Þjóðólfur - 20.12.1942, Blaðsíða 11

ÞJÓÐÓLFUR
9
Smdsaga
DAG einn um vorið komum við þrammandi inn
dalinn eftir ósléttum og blautum veginum,
teymum hestana, sem draga vagnana með tjöldunum
og farangri okkar, og vagnarnir skrönglast yfir ójöfn-
ur vegarins með brauki og bramli. Við erum langt að
komnir úr fjarlægri sveit, höfðum verið þar í vega-
vinnu og eigum nú að lagfæra vegina í þessum af-
skekkta dal — þessum langa, djúpa og þrönga Hóla-
dal.
Þennan dag er hellirigning, vorregn og logn. Þokan
liggur eins og þak yfir dalnum og hangir niður í
miðjar fjallahlíðar, þó sjáum við bæði bæina við veg-
inn og eins hina, sem standa uppi undir hlíðinni. Jörð-
in er orðin vel græn, allir lækir vatnsmiklir í rigning-
unni, og áin beljar fram kolmórauð.
Við erum í stríðsskapi, gefum það djöflinum, að
rigningin skuli beygja hugarfar okkar til bljúgari
stefnu og vísum til hans öllu öðru, sem okkur er and-
stætt. Brytinn hafði verið fúll um morguninn, þegar
við lögðum af stað, en nú er hann orðinn harður og
beiskur eins og við hinir. Við erum orðnir blautir og
allt, sem við höfum meðferðis, er blautt. Við erum
þreyttir og forugir um fæturna og finnum glöggt, að
við teljumst ekki til eftirlætisbarnanna í húsi þjóð-
arinnar.
Vegurinn inn dalinn liggur um hlaðið á einum bæn-
um. Þar stendur stúlka í opnum bæjardyrunum og
horfir á okkur stórum augum. Brytinn kallar til henn-
ar um leið og við förum framhjá. Hún hrökklast inn
fyrir, þangað sem við sjáum hana ekki, og Óli segir
honum að halda kjafti, hvort við þyrftum endilega
að láta eins og einhverjir bölvaðir dónar, þó að við
værum á ókunnum stað. Brytinn þagnar, þegir eins
og steinn langa hríð og verður aftur fúll.
Við förum framhjá prestssetrinu. Þar er reisulegt
hús og kirkja. Umhverfis kirkjuna er hinri alvöru-
þrungni legstaður þeirra horfnu, með krossum, af-
girtum leiðum og legsteinum. Við þrömmum áfram
og loks nær hinn hálfgerði vegur ekki lengra.' Hér
eigum yið að tjalda. Skammt frá eru tveir bæir með
samliggjandi túnum.
— Þetta eru víst Efri-Háls og Neðri-Háls, segir
flokksstjórinn.
Við reisum tjöldin í rigningunni á dálitlum hjalla
ofan við veginn, berum farangur okkar inn og hreiðr-
um um okkur.
Ekki líður á löngu þangað til logar á prímusunum.
Við þurrkum föt okkar eftir föngum, sjóðum mat og
hitum kaffi, og njótum þess í ríkum mæli, sem erfiðis-
menn óska sér öðru fremur, þegar annríki dagsins er
liðið hjá, hvíldar, saðnings og hlýju. Við erum ánægð-
ir eins og allir menn, sem fá það, sem hugur þeirra
girnist.
Brytinn hefur sérstakt tjald til að elda í. Þar sláum
við upp borði, sitjum kyrrir að máltíðinni lokinni og
ræðum dagskrármálin. Þegar þau eru útrædd, segjum
við sögur, sumar nokkuð mergjaðar. Brytinn kann
margar sögur, og eins Óli, því að hann les bækur.
Aðalgagnrýnandinn heitir Þorvarður; við kölluðum
hann Varða. Hann er ekki margmáll en harðskeyttur.
Við berum mikla virðingu fyrir honum.
*
* *
Þegar við höfum setið stundarkorn, kemur einhver
og rjálar við tjalddyrnar.
— Hver er þar? köllum við.
— Það er Lási.
— Nú, blessaður komdu inn, Lási! segjum við.
Tjalddyrnar eru dregnar hægt í sundur, lítill mað-
ur smeygir sér inn um þær og heilsar okkur með
handabandi. Við hliðrum til, látum hann setjast mitt
á meðal vor og virðum hann fyrir okkur um hríð.
Hann virðist ekki vera alls kostar öruggur um sig,
gjóar vatnsbláum augunum sitt upp á hvern, bítur
saman tönnunum, pressar munninn aftur og þunn og
lítil efri vörin á honum sýnist bókstaflega ekki neitt
í samanburði við þá hræðilegu neðri vör, sem hann
er með. Það er eins og hún sé fengin til láns af öðrum
manni. Vangar hans eru þunnir, ljós, gisinn skegg-
hýjungur vex á kjálkabörðunum og allur er maður-
inp fremur rýr og væskilslegur.
Brytinn hefur samræðurnar: