Þjóðólfur - 29.06.1942, Blaðsíða 1

Útgefandi: MUNINN h. f.
Framkvæmdastjóri:
LÁRUS BL. GUÐMUNDSSON
Ritstjóri:
VALDIMAR JÓHANNSSON
Ritstjórn:
Skólavörðustíg 3, sími 4964.
Afgreiðsla og auglýsingar:
Laufásvegi 4, sími 2923.
Þjóðólfur kemur út á hverjum I
mánudegi og aukablöð eftir þörf- 1
um. Verð kr. 6.00 á misseri. I
lausasölu 23 aurar. Áskriftargjöld
greiðist fyrirfram.
Víkingsprent h. f.
t(st k BAUGI
VARAST REYKVÍKINGAR
II.TTA?
Aiidstaða Reykvíkinga réð úr-
slitum um það, að foringjaklíku
rramsóknarflokksins tókst ekki í
krafti kúgunarsteínu sinnar að
ná alræðisvaldi í þjóðfélaginu.
Völd sín notaði þessi flokkur
fyrst og fremst til að troða á
rétti minnihlutans, skara eld að
kó'ku örfárra ofríkismanna í for-
II. árg. Mánudagurinn 29. júní 1942. 21. tölublað.
leiliimniar eim að tala atlíri
ildllirsaiillignirisiiapleilir
Þad er tímí fíl komínn að þoka tíl hlíðar hínnm pólí-
tísku ofríkísmðnnum, er setíð hafa yfír hlut þeirra.
ingjaliði flokksins, misbeita völd-
unum, ofsækja andstæðingana og
kúga menn undir ok sitt. Ef
Reykvíkingar hefðu ekki tekið
svo einarða og hiklausa afstöðu
gegn rangsleitninni og misréttinu,
mundu flokksforingjar Framsókn-
arflokksins hafa komið hér á al-
geru flokkseinræði.
Þegar sýnt var, að andstaða
þeirra yrði ekki brotin á bak aft-
ur með ofbeldisráðum, vorg nýj-
ar aðíerðir teknar upp. Þá var
tekið að vingast við aðalforingja
yjálfstæðisfiokksins — honum
bjargað frá gjaldþroti og hann
raunveruiega fluttur yfir í óvina-
herbúðirnar sem ófrjáls maður.
Nú er hann notaður sem agn fyr-
ir fyrri fylgjendur. I>ess er
vænzt, að þeir muni fylgja hon-
um eftir í herieiðinguna af fús-
Framh. á 4. síðu.
O RODDAR Framsóknarflokksins hafa gert
mjólkursöluna í Reykjavík að pólitísku vígi
sínu. Öll forsjá þeirra mála er í höndum tveggja
ofríkismanna í fjarlægum héruðum, sem sýna
Reykvíkingum beina óvild og opinskáan fjand-
skap, hvenær sem þeir þykjast þurfa að þjóna
skapsmunum sínum.
Neytendum í Reykjavík er sýnd takmarka-
laus fyrirlitning. Það er þráfaldlega látið í það
skína, að ef þeir taki ekki með þögn og þolin-
mæði þvf, sem að þeim er rétt, sé hægt að refsa
þeim. Hin takmarkalausa ósvífni hinna sjálfvöldu
ofríkismanna, er fara með forsjá þessara mála,
kom glögglega í ljós, þegar Tíminn skýrði frá litlu
atviki, er fyrir kom í mjólkurbúð einni hér í bæn-
um fyrir nokkrum mánuðum síðan.
Afgreiðslustúlkan í búðinni j kæmi meS óhreint ílát undir
lenti í hörkurifildi viS einn viS- mjólkina. Daginn eftir skýrSi
skiptavin sinn út af því, að hann Tíminn frá þessum atburði á þá
,Ég er ekkert hrædd-
ur við nýja viðleitni‘
Viðtal við
Jónas
Kristjánsson
iækní
EG hitti Jónas Kristjáns-
son lækni að máli ný-
lega og óskaði upplýsinga um
starf hans og áhugamál.
— Starf mitt, segir Jónas
læknir, er hið sama og verið
hefur bau 38 ár, sem ég var
héraðslæknir, nema hvað ég á
síðari árum hef getað helgað
tíma minn meira en áður því
hugðarmáli, að leiðbeina fólki
um það, hvernig það geti
•verndað heilsu sína, en það
tel ég vera höfuðverkefni
læknisfræðinnar og fyrstu
skyldu hvers læknis.
— 38 ár héraðslæknir, og
líklega í erfiðum héruðum?
— Og þó ertu enn sem ungur
værir.
— Eg var tíu ár á Brekku
í Fljótsdalshéraði og 28 ár í
Sauðárkróks-læknishéraði, og
það má segja, aö héruðin séu
bæði erfið. En sá, sem er vel
kvæntur og er svo heppinn
að starfa með góöu fólki, sem
vill allt fyrir mann gera, get-
ur enzt nokkuö lengi, ef hann
hefur gát á iifnaðarháttum
sínum og ætlar sér af, eftir
því sem unnt er.
— Og þú hefur haft tíma
til að mennta þig, þrátt fyrir
annasamt læknisstarf í hér-
uöum landsins.
—Eg hef siglt átta sinnum
cg variö satt að segja til þess
mestu af því, sem mér hefur
áskotnazt um æfina og meirú
en ég get forsvarað gagnvart
fjölskyldu minni. Fyrstu ferð-
irnar fór ég til að kynnast
skurðlækningum, en síðan
1913 hafa ferðir mínar verið
farnar tii þess einkum að
kynnast nýjungum í heilsu-
fræði og heilsuvernd. — Og
Jónas læknir bendir mér á
langar hillur með bókum um
þessj efni. — Það fóru
snemma að sækja á mig efa-
semdir um það, að læknarnir
og læknisfræðin væri að öllu
leyti á' réttri leið. Hið eöli-
lega ástand mannslíkamans
og líkama hverrar lifandi
veru er fullkomin heilbrigði
og vellíðan. Ef út af því ber,
er einhver orsök á bak' við,
Framhald á 4. síðu.
lund, að menn rak í rogastanz yf- “
ir hinni opinskáu fyrirlitningu
blaðsins fyrir rétti neytendanna.
Því var nánast slegið föstu, að
skemmdirnar í mjólkinni, sem
alltaf hefur borið mikið á stöfuðu
af óþrifnaði Reykvíkinga. Þeir
þvægju ekki mjólkurílátin og
færu sóðalega með mjólkina. Les
endur blaðsins hlutu að verða
þess áskynja við lestur þessarar
frásagnar, að hin ókurteisa af-
greiðslustúlka hefði staðið sér-
staklega vel í stöðu sinni með
því að veitast að viðskiptavini
sínum með fúkyrðum í áheyrn
allra þeirra, er í búðinni voru
staddir.
Nú getur meira en vel verið, að
þessi viðskiptamaður hafi verið
með óhreint ílát, sem ekki hefði
verið rétt að láta í mjólk. En bar
afgreiðslustúlkunni að veitast að
honum eins og réttlausum
manni ? Hennar hlutverk var
að sjálfsögðu það, að víkja við-
skiptamanninum afsíðis og
benda honum kurteislega á, að
ekki væri rétt að afgreiða mjólk
í þetta ílát. Hin aðferðin er því
aðeins réttlætanleg, að Reykvík-
ingar séu í raun og veru réttlausir
þrælar Sveinbjarnar mjólkur-
klerks og Egils í Sigtúnum og
þeim beri að taka hverju, sem að
þeim sé rétt.
En Rcyfevífeingar munu
ckki láfa mísbjóda sér
lengur en orðíð er,
Þeir munu taka upp þá skipun
þessara mála, er þeim sjálfum
sýnist og hagkvæmust reynist.
Þetta er þeirra mál. Það er hlið-
stætt að sjá bæjarbúum fyrir
hollri og góðri mjólk og rennandi
vatni. Þegar brunnarnir inn í
bænum væru orðnir of ófullnægj-
andi vatnsból fyrir höfuðstaðinn
leystu bæjarbúar málið með sam-
eiginlegu átaki. Þeir lögðu vatns-
æðar til bæjarins frá góðu vatris-
bóli. Síðan streymir hið tæra vatn
frá Gvendarbrunnum til bæjarins
dag og nótt. Bæjarbúar spurðu
ekki neina „Sveinbirni” í fjær-
lægum héruðum ráða um lausn
málsins. A líkan hátt mun fara
um mjólkurmálið, jafnskjótt og
Framhald á 4. síðu
15.
Eg hef heyrt mikið talað um
það í bænum hvernig á því muni
standa, að Bjarni borgarstjóri
sæki það svo fast, að komast inn
á þing. Menn veita því eftirtekt,
að bæjartekjurnar eru nú komn-
ar upp í 14 milljónir króna eða
um þáð bil. En fyrir nokkrum ár-
um voru allar ríkistekjurnar ekki
hærri. Þurfti þrjá ráðherra, segja
menn, til þess að stjórna ríkinu
og meðferð þess fjár og gæta
hagsmuna lands og þjóðar við
ríkisframkvæmdirnar. Og þótt
það allt hafi náttúrlega tekist
mjög misjafnlega, þá hefur það
ekki farið á milli mála, að ráð-
herrar hafa haft með höndum
ærin störf, einkum þegar það
bættist ofan á, að þeir þurftu
að stjórna flokkum sínum og
vaka yfir pólitískum verðleikum
manna. — Hvernig má það vera,
að Bjarni borgarstjóri vilji nú
fara að sitja á þingi þrjá mán-
uði ársins eða máske sex og hafa
borgarstjórnina í hjáverkum? —
Á það er réttilega bent, að mjög
skortir á góða stjórn bæjarins
og framkvæmdir stutt á veg
komnar, eftir því sem krefjast
verður um slíka borg sem Reykja-
vík er nú orðin um vöxt og al-
mennar þarfir. — Bærinn á ekk-
ert ráðhús, engin skólahús. nema
ófullnægjandi barnaskóla, engin
sjúkrahús né fæðingarspítala,
enga slysastofu, engin leik-
hús né almenna skemmtistaði,
enga leikvelli handa börnunum,
mjög ófullnægjandi húsnæði
handa bæjarbúum svo að öll eldri
hverfi bæjarins verður að byggja
upp í nýjum stíl. Þar á ofan eru
göturnar óviðunanlegar, ræktun-
armál bæjarins á byrjunarskeiði,
börnunum ekki séð fyrir hæfi-
legri mjólk og ekki einu sinni því
að heilsa, að unnt sé að fá fisk
í soðið svo að vandræðalaust geti
heitið hérna við einn gf fiskisæl-
ustu fjörðum í heimi.----- Þann-
ig er nálega allt ógert og ófull-
gert af því, sem bærinn þarf að
láta gera í náinni framtíð, og
Framhald á 4. síðu.