Þjóðólfur - 10.10.1942, Blaðsíða 3
Þ JÓÐÓLFUR
3
Bréf til Bifreiðaeinkasolunnar
ALLT frá því að Þjóðólfur hóf ádeilur á Bifreiðaeinkasölu rík-
isins, 21. júlí 1941, hefur þetta fyrirtæki átt við vaxandi ádeil-
ur og andúð að búa. En fyrir þann tíma hafði einkasalan ekki átt
við teljandi mótblástur að stríða á opinberu færi, þótt hún hefði
löngu fyrr til þess unnið með misbeitingu þess valds, er henni var
falið. Á því rúmu ári, sem síðan er liðið, hafa starfshættir þessarar
stofnunar sætt þungri og rökstuddri gagnrýni í dálkum þessa blaðs.
Nú hefur Bifreiðaeinkasalan verið lögð niður með þeim kynlegu
aðförum, sem öllum eru kunnar. Ádeilur á hana fara því að fjara
út. En Þjóðólfur ætlar, að bréf það, er Kristinn Friðriksson, stöðv-
arstjóri á Bifreiðastöðinni Heklu, hefur beðið blaðið um rúm fyrir,
sé hæfilegt eftirmæli hinnar illa þokkuðu stofnunar. í bréfi þessu
eru rakin viðskipti Kristins við Bifreiðaeinkasöluna og má ætla,
að almenningi þyki það ekki ófróðlegar upplýsingar um opinbera
starfrækslu.
Þá fer hér á eftir bréf Kristins Friðrikssonar, sem að sjálfsögðu
er birt á ábyrgð bréfritara:
,,Bifreiðastöðin Hekla.
Réykjavík, 10. apríl 1942.
Með bréfi mínu til Bifreiðaeinka
solu ríkisins, dags. 3. okt. 1940,
leyfði ég mér að sækja um inn-
flutnings- og gjaldeyrisleyfi fyrir
fjórum fjögra manna fólksflutn-
ingsbifreiðum, sem þá var verið
að flytja inn í landið í stórum
stíl, bæði nýjar og notaðar. Bif-
reiðar þessar ætlaði ég að starf-
rækja á stöð minni, þar sem hún
hafði ekki nema fimm bifreiðar í
afgreiðslu, sem einstakir bílstjór-
ar áttu, og var það augljóst hverj
um skyni bomum manni, að stöð-
in gat ekki borið sig með svo fá-
um bílum. Ráðamönnum bifreiða-
einkasölunnar var það fyllilega
ljóst, að það var aðalatvinnuveg-
ur minn síðastliðin 10 ár að starf
rækja Bifreiðastöðina Heklu með
eigin bílum og afgreiðslubílum.
Verður því að álíta, að ég hefði
haft full skilyrði til þess að fá
ofangreind innflutnings- og gjald-
eyrisleyfi á móts við aðra ein-
staklinga þjóðfélagsins, og ekki
sízt, þar sem ég hafði ekki jöfn
skilyrði til lífsbjargar og aðrir
þeir, sem fengu úthlutað bifreið-
um frá Bifreiðaeinkasölu ríkisins,
enda þótt þeir ættu það sannar-
lega skilið, án minnar öfundar.
En ráðamönnum einkasölunnar
hefur víst ekki fundizt, að mér
bæri réttur til þessa, því að ég
er ekki farinn að fá neina bif-
reið ennþá frá hinni virðulegu
stofnun.
Það næsta, sem gerizt í þessu
máli er það, að ég skrifa Bifreiða
einkasölu ríkisins bréf dags. 21.
nóv. 1940, en fæ ekkert svar frá
þessari virðulegu rikisstofnun.
Hinsvegar átti ég
Ekkert svar. og forstjóri Bif-
reiðaeinkasölunnar
nokkmm sinnum tal saman í
síma. Sá ég, að svo gat ekki
gengið og fór því til Bifreiða-
einkasölunnar 8. janúar 1941, og
var svo heppinn að hitta að máli
hinn háttvirta forstjóra einkasöl-
unnar, Svein Ingvarsson. Áttum
við langt tal saman, þótt sitt sýnd
ist hvomm. Barðist hinn virðu-
legi forstjóri um á hæl og hnakka
og tjáði mér það, að ég þyrfti
einskis góðs að vænta af honum
eða þeirri ríkisstofnun, er hann
væri forstjóri fyrir. Lét hann svo
um mælt, að það væm refsiráð-
stafanir gagnvart mér og minni
atvinnu. Þegar þessu samtali var
lokið hreytti hinn virðulegi for-
stjóri því til mín, að ég gæti
skrifað þriðja bréfið til Bifreiða-
einkasölunnar. Gerði ég það dag-
inn eftir, 9. jan. 1941, og fékk
skriflegt svar dags. 11.
Loforð. sama mánaðar, undir-
ritað af sjálfum for-
stjóranum, þar sem hann gefur
mér leyfi til þess að kaupa tvær
notaðar bifreiðar frá Englandi.
I E!n þar var nú galli á gjöf Njarð-
I ar, því að þau tilboð, sem ég gæti
aflað mér í ofangreindar biireið-
ar yrði ég að fá staðfest af for-
stjóra Bifreiðaeinkasölu ríkisins.
Benti hann mér á, að hann g'æti
ekki samkvæmt virðingu sinni og
vegna hagsmuna minna látið
flytja inn eitthvert járnarusl,
eins og hann orðaði það, þar sem
hann hefði bæði reynslu og þekk-
ingu í kaupum á gömlum bifreið-
um. Varð það samkomulag milli
mín og forstjóra Bifreiðaeinka-
sölunnar, að ef ég yrði ekki bú-
inn að fá nein tilboð frá Englandi
í ofangreindar bifreiðar, sem
hann gæti samþykkt, fyrir
næstu gamalbílsendingu, er Bif-
reiðaeinkasala ríkisins var búin
að festa kaup á út í Englandi,
þá skyldi hann láta mig fá bíla
úr þeirri sendingu. En það ein-
kennilega skeði, að allir þessir
notuðu bílar, sem inn voru fluttir
frá 11. janúar 1941 til þessa dags,
á vegum Bifreiðaeinkasölu ríkisins
voru annaðhvort of góðir eða of
lélegir, að dómi forstjórans, handa
mér, þótt aðrir einstaklingar
þjóðfélagsins fengju þá í tuga
tali. Áttum við, ég og forstjóri
Bifreiðaeinkasölunnar, mörgum
sinnum símtal um þessar gömlu
bifreiðar, og gát-
Ösamkomulag. um við aldrei orð
ið á eitt sáttir,
þar til á síðastliðnu vori um mán-
1 aðamót apríl—maí, að hann sagði
mér, að Bifreiðaeinkasalan ætti
eina 6 manna bifreið geymda í
bifreiðaporti Steindórs Einarsson
ar, er enginn vildi, og mætti ég
skoða þennan vagn og fá hann,
ef mér þóknaðist. Fór ég með
fleiri bílstjórum vestur í vöru- I
geymsluport Steindórs Einarsson- I
ar, og var þar margt að sjá af .
nýjum og notuðum bifreiðum.
Fundum við þar í bifreiðaportinu
þessa bifreiðaeign Bifreiðaeinka-
■ sölu ríkisins. Við fyrstu sýn sýnd
ist mér hún vera fyrsta flokks
sorphaugsvara, og ekkert batnaði
áli-t mitt á hinni virðulegu bifreið
við nánari skoðun. Lét égjiú for-
stjóra Bifreiðaeinkasölunnar vita
um álit mitt á bifreiðinni, og tók
ekki hafa búizt við öðrum dómi
af mér, en því miður hefði hann
ekki aðra bifreið handbæra.
Urn mánaðamótin maí—júní s.
1. fæ ég loksins, fyrir milligöngu
kaupmanns hér í bæ, tilboð í not-
aðar bifreiðar frá Englandi, sem
var viðunandi. En þá vildi svo ó-
heppilega til, að hinn virðulegi for
stjóri Bifreiðaeinkasölu ríkisins
var farinn til Ameríku til bifreiða !
kaupa, svo ég fór með ofangreint
bréf hans til Bifreiðaeinkasölu
ríkisins. Hitti ég þar að máli
skrifstofustjóra hr. Snorra B.
Arnar og gjaldkera Bifreiðaeinka
sölunnar, hr. Jóhannes ólafsson,
og sýndi þeim bréf forstjórans
og bið þá um innflutnings- og
gjaldeyrisleyfi fyrir þessum ofan-
greindu bifreiðum.
Leyfi veitt. Brugðust þeir vel
við því og fer ég
frá þeim með skriflegt innflutn-
ings- og gjaldeyrisleyfi á til þess
gerðum eyðublöðum. En hér sýnd-
ist ekki kálið sopið þótt komið
væri í ausuna, því að þá upplýs-
ist það, að hingað væri kominn
verzlunarfulltrúi frá Englandi, og
með komu hans sé stöðvaður í
bili allur inn- og útflutningur
milli Englands og Islands. Nú var
úr vöndu að ráða fyrir mig, þar
sem ég vissi ekki, hvort mér
væri óhætt að nota þessi innflutn-
ings- og gjaldeyrisleyfi. Fór ég
því til fjármálaráðherra, hr. Jak-
obs Möllers, og bað hann um leið-
beiningar í þessu máli, legg fyrir
hann bréf forstjóra einkasölunn-
ar og hin nýfengnu innflutnings-
og gjaldeyrisleyfi fyrir ofan-
greindum bifreiðum, og hvort það
kæmi til mála, að bifreiðamar
yrðu stöðvaðar um ófyrirsjáan-
lega langan tíma, er þær kæmu
hingað á hafnarbakkann í Reykja
vík. Brást ráðherrann illa við og
skipaði mér að skila tafarlaust
þessum innflutnings- og gjaldeyr-
isleyfum til Bifreiðaeinkasölu rík-
isins, þar sem ég hefði fengið
þau í heimildarleysi. Eg neitaði
því eindregið, bar fyrir mig bréf
forstjóra einkasölunnar og taldi
mig ekki bera ábyrgð á verkum
starfsmanna einkasölunnar. Vor-
um við að þrátta um þetta fram
og til baka, þar til ég stakk upp
á því við ráðherrann, hvort eng-
inn miðlunarvegur væri -til í þessu
máli. Spurði hann mig að því,
hvaða tillögu ég hefði fram að
bera, og var hún sú, hvort við
gætum ekki jafnað þetta mál á
þeim grundvelli, að Bifreiðaeinka
sala ríkisins sæi sér
Leyfisins fært að láta mig fá
krafizt. eina af þeim notuðu
bifreiðum, sem hún
hefði yfir að ráða, eins og þá
stóðu sakir, gegn því, að ég skil-
aði ofangreindum leyfum. Svaraði
ráðherrann því, að hann skyldi
hugsa um málið til morguns og
ég fengi skýr svör frá honum
fyrir milligöngu Bifreiðaeinka-
sölu ríkisins.
Morguninn eftir fyrir hádegi.
hringdi skrifstofustjóri Bifieiða
einkasölu ríkisins, Snorri B. P.
Arnar, til mín og krafðist þes3,
að ég skilaði tafarlaust þessum
innflutnings- og gjaldeyrisleyfum
er ég hefði fengið hjá honura og
Jóhannesi ölafssyni gjaldkera
daginn áður. Spyr ég hann eftir
því, hvort fjármál3iý.ðherranu
væri búinn að tala við hann. Gaf
hann mér óákveðin svör við því,
og svaraði ég honum, að ég gæti
ekki skilað nefndum leyfurn fyrr
en hann kæmi með skýr svcr frá
fjármálaráðherra. Eftir hádegi
sama dag hringir Snorri B. P.
Amar enn til mín og tjáir mér,
að nú væri hann búinn að fá svar
frá fjármálaráðherra, og hvoit
ég vildi nú ekki gjöra svo vel og
koma út til Bifreiðaeinkasölunnar
til samtals við hann og Jóhannes
Ölafsson. Gerði ég það og hitti
þá að máli. Tjáðu þeir mér, að
fjármálaráðherra tæki ofan-
greinda tillögu mína til greina,
með því skilyrði, að ég skilaði
innflutnings- og gjalceyrisleyfun-
um, en jafnhliða að úthlutun bif-
Framhald á 4. síðu.
Tilkynnlng
tíl bífreíðasljóra
Að gefnu tilefni eru bifreiðastjórar alvarlega
áminntir um að hafa fullkomin lögboðin fram
og aftur ljósker á bifreiðum sínum, er séu
tendruð á ljósatíma. Ljósin mega ekki vera
svo sterk, né þannig stillt, að þau villi vegfar-
endum sýn. Ennfremur skulu skrásetningar-
merki bifreiða vera tvö og ávallt vel læsileg.
Má ekki taka þau af eða hylja á nokkurn hátt
meðan bifreiðin er notuð. Lögreglan mun
ganga ríkt eftir að þessu verði hlýtt, og verða
þeir sem brjóta gegn þessu látnir sæta ábyrgð.
____Reykjavík, 7. október 1942.
Lögreglustjórinn í Reykjavík.
AGNAR KOFOED HANSEN.
á dömukápur og frakka.
Margar fegundír og sníð.
Klœdsberavínrusfofan, Greftisgöfu 3,
Sími 1098.
við heilsuhælið í Kristnesi er laus til um-
sóknar frá 1. marz næstkomandi.
Ennfremur vantar deildarhjúkrunarkonu
frá 10. næsta mánaðar.
Umsóknir ásamt venjulegum upplýsingum sendist til
skrifstofu ríkisspítalanna í Arnarhváli fyrir 1. nóv. n.k.
Reykjavík, 6. október 1942.
Sóknamefnd ríkisspítalanna.
Nýír áskrífendur að
Þ áðólfi
fá blaðíð ókeypís í OktóbermánuðL
Nolid þetta sérsiaba tæ ífgeri
Askríffatsímínn er 2923-
ðlireisli Mími\ 4