Þjóðólfur - 24.08.1942, Side 4

ÞÍOBOLFUR
Mánudagurinn 24. ágúst 1942.
A LÍÐANDI STUND
ÚR DAQBÓK REYKVÍKING5
Fimmtugur:
Ingimar Brynjolfsson
stórkaupmað^r
Á miðvikudaginn var átti
Ingimar Brynjólfsson .stór-
kaupmaSur fimmtugs afmæli.
Ilann hefur stundað kaup-
sýslustörf frá því á unga aldri,
fyrst í annarra þjónustu, en
síðar sem eigin húsbóndi. Um
margra ára skeið hefur hann
rekið heildverzlunina I. Brynj-
ólfsson .& . Kvaran ásamt
Gunnari Kvaran stórkaup-
manni.
Ingimar er í röð hinna bezt
virtu borgara bæjarins. Hann
er ■ hvers manns hugljúfi,
þeirra, er honum kynnast.
Hann nýtur óskoraðs trausts
og mikilla vinsælda í stétt
sinni. — Þjóðólfur árnar hon-
um allra heilla í tiléfni af
fimmtugsafmælinu og væntir
þess, að hann eigi enn langan
starfsdag framundan.
hgarðgziiiiiii...
Framh. af 1. síðu.
inhvelfingarinnar, þá verð-
skulda forráðamenn þjóð-
arinnar ekki eins þungan
áfellisdóm fyrir neitt eins
og það, að hafa beinlínis
ofurselt æsklýð landsins
ógæfu og tjóni.
Félagsheimili æskunnar
Skyldurnar við æskuna eru
skyldurnar við framtíðina. Þeir
sem svíkja málstað æskunnar,
svíkja óbornar kynslóðir. Bjarg-
ráðamál æskunnar, voru ein-
hverjar þýðingarmestu stríðs-
ráðstafanir, íslenzku þjóðarinn-
ar. Brýnust nauðsyn bar til
þess, að æskulýðurinn væri
ekki beinlínis knúinn til óeðli-
legs samneytis við hinn erlenda
her. Þegar sýnt var, að æsku-
lýðurinn yrði að verulegu leyti
lokaður úti frá skemmtistöð-
um sínum og skemmtanalífið
óeðlilega fábreytt, bar að koma
upp félagsheimili æskunnar,
glæsilegri stórbyggingu, þar
sem markað væri svið fjöl-
breyttu skemmti- og fræðslu-
starfi, er unnið væri í þágu ís-
lendinga einna. Ef æskulýður-
inn ætti slíkan griðastað, væri
honum ekki hrint út í ógæf-
una. Engar aðrar aðgerðir
hefðu reynzt jafn áhrifamiklar
í þá átt að vernda æskuna fyr-
ir ævarandi tjóni.
En þessi óhjákvæmilega
ráðstöfun hefur verið lát-
in undir höfuð leggjast. Já-
kvæðar aðgerðir virðast
ekki hafa hvarlað að for-
ráðamönnum ríkis eða
bæjar. Jafnvel „smitber-
arnir“ eru ekki einangrað-
ir. Hæli, er til þess var
ætlað og hefja átti starf-
rækslu á síðastliðnu vori,
er víðs fjarri því að vera
tilbúið enn í dag. í þess-
um þýðingarmiklu málum
hafa valdhafarnir ekkert
annað aðhafzt en að segja
ógæfunni til vegar, greiða
fyrir hrösun, eymd og nið-
urlægingu.
Krafa, sem bifreiðastjórar
eiga að fylgja fram.
BÍLSTÖÐVAR bæjarins hafa
nú tekið þá ákvörðun að hætta
afgreiðslu kl. 9 að kvöldi. Ástæðan
er sú, að eftir þann tíma koma yf-
irleitt engir bílar inn á stöðvarnar.
Afgreiðslumennirnir hafa þar þá
ekki öðru hlutverki að gegna en
því, að svara neitandi, þegar spurt
er, hvort bíll sé til reiðu.
Þetta er vissulega 'ekki undarlegt.
Stöðvarnar hafa nú allt að því helm-
ingi færri bílum á að skipa en fyr-
ir stríð. Eftirspurn eftir leigubílum
hefur aukizt gífurlega vegna auk-
inna tekna almennings. Auk þess
kömast stöðvarnar ekki hjá að
leigja útlendingum bíla, þótt sú
grunsemd almennings að þeir séu
Dægurmál
Framhald af 1. síðu.
virðist hafa verið að seilast á
þeim stað, þar sem árásin var
gerð, og einkennilega miklu fórn-
að fyrir iitinn ávinning.
Þorir Tíminn að rökræða?
Tíminn slitur úr samhengi
nokkrar setningar, er Þjóðólfur
lét falla í grein um landbúnað-
armál. Býsnast blaðið síðan yfir
þeim fjandskap í garð landbún-
arins, er þær lýsi. — Hér í blað-
inu hafa míáefni þessa atvinnu-
vegar verið gerð að umtalsefni
nú unndanfarið. Þar hafa verið
boðaðar í höfuðatriðum ákveðn-
ar kenningar um endurreisn
landbúnaðarins. sem alltaf hef-
ur verið að færast saman, þrátt
fyrir umhyggju Framsóknarfor-
ingjanna. Þjóðólfur mun ekki
eltast við rangfærslur um þessi
mál fremur en önnur. En blaðið
er reiðubúið til að svara rök-
studdri gagnrýni á skoðanir þess.
Kýs Tíminn að hylja sig í reyk-
skýi blekkinganna á ófrægilegu
undanhaldi, — eða þorir hann
að rökræða?
Húsnæðismál
Framhald af 2. síðu
anna, sem geta veitt sér það að
búa í einskonar dreifbýli í út-
jöðrum bæjarins.
ÁMINNINGAR.
Þær staðreyndir, sem hér hef-
ur verið vakið máls á, eru ó-
tvíræðar áminningar um það,
hversu skipulagsháttum þjóðar-
innar er áfátt. Sporaslóð sér-
hagsmunanna, sem ávallt eru
leiddir til öndvegis í stjóm rík-
is og bæja, segir til sín. Annars
vegar er grímulaus rangsleitni
að verki. Hins vegar ríkir al-
gert kæruleysi um skynsamleg-
ar úrlausnir mála og þá skipun
þeirra, er til frambúðar mætti
verða. Markmiðið er aðeins
eitt: Að sjá borgið málstað sér-
hagsmunanna. Málefnum heild-
arinnar verður búinn staður í
skugganum, þar til oki sérhags-
munanna hefur verið hrundið
af þjóðinni.
látnir ganga fyrir bílunum, sé ekki
yfirleitt á rökum byggð, hvað sem
undantekningum kann að líða.
* * *
Siðan stríðið brauzt út hefur ver-
ið flutt inn í landið mikill fjöldi bif-
reiða til fólksflutninga. En þær hafa
verið afhentar öðrum aðilum en at-
vinnbílstjórum. Hinir útvöldu gæð-
ingar valdaklíkunnar og ýmsir bur-
geisar hafa fengið bílana, sumir til
eigin afnota og aðrir til að braska
með þá í fjárgróðaskyni. Það er ill-
fært um ýmsar helztu umferðargöt-
ur bæjarins fyrir splunkunýjum og
gljáfægðum einkabílum, sem standa
óhreyfðir í löngum röðum meðfram
götunum. Á sama tíma horfir til al-
mennra vandræða í bænum, af því
að almenningur getur yfirleitt ekki
fengið leigubíl til afnota hvað sem
við liggur. Sjúkir menn komast ekki
undir læknishendur. Ljósmæðrum
bæjarins er orðið nálega um megn
að gegna skyldu sinni vegna bif-
reiðaskortsins. Hending ræður,
hvort slasaðir menn fá brýnustu
læknisaðgerð. Læknar komast ekki
á fund sjúklinga sinna, nema þeir
hafi einkabifreið til afnota.
Bílunum, sem til landsins flytjast,
er yfirleitt ráðstafað í hendur
manna, sem ekki ber snefill af rétti
til þeirra. Hin almennu vandræði og
almeima þörf er virt áð vettugi. Það
eru bláber ósannindi, þegar Jakob
Möller lætur Morgunblaðið hafa
það eftir sér, að nú upp á síðkastið
■sé ekki úthiutað einkabifreiðum til
annarra en lækna eða opinberra
starfsmanna. Fyrir stuttu síðan
fékk Bifreiðaeinkasalan um 50 fólks-
bifreiðir. Yfir helmingi þeirra var
ráðstafað í hendur pólitiskra gæð-
inga og burgeisa. Læknar og opin-
berir starfsmenn fengu nokkurn
hluta þeirra. En það er ekki vitað,
að ein einasta þeirra hafi komið í
hlut atvinnubílstjóra. Bílaúthlutun-
in hefur um langa hríð verið svo
hróplegt hneykslismál, að ef til væri
snefill af stjórnmálasiðgæði í land-
inu, mundu ráðamenn fyrirtækisins
fyrir löngu hafa verið dregnir til á-
byrgðar og sviptir öllum möguleik-
um til áhrifa um þessi mál.
* * *
Eg vil leyfa mér að spyrja: Hvers
vegna er ekki birt opinberlega skrá
yfir bifreiðaúthlutunina? Almenn-
ingur á kröfu til að fá vitneskju um
hvernig þeim bílum, sem til lands-
ins flytjast, er ráðstafað. Það stapp-
ar nærri fullkomnu neyðarástandi
í landinu vegna bifreiðaskorts. Hvað
er þá eðlilegra en úthlutun bílanna
fari fram fyrir opnum tjöldum? En
yfirráðaklíkan hefur vafalaust ein-
að leyna í þessu sambandi. Henni
hentar sjálfsagt ekki að gefa út op-
inberar skýrslur um siðleysið, rang-
sleitnina og sérdrægnina, sem hún
hefur haslað völl á vettvangi ís-
lenzkra þjóðmála. En atvinnubíl-
stjórar ættu að taka upp ákveðna
baráttu fyrir því, að varðandi bif-
reiðaúthlutunin yrði engu haldið
leyndu, heldur yrðu birtar um hana
opinberar skýrslur. Almenningur
mundi vafalaust veita bifreiðastjór-
unum stuðning í þeirri baráttu, eft-
ir því sem ástæður leyfðu.
ARGUS.
>öooóo<xx>oooooooo
er mlðstöð verðbréfavið-
skiptanna. — Simi 1710.
***++•++*+**&&***++++**+*
NÝ BÓK
Framhald af 1. síðu.
mínum dómi tekst lionum
þetta vel. Röksemdafærslan er
röggsamleg og sannfærandi,
án þess þó aS vera aS neinu
leyti áróðurs- eða trúboðs-
kennd.
Þess hefur áður verið getið
hér í blaðinu, að stefnu Þjóð-
veldismanna mætti í höfuð-
atriðum rekja til kenninga
Halldórs Jónassonar, — hann
væri eiginlega hinn andlegi
faöir stefnunnar. Þetta er rétt,
þótt hann muni sjálfur, að ég
hygg, of lítillátur til að vilja
kannast við faðernið. Og að
sjálfsögðu má gera ráð fyrir
því, að stefnan eigi eftir að
mótast betur og skýrast að
ýmsu leyti. En þessi bækling-
ur Halldórs er stofnrit eða
grundvallarrit, sem áreiðan-
lega verður byggt á og oft
vitnað til síðar. Vil ég ráð-
leggja öllum, sem vilja fá
aðra fræðslu um þetta efni en
rangfærslur og misskilning
flokkatrúboðsins, að lesa
þessa bók — og lesa hana
vándiega. Hún er að vísU
,ums staðar dálítið „þung“,
— því þaö er ekkert léttmeti,
scm boiiu er á borð, og þarf
bokin ao lecast oftar en einu
Hn.ií, en það cr cinkcnni allra
góúra boka.
Þjóðveldisstefnan hefur nú,
með stofnun sérstaks stjórn-
málaflokks, framboöi til Al-
þingis, og nú síðast með þess-
ari athyglisverðu bók Halldórs
Jónassonar, kvatt sér hljóðs á
opinberum vettvangi. Sú er
spá mín, að stefna þessi eigi
alveg sérstakt erindi til hlnn-
ar, íslenzku þjóðar einmitt nú
— á hinum örlagaríku tímum
þegar mjög virðist horfa til
vandræða um stjórnarfar allt
— og að fleiri og fleiri hugs-
andi menn muni sannfærast
um, að hún sé eina leiðin út
úr ógöngum þjóðmálanna.
Svo mikið er víst, að héðan af
verður hún hvorki þöguð né
hlegin — í hel.
Það, sem hér hefir sagt ver-
ið um bók Halldórs Jónasson-
ar, er ekki eiginlegur ritdóm-
ur, heldur aðeins hvatningar-
orð til þeirra, er lesa „Þjóð-
óif“, um að kaupa þessa bók
og lesa. Því hún er meira en
gáfulegar hugleiöingar um
stjórnmál. Hún er vekjandi
bók og spámannleg, en það er
alltof sjaldgæft um bækur,
sem um stjórnmál fjalla.
Gretar Fells.
sem mundí vera talíð
þaðfremsfa
C;.BC 'íýkí'iis?
hvar sem værí í helmínum
óvíðjafnanlega
þvottaduffíð