Þjóðólfur - 14.09.1942, Qupperneq 1
Raunverulegt sjálfstæði þjððarinnar er að fjara ðt. Öngþveiti, hrun og neyð-
arástand eru framtíðarvonir hennar!
Foringjðklíkur sérhagsmunaflokkanna heyja blint kapphlaup
um það, hver þeirra eigi að öðlast einræðisvald
með tilstyrk erlendra ríkja.
Landið er stjórnlaust. holskeflur verðbólgunnar flæða
YFIR ÞJÓÐINA. STÓRFELLDAR HÆKKANIR Á VERÐLAGI OG KAUP-
GJALDI ERU DAGLEGIR VIÐBURÐIR. VERÐMÆLIR ÞJÓÐARINNAR
RÝRNAR AÐ SAMA SKAPI. HIÐ HITASÓTTARKENNDA KAPPHLAUP UM
ÞÁ HLUTI, ER MENN HYGGJA RAUNVERULEG VERÐMÆTI, EYKST í
RÉTTUM HLUTFÖLLUM VIÐ MINNKANDI VERÐGILDI PENINGANNA.
Auðurinn leitar þangað, sem hann er fyrir. Verð-
mætin safnast á hendur fámennrar auðmannastéttar, en
allur almenningur er ofurseldur þeim óhugnanlegu ör-
lögum að verða því fátækari, sem hann fær fleiri krón-
ur fyrir vinnu sína. Vaxandi seðlaútgáfa skapar aukna
eftirspurn á ölliun sviðum. Verðlag er ákveðið á upp-
boði, þar sem tugir manna keppa um hvern einasta hlut.
Fjárhagslegt öryggi í þjóðfélaginu er að fjara út.
Hver „skrúfan“ rekur aðra. Endalokin virðast ekki geta
orðið nema á einn veg. Algert hrun, efnahagslegt öng-
þveiti og neyðarástand hljóta að verða afleiðingar þeirr-
ar stjórnarstefnu, er fylgt hefur verið frá stríðsbyrjun.
Útgefandi: MUNINN h. f.
Afgreiðsla og augiýsingar:
Laufásvegi 4, sími 2923.
Þjóðólfur kemur út á hverjum
mánudegi og aukablöð eftir þörf-
um. Verð kr, 6,00 á misseri, j
lausasölu 25 aursr, Áákriftargjöld
greiðiat fyrirfram.
Vflúnfipiaat K, f.
ItÚSSLANDl cr ofurþunga
* himiarþýzku sóknar enn sem
fyrr beint að Stalíngrad. Virðist
Þjóðverjum stöðugt verða nokkuð
ágengt í sókn sinni, en rússneski
herinn veitir afburða hart viðnám.
Hafa orustur nú staðið um Stal-
íngrad miklum mun lengur en bú-
izt var við og er Þjóðverjum
sóknin hin torveld-
Vígstöðvamar. asta. Þó orkar það
ekki tvímælis, að
aðstaða Rússa er hin örðugasta.
Hafa þeir vafalaust ekki not Stal-
íngrad og flutninga um Volgu
svo sem áður var, þegar bardag-
ar hafa færzt jafn nærri borginni
og raun ber vitni. í Kákasus held-
ur sókn Þjóðverja áfram, en er
hinsvegar fremur hæg, enda skil-
yrði þar til sóknar hin erfiðustu
og Rússar verjast hvarvetna vel.
Á miðvígstöðvunum halda Rússar
uppi nokkrum sóknaraðgerðum,
en án þess að til nokkurra veru-
legra tíðinda dragi. — Á Nýju-
Guineu hefur framsókn Japana
verið hröð í síðustu viku, en á
Salomonseyjum virðist ekki hafa
dregið til verulegra átaka. Bret-
ar hafa byrjað hernaðaraðgerðir
á Madagaska.r á nýjan leik.
Samkvæmt ummælum frétta-
manns brezka vikublaðsins The
New Statesman and Nation geng-
ur lífið nú sinn vanagang í
Mbskvu eftir brottför Churchills
og föruueytis
Kftir Moskvuför hans. I Rúss-
Churchills. landi ríkír ekki
meiri glcði yf-
ir hinum brezku bandamömium
cftir en áður, Alexandi’ov, yfir-
maður upplýsingadeildar rúss-
neska kommúnistaflokksins, lét
svo ummælt fyrir skömrnu síðan,
að styrjaldarhorfurnar væni enn
ískyggilegri fyrir Rússa nú, hcld-
wr en þegar þýzki hertnn nálgað-
ist úthverfi Moskvu. Þjóðverjum
tækist nú að einbeita öllum sínum
herstyrk á. mjög takmörkuðum
hluta vígstöðvanna, í stað þess,
að í fyrra. sumar hcfðu þeir dreift
her sínum til sóknar á, hinni
geysilöngu víglínu, Ennfremur
byggi Þýzkaland að fram-
leiðslugetu og mannafla nálega
allrar Evrópu, þegar Rússum
væri ekki veitt nein sii hjálp, er
kæmi að raunhæfum notum.
Pravda birti skopmynd, er 'nefnd-
ist j.Atlantshafsstöndin”. Þar
sást þýzkur gervihermaður og í
gervivirki var gammofónn í gangi.
Bárust þaðan orðin: „Varnir okk-
ar eru óyfirstíganlegar. Reynið
bara að stíga á land!” Dag eft-
ir dag endurprenta rússnesku
blöðin skorinorðar greinar úr
brezkum blöðum, þar sem krafizt
er innrásar, og birta fregnir af
Framhald á 4. síðu.
Þessi þróun var sögð fyrir hér
í blaðinu snemma í vetur (auka-
útgáfa 9. febr.). Þar segir:
„Enda verður ekki um Það
deilt, að með hinni hraðvaxandi
dýrtíð, samfara óhjákvæmi-
legri rýrnun á verðgildi pening-
anna, var fjárhagslegu öryggi í
þjóðfélaginu lokið. Launþegar
fengu æ fleiri krónur handa
milli fyrir vinnu sína. En í kjöl-
far hverrar ebiustu launahækk-
xmar kom ný verðhækkun, sem
gleypti alla launahækkunina og
stundum meira til. Hið raun-
verulega verðgildi peninganna
lækkaði því með hverri nýrri
launahækkun. Á sama hátt
rýrnaði allt sparifé lands-
manna. Tryggingar, sem menn
höfðu keypt sér til að mæta
slysum, eldsvoða eða elli minnk-
nðu að verðgildi að sama skapi.
Jafnframt Iéttust sjóðir allra
þeirra forsjálu í þjóðfélaginu,
Á Þeim geigvænlegu tímum,
er nú standa yfir, hafa valda-
menn þjóðarinnar eytt veruleg-
um hluta af tíma sínum og orku
í tilbúna „sjálfstæðisbaráttu“.
Þegar þjóðarskútan virðist vera
að farast í ölduróti verðbólgunn-
ar, berast þær fréttir frá Al-
þingi, að þar standi einhverjar
þær óviðurkvæmilegustu deil-
ur, er þar hafa verið háðár, um
scm höfðu gert sér að skyldu
að spara nokkurt fé til elliár-
anna. Verðfellingu gjaldeyris-
ins fylgir blint kapphlaup um
verðmætin í þjóðfélaginu. Af
því leiðir, að þjóðarauðurinn, þ.
e. a. s. hin raunverulegu verð-
mæti, sem verðfellíng pening-
anna vinnur lítt eða ekki á,
safnast á fárra manna hendur.
Leikslokin verða því þau, að
andspænis hinum snauða f jölda,
sem hefur metið gæði lífsins
eftir fjölda fánýtra seðlakróna,
stendur fámenn forréttindastétt
, atiðmanna þeirra, sem hafa söls-
að undir sig verðmætin í þjóð-
félaginu, meðan allur þorri
manna. var blindaður af Ijóma
hinna fallvöltu seðla. Eftir slíkl
hrun eru hinir mörgu bjargálna
menn, kjarai hvers þjóðfélags,
staddir á vonarvöl og þinir
snauðu eru snauðari en nokkru
sinni fyrr.“
það, hvaða stjórnmálamenn hafi
reynzt skelleggastir í því að
hrinda af þjóðinni oki „danskrar
áþjánar“! íslendingar fengu full-
veldi sitt viðurkennt 1918. Allar
tilraunir í þá átt að gera endan-
lega riftun sambandslagasátt-
málans að „sjálfstæðisbaráttu“
er því eijiber skrípaleikur. Sjálf-
stæði þjóðarinnar stafar ekki
hætta frá Dönum. Sjálfstæðis-
barátta yfirstandandi tíma er
sjálfstæðisbaráttan inn á við.
Fullveldi íslendinga á komandi
árum byggist fyrst og fremst á
Því, að takast megi að verja
þjóðina áföllum í hafróti styrj-
aldarinnar. Verndun hins efna-
hagslega öryggis, framleiðsla
matvæla og skipulegur þjóðar-
búskapur á styrjaldarárunum
eru frumskilyrði þess, að þjóð-
inni megi raunvcrulega auðnast
að erfa þctta land á ókomnum
öldum.
Erlendri ihlutun boðið
heim.
Öngþveitisástandið í fjármála-
lífinu, skriðuhlaup verðbólgunn
ar og reiðileysi í búskaparhátt-
um þjóðarinnar er fyrst og
fremst til þess fallið að bjóða
heim erlendri íhlutun. Landið
er raunverulega stjórnlaust. Það
er aðeins tímaspursmál, hvenær
stjórnarvöld landsins missa þau
yfirborðstök á málefnum þjóð-
arinnar, er þau hafa nú. Áður én
varir getur landið logað í upp-
lausn og stjórnleysi. Stjórn-
málamennirnir eru hver í sínu
lagi önnum kafnir i hlutverki
upp boðsh a 1 d a ra ns. Stríðsgróðan-
um er veitt út í aaðar viðskipta-
lífsins og fjármálasiðgæði í
landinu þurrkað út. Stjórnmála-
mönnunum getur ekki dulizt
það fremur en öðrum, að upp-
boðin og kapphlaupið er líkleg-
asta leiðin til þess, að forráða-
menn þjóðarinnar missi öll tök á
málum hennar. Milli stjórnmála-
mannanna hlýtur því að ríkja
blint og tillitslaust kapphlaup
um að öðlast aðstöðu til að stýra
málefnum fslendinga í umboði
framandi valds.
Ef mönnum Þykir hér fast
að orði kveðið, þá er þeim
hollt að virða fyrir sér Iiöfuð-
einkenni í vinnubrögðuin
stjórnmálamannanna. Hafa
þeir ekki svikizt undan merkj-
um í hinni eiginlegu sjálfstæð-
isbaráttu landsmanna — sjálf-
stæðisbaráttunni inn á við?
Hafa þeir ekki hulið eigið
ábyrgðarleysi með því að
glíma við tilfundið „sjálfstæð-
ismál“, en víkja af þeim víg-
stöðvum, er þeim ber að
verja?
Blöð sérhagsmunaflokkanna
viðurkenna þetta þótt óbeint sé.
Á föstudaginn var fórust blað-
inu Vísi orð á þessa leið:
•„Þótt kosningar standi fyrir
dyrum, er það þjóðhagslegur
voði, ef stjórnmálaflokkarnir
hafa það eitt fyrir augum, að
vinna sér atkvæði með því að
hækka verðlag í landinu, og vel
geta slík atkvæði verið of dýru
verði keypt. Almenningur, jafnt
í sveitum og sjávarplássum,
hefur á því fullan skilning, að
hér verður að gæta alls hófs, og
mörgum ofbýður hvernig mál-
um Þessum er nú komið. Þess
er að vænta, að stefnubreyting
verði í þessu efni, þannig að
heilbrigt ástand fái skapazt í
landinu en ekki slíkt sjúkleika-
basl og það, sem við eigum nú
við að stríða.“
En það virðist því miður litl-
ar vonir um stefnubreytingu.
Stjórnmálamennirnir virðast
vera í kapphlaupi um að greiða
fyrir hruninu í þeim lítilmann-
lega tilgangi að þeim muni auðn
ast að ríkja yfir rústunum.
Ó að ísland sé
ekki ófriðarað-
ili, er þjóðin í
veigamiklum atriðum und-
ir sömu sök seld og stríðs-
þjóðir. Það hefur verið
skortur á vinnuafli. Mat-
vælaframleiðslan r hefur
dregizt saman. Óeðlileg
seðlaútgáf a hef ur leitt af sér
verðbólgu og sjúklegt við-
skiptalíf.
Þetta eru nákvæmlega sömu
þjóðhagslegu vandamálin og ó-
friðarþjóðirnar eiga við að
stríða. Munurinn er bara sá, að
þær mæta þeim með öflugum
gagnráðstöfunum, en á íslandi
er allt látið reka á reiðanum.
Varnarskylduákvæðið átti
að koma til framkvæmda.
Stríðsgróðann bar að táka
úr umferð.
Varnarskylduákvæði 71. grein-
ar stjórnarskrárinnar átti tafar-
laust að koma til framkvæmda.
Það bar að skrásetja allt vinnu-
Framhald á 4. síðu.
Sjálfstœðísbarátfan ínn á víd