára ójöfnuði
gagnvart henni. Hún var undan-
þegin sköttum að verulegu leyti
og ívilnað í útsvarsgreiðslum. —
Hins vegar var hagur verzlunar-
stéttarinnar og annarra atvinnu-
rekenda jafnmikið fyrir borð bor-
inn og áður. Ráðherradóm sinn
og fjárhagslegt öryggi sitt og
Kveldúlfs varð Ólafur Thors að
greiða með því að ofurselja verzl-
unar-og birgðamál landsins hinni
þröngsýnu mannhatursstefnu Ey-
steins Jónssonar. — Sjálfstæðis-
flokkurinn var algerlega mátt-
vana. Foringi hans hafði verið
leiddur inn í óvinaherbúðirnar.
Formaður Framsóknarfl. hafði
,,keypt upp“ andstöðuna gegn
óheiðarleikanum, kúguninni og
spillingunni með langþráðri veg-
tyllu handa alvörulitlum manni
og fjárhagslegu öryggi til handa
gjaldþrota fyrirtæki. Ný valda-
,,blokk“ var mynduð í landinu.
Það má hvort heldur sem vill
tákna hana með heitinu Jónas &
l'hors eða Samband ísl. sam-
vinnujélaga & Kveldúlfur“. Ól-
•aíur gekkst undir að tryggja for-
Framh, á 4. síðu,