Þjóðólfur - 17.10.1942, Blaðsíða 3

ÞJÓÐÓLFUR
3
Við skrifborðshornið
Vængjuð orð.
Það henti Mbl. eitt sinn í sum-
ar að komast í námunda við
sannleikann í hugleiðingum sín-
um um dýrtíðarmálin og orsak-
ir verðbólgunnar. En blaðið átt-
aði sig fljótt og afgreiddi hugs-
anir sínar með orðum sem voru
á þá leið, að líklega yrði það
þýðingarlaust, að vera að tala
um þessi mál núna fyrir kosn-
ingarnar, því hver flokkur
þyrfti fyrst og fremst að taka
tillit til sinna kjósenda.
Þessi vængjuðu orð Mbl. eru
líklega til þess að verða nokkuð
lengi minnisstæð. Þau eru eihs
og opinn gluggi, þar sem útsýn
veitist yfir hið pólitíska siðferði
í landi flokksræðisins. Þar þarf
að umgangast sannleikann með
sérstakri varúð. Hið pólitíska
andrúmsloft þarf að vera þar
lævi blandið. Þarþarf að ástunda
blekkingamoldviðri. Málin
þurfa að vera flækt í rökvillur
og vísvitandi lýgi. Flokksherr-
ann á gengi sitt og valdavonir
undir því komnar, að unnt sé að
rugla dómgreind kjósendanna,
leiða þá í villu með orðaskaki
og órökstuddum staðhæfingum,
halda sannleikanum frá augum
þeirra og eyrum, — að minnsta
kosti fram yfir kosningar. Við
höfum eitt dæmi nýtt af nálinni.
Einn af ágætustu læknum okk-
ar og áhugasömustu vill segja
þjóðinni sannleikann um það,
hvernig hún skuli velja sér
fæðu, til þess að halda heilbrigði
sinni. Sannleikurinn er ekki vé-
fengdur, en talið nauðsynlegt að
beita valdi til þess að dylja hann
— fram yfir kosningar!
V etumóttabylur.
Þú hefur, lesandi, hlustað á út-
varpsumræðurnar undanfarið.
Yfir okkur er skollinn vetur-
nóttabylur kosningablekking-
anna í landi flokksræðisins. Þú
ert staddur á skiptafundi, þar
sem hinir „ábyrgu“ þjóðstjórn-
arherrar eru að skipta sínu póli-
tíska þrotabúi. Samkomulagið er
ekki tiltakanlega gott fremur en
stundum vill verða um þrota-
bú, allra helzt þegar engu er að
skipta nema smáninni. Þeir vilja
vitanlega koma henni hver á ann-
an; kenna hver öðrum um ófar-
irnar, sem eru að gera okkur að
undri í augum þeirra þjóða, sem
við okkur vilja líta. Þeir leitast
við að bera sig mannalega. Þeir
vita, að meðan unnt er að dylja
sannindin fyrir kjósendum, má
lengi treysta á flokksæsingar.
Þeir treysta enn á langlundar-
geð þitt og liðsinni, kjósandi
góður. Þeir treysta því að enn
munir þú láta blekkjast, hlusta
á fagurgala þeirra og kosninga-
loforð og viðhalda með atkvæði
þínu þeim flokkum, sem á und-
angengnum „þjóðstjórnar“-ár-
um eru búnir að leiða yfir þjóð-
ina svo mikla skömm og skaða.
Við siglum með lík í lestinni.
En allir þessir litlu einræðis-
herrar, hver í sínum flokki,
ganga með pólitískan dauða í
brjóstinu. Þeir vita ofurvel, að
Árni frá Múla, frambjóðandi
Þjóðveldismanna, sagði þeim
sannleikann í útvarpsræðum sín
,um. Þeir vita það, enda þótt
þeir leitist við að dyljast þess,
að er styrjöldinni lýkur, —
hvernig sem henni lyktar — þá
mun hún binda enda á stjórnar-
hætti flokksræðisins. Þróun
tækninnar og vísindanna í heim-
inum eru að sprengja af þjóð-
unum hin eldri þjóðfélagsform.
Við siglum með lík í lestinni.
Veraldarþróunin, tími hinnar
nýju þjóðfélagsskipunar mun
leggja flokksforingja okkar alla
á sömu vogarskál og finna þá
léttvæga. í stað ofbeldisríkis
mun koma réttarríki; í stað
blekkinganna mun birta vísind-
anna streyma yfir heiminn, einn
ig yfir skipun þjóðfélagsmála og
stjórnarhátta.
Þessir herrar, sem á „þjóð-
stjómarárunum” hreyktu sér
svo hátt og kváðust vera „á-
byrgir” á famaði mínuru og
þínum, en hafa nú velt mál-
um þjóðarinnar öllum um þver
bak, þeir eru ekki feimnir að
koma fram fyrir kjósendur í
I útvarpinu og telja fram verð-
! leika sína, ágæti síns flokks,
j viturlegar tillögur sínar og
ráð, sem öll hafa verið ónýtt
fyrir skammsýni, eigingirni og
sviksemi hinna flokkanna.
Þeir eru 'svo sem tilbúnir að
fara með hamingju þína og
sæmd landsins næsta kjör-
tímabil. Þeir eru sjálfumglað-
ir og öraggir í blindu sinni.
Jafnvel hinn gætni maður.
Pétur Magnússon, sem hefur
verið talinn athugull, gerir
gys aö spá Árna frá Múla
um það, aö hinn nýi tími
framundan muni krefjast ann
arra vinnubragð'a, nýrra
forma, nýrrar viðurkenningar
á réttlætinu og framkvæmd
þess. Gamli tíminn er full-
góður að dómi þessara manna.
enda munu þeir verða honum
vígðir og verk þeirra husluð í
rústum gamalla forma með
vorkunnlæti sögunnar, sem
skilur allt og fyrirgefur margt.
Verkefnið framundan.
Eg gat þess í upphafi þess-
ara hugleiðinga minna hér
við skrifborðshornið, að ágæt-
ustu menn víða um heim
gengju til viðurkenníngar um
það, að styrjöldin ætti dýpstu
rætur sínar í meinsemdum
úreltra skipulagsháita mann-
anna. Hið merkasta við þessa
styrjöld er ekki styrjöldin sjálí
heldur hitt, að hún er heims-
bylting. — Vitram mónnum
og góðgjömum er það nú þeg
ar ljóst, að orsaka styrjald-
anna er að leita á sjálfum
grunni þjóðskipulagsins --
atvinnuskipun og viðskiptum
manna og þjóða. Skioulags-
umbætur í þeim efnum hafa
verið miklum mim seinstígari
en hin gífurlega tækniþróun
og vísindalegu framfarir.
Mannfélag, sem með slíka
tækni í höndum er byggt á
úreltum hugmyndum um tog-
streitu og valdbeitingu í sam-
starfi manna, fær ekki staöizt.
heldur leiðir til umbyltinga
og niðurbrots.
Styrjöldin verður mannkyn-
inu dýr skóli, en að sama
skapi áhrifaríkur. Hin þunga
refynsla og skelfilegar þjáning-
ar orka á hugi manna og
knýja þá til dýpri íhugunar
um orsakir styrjaldanna. Og
það bjarmar af nýjum skiln-
ingi manna á því að forvíg-
ismönnum þjóðanna og hin-
um óbreytta borgara hafi mis-
sýnst um þær framkröfur
krístins siðar í þjóðskipulags-
leguin efnum, að tryggja þegn
um landanna jafnan rétt til
lífs og farsældar.
Verkefnið framtmdan verð-
ur það, að leiða réttinn til
öndvegis og viðurkenningar 1
samskiptum manna og starfi
þjóðanna í stað ofbeldis og
öngþveitis. Hið mikla úrlausn-
arefni framtíðarríkisins verð-
ur það, að finna hin réttu
takmörk, þar sem annarsveg-
ar er hið óhefta frelsi einstakl
ingsíns og sjálfsvitund, en
hinsvegar óhjákvæmileg skipu
lagning almenningsmála, sem
tryggir fyllstu almenn gagn
semd hugvitssemi þeirrar og
hagnýtingar jarðarinnar, sem
nennimir efga þegar yfir að
ráða og enn eru í vændum.
Hið sérstaka verkefni okk-
ar íslendinga verður það að
skilja þetta kall hins nýja
tíma og veröa við því1 búnir
að beina þeim straumum, sem
yfir okkur hljóta að falla að
styrjöldinni lokinni, í skyn-
samlega og hófsamlega rás,
hafa vald yfir því s^o sem
veiða má, að þeir falli í far-
vegi sögulegrar þróunar okk-
ar, skapeinkenna þjóðarinn-
ar og heilbrigðra lands- og
þjóðarhátta. — Þeir straumar
munu ekki nema að litlu teyfó
falla í farvegi Alþýðuflokks-
ins, Framsóknarflokksins,
Sjálfstæðisflokksins eða Sósí-
alistaflokksins, heldur munu
þeir falla í meginrás þvert í
gegn um alla þessa flokka og
hirða það, sem nýtilegt kann
-.ð reynast, en skola hinu burt.
Þessi rás er stefna Þjóðveld-
ismanna, sem mun skapa
hér á landi réttarríki frjáls-
huga manna í stað stéttarík-
is ofbeldissinnaðra sérgæð-
inga.
Á morgun gerumst við liðs-
menn hins nýja tíma og kjós-
um lista Þjóðveldismanna.
E-listann! X.
Kjðrfnndnr
til að kjósa alþingismenn fyrir Reykjavík fyr-
ir næsta kjörtímabil, átta aðalmenn og átta til
vara, hefst sunnudaginn 18. október n. k. kl.
10 árdegis.
Kjósendum er skipt í 35 kjördeildir. 1.—28.
kjördeild er í Miðbæjarbamaskólanum, 29.—
34. kjördeild er í Iðnskólanum og 35. kjör-
deild er í Elliheimilinu. Skipting í kjördeildir
verður auglýst á kjörstað.
Undirkjörstjórnir mæti í Miðbæjarbamaskól-
anum, í skrifstofu Yfirkjörstjómar stundvís-
lega kl. 9 árdegis.
Talning atkvæða hefst í Miðbæjarskólanum
mánudaginn 19. október kl. 24.
Yfirkjörstjórnin í Reykjavík, 14. okt. 1942.
Rjörn Þórðarson
Eínar B, Gudmundsson
Sfþ. Guðmundsson
Sosulngaskrlislofa Þ]ððveldtsmanna
Laufásvegi 4, Opío frá 9 f. h. fíl 7 e. h.
Símar:
4975
2923
Láffð skrífsfofuna vífa um það fólk, sem fer úr
bænum fyrfr kjördag.
Kjósíð hjá lögmanní í Alþíngíshúsinu, Opíð
kL 10—12 L h# og 1—5 e« h.
E-llstlnn er llstt ÞJððveldlsmanna