Þjóðólfur - 02.11.1942, Blaðsíða 2

2
ÞJÓSÓLrUK
ÞÍOÐÖLFUR
UulÚTegi 4. — Sími 2923
Mánudaginn 2. nóv. 1942.
Ritstjórar:
ÁRNI JÓNSSON
TALDIMAR JÓHANNSSON (ábm.).
í(St Á BAUGI
Hvað tekur nú við?
Þess er beðið með almennri eft-
irvæntingu, hverri skipan verði nú
komið á málefni þjóðarinnar.
Minnihlutastjóm Sjálfstæðisflokks
ins, sem farið hefur með völd
imdanfama mánuði, hefur átt
harla örðugt um stjóm landsins..
Á valdatímum hennar hafa brot-
sjóar verðbólgunnar risið hærra
en nokkru sinni fyrr. Tilsvarandi
ringulreið og upplausn í atvinnu-
og f jármálalífi landsins hefur siglt
í kjölfarið. Stjórnleysi og glundr
oði í opinberum málum hefur
magnazt. Raunhæfra úrlausnar-
ráða í vandamálum þjóðarinnar
verður hvergi v'art.
Nokkm fyrir kosningar iýsti
aðalmáigagn ríkisstjómarinnar,
Morgimblaðið, þvi yfir, að. ekki
mundi reynast. unnt að koma við
viturlegri og hagsýnni stjórnar-
stefnu meðan kosningar stæðu
fyrir dyrum. Gjaldþroti þeirra
stjórnarhátta, sem Morgunblaðið
viðurkennir ekki nema í ógáti, að
sé í neinu áfátt, verður ekki bet
ur lýst í fáum orðum en gert er
í þessari gjaldþrotayfirlýsingu.
En Morgunblaðið kvaðst trúa
því, að eftir kosningarnar mætti
taka upp samstarf um stjóm
landsins og stýra málefnum þjóð-
arinnar ,,að beztu manna yfir-
Almenningur bíður þess því
með mikilli óþreyju, hvað ofan á
verði mn stjóm landsins. Það er
almennasta umræðuefni manna
nú, hversu til muni takast um
myndun nýrrar ríkisstjómar.
.Vilji til samstarfs.
Það er ekkert larmungarmál,
að formenn tveggja stærstu
stjómmálaflokkannai, þeir ölafur
Thors og Jónas Jónsson, em
reiðubúnir til að taka höndum
saman um stjórn landsins. Og
það má telja fullvíst, að Ölafur
hafi sterka aðstöðu í sínum
flokki. Bak við hann er Kveldi-
úlfsvaldið og peninga-,,interessum
ar” í Sjálfstæðisflokknum. Hins-
vegar mun Jónas eiga stómm erf
iðara uppdráttar í sínum flokki.
Það er að vísu búizt við, að
hann styðjist við Samband ísl.
samvinnufélaga, en innan þing-
flokks Framsóknarmanna er ríkj
andi sterk andúð á einhliða sam-
starfi við Sjálfstæðisflokkinn.
Stendur Hermann Jónasson
fremstur í flokki þeirra afla inn-
an Framsóknarflokksins, sem
öndverð eru stjómarsamvinnu
við stríðsgróðavaldið innan. Sjálf
stæðisflokksins. Er álitið, að ef
til úrslitaátaka dragi mílli Her-
manns og Jónasar um afstöðuna
til „íhaldsins” muni fáir af
þingmönnum flokksins fylgja Jón
asi, svo fremi að Hermann yrði
ekki sveigður til hlýðni við banda
lag Jónasar og ölafs.
„Plan“ Hermanns.
Hermanni Jónassyni er ekki
mótstæðilegt að fara með völd.
Honum auðnaðist að sitja lengur
í forsætisráðherrastóli en títt er
á Íslandi. Hann undi sér þar
vel og vill mjög gjama taka sæti
á ný. Honum þykir æskilegast að
gera það með tilstyrk verka-
mannaflokkanna. í samvinnu
Sjálfstæðis- og Framsóknarflokks
ins hlyti hin síðarnefndi að vera
,,litli bróðirinn” í leiknum. 1 sam-
starfi verkamannaflokkanna og
Framsóknarfolkksins getur hann
hins vegar gert kröfu um for-
ustuna.
Auk þess virðist hafa farið
persónulega illa á þeim Hermanni
og ólafi. Hin gagnkvæmu haturs-
orð, er fóru milli þeirra í kosn-
ingabaráttunni benda til mikillar
innibyrgðar óvildar frá tímum
samstarfsins.
Hermann Jónasson leggur nú
á það höfuðkapp að skapa grund-
völl fyrir ,,vinstri samstarfi”. Að
hans undirlagi er nú ritað í hvert
einasta blað Tímans um sameig-
inlegar skyldur þessa þriggja
flokka, við umbjóðendur sína,
nauðsynina á að festa stríðsgróð-
ann, teppa verðbólguna og skapa
fjárplógsmönnunum sterkt að-
hald. Tíminn lýsir því sem mikl-
um svikum við kjósendur þessara
flokka, ef þeir létu undir höfuð
leggjast að taka höndum saman
um stjórn landsins og hvilíka á-*
byrgð sá flokkur, -er stæði í vegi
fyrir samstarfinu, bakaði sér.
Bendir blaðið hvílíkum ummælum
einkum til Sósíalistaflokksins,
eins og það búist við mótstöðimni
úr þeirri átt.
Getur þetta samstarf
tekizt?
Ekkert skal sagt um það hér,
hversu menn hyggja til slíks
samstarfs sem þessa í Alþýðu-
flokknum. En um afstöðu for-
ingja Sósíalistaflokksins mun það
fullvíst, að þeir eru raunverulega
1 andvígir þessu samstarfi. „Hern-
aðaráætlun” þeirra er á allt annan
veg. Þeir treysta sér hins vegar
ekki til að forsvara það fyrir
þorra kjósenda sinna að slá um-
svifalaust hendi á móti samvinnu'
tilboði Hermanns. Enda. munu
þeir krrnna ráð við því að firra
sig öllu ámæli af því, þótt
„vinstri samvinnan” kafni í fæð-
ingunni. Þeir taka málaleitun
Hermanns vel, lofa að íhuga mál-
ið og innan fárra daga kemur
svar þeirra, formlegt og lýtalaust
eins og páfabréf frá Moskvu
Þeir tjá sig reiðubúna til að
ganga til samstarfs við hina tvo
„vinstri flokka”. Þeir setja að-
eins nokkur skilyrði, t, d. það, að
stjórnarforustan falli í þeirra
hlut, Þjóðverjum verði sagt stríð
á hendur, rússneska ráðstjórnin og
ríkisstjórn Islands skiptist 3
,,diplomatiskum” fulltrúum og
Rússar fái bækistöðvar á íslandi.
Framsóknarflokkurinn mun tjá
sig tilneyddan að hafna þessum
kostum, samstarfið ferst fyrir og
skjöldur Sósíalistaflokksins verð-
STRANDASÝSLA
Kjörinn car Hermann jónasson (F)
meS 568 atkc. Pétur Guðmundsson (S)
fékk 185. Björn Kristmundsson (Só.) 92
og landlisti Alþýðuflokksins 13 atkvaeði.
Auðir seðlar voru 9 og ógildir 6.
Fylgi flokkanna í kosningunum í sum-
ar var sem hér segir: Framsóknarflokkur
524, Sjálfstæðisflokkur 210, Sósíalista-
flokkur 58 og Alþýðuflokkur 9 atkvæði.
VESTUR-HÚNAVATNSSÝSLA
Kjörinn Var Skáli CuSmtindsson (F)
f með 348 atkvœÖum. Guðbrandur ísberg
(S) fékk 215, Skúli Magnússon (Só.) 69
og landlisti Alþýðuflokksins 20 atkvæði.
— Auðir seðlar voru i4 og ógildir 5.
1 sumar var fylgi flokkanna sem hér
segir: Framsóknarflokkur 415, Sjálfstæð-
isflokkur 246, Sósíalistaflokkur 54 og
Alþýðuflokkur 26 atkvæði.
AUSTUR-HÚNAVATNSSÝSLA
Kjörinn var Jón Pálmason, (S) með
559 atkvœSum. Hannes Pálsson (F) fékk
474 atkvæði, Klemens Þorleifsson (Só.)
50 og Friðfinnur Ólafsson (A) 42 at- i
kvæði. — Auðir seðlar voru 13 og ógild- j
rr 5.
' 1 kosningunum í sumar var fyigi :
flokkanna sem hér segir: Sjálfstæðis-
flokkur 591, Frámsóknarflokkur 494,
Sósíalistaflokkur 29 og Alþýðuflokkur 17
atkvæði. j
Framsóknarflokkurinn hefur lagt ofur- j
kapp t;ð vina þetta kjördœmi. Hann j
virtist jjœr þvi nú en nohkru sinni óð-
ur. Fylgi Jlokksins er nú lekið að
minnka en hejur veriÓ Vaxandi viS a!l-
margat undangengnar kosningar.
SKAGAFJARÐARSÝSLA
Kjörinn var af lista Framsóknarflokks-
ins SigurSur ÞárSarson og aj lista SjálJ- j
stœSisflokksins Jón SigurSston,
Fylgi flokkanna var sem hér segir:
Framsóknarflokkur 1050, Sjálfstæðis-
flokkur 713, Alþýðuflokkur 89 og Sósí-
alistaflokkur 84 atkvæði. — Fylgi Fram-
sóknarflokksins hefur minnkað lítils-
háttar síðan í sumar en fylgi Sjálfstæð-
isflokksins staðið f stað.
EYJ AF J ARÐARSÝSLA
Kjörinn var aj lista Framsóknarflokks-
ins BernharS Stefánsson og af lista
SjálfstœSisflokksins GarSar Þorsteinsson.
Fylgi flokkanna var sem hér segir:
F ramsóknarflokkur 1373, Sjálfstæðis-
flokkur 7%, Sósíalistaflokkur 294 og Al-
þýðuflokkur 73 atkvæðí. — Auðir seðlar
voru 14 og ógildir 18.
ur flekklausari en nokkru sinni
fyrr.
Hverjir f ara þá með stjóm?
Ef mönnum sýnast litlar líkur
til þess, að báðar þær leiðir til
stjómarmyndunar, sem hér hafa
verið nefndar, muni reynast fær-
ar, er spurt með vaxandi áhuga,
hverri skipan muni verða komið
á stjórn landsins. En það virð-
ast naumast vera margar leiðir
eftir. ,Þjóðstjórn” er óhugsandi
án þátttöku Sósíalistaflokksins,
Alþýðuflokkurinn mundi aldrei
eiga þátt í slíkri stjóm, ef Sósí-
alistáflokkurinn stæði Uttan henn-
ar. En sá flokkur er ekki líklegur
til að ieggja til fulltrúa 1 nýja
„þjóðstjórn”. Hann mundi að vísu
taka því líklega — eins og „vinstra
samstarfi” — en setja slík skil-
yröi fyrir þátttöku sinni, að fyr-
irfram væri vitað að hinir flokk-
amir mundu hafna þeim,
Það er því vissulega ekki með
öllu ástæðulaust, þótt menn efist
um, að unnt muni reynast að
mynda starfhæfa stjóm. Það
bendir margt til, að hér á lapdi
muni á næstimni sitja veikar
bráðabirgðasstjómír, kosningar
-verða tíðar og augljósari sjúk-
dómsauðkenni í stjómarfari og
stjémmálalífi en iafnvel nú er.
Niðursuðudósir
t kg. og ‘|, kg.
kaupfélaqió
Anglýslng
um lausar lögregluþjónastöður í Reykjavík.
Samkvæmt ákvörðun ríkisstórnarinnar og bæjar-
stjórnar Reykjavíkur, verður lögregluþjónum fjölgað
í 80, þannig að fjölgunin verður um 20 lögregluþjónar.
Eru stöður þessar því lausar til umsóknar og er um-
sóknarfrestur til 15. nóvember n. k. Umsóknir skulu
stílaðar til lögreglustjórans í Reykjavík, og liggja
frammi hjá honum sérstök umsóknareyðublöð. Ald-
urshámark er 28 ár, og ennfremur skulu umsækjend-
ur vera hraustir, meir en meðalmenn á hæð og vel
vaxnir.
Lögreglustjórinn í Reykjavík, 23. okt. 1942.
AGNAR KOFOED-HANSEN.
Anglýsing
um dráttarvextí
Samkvæmt ákvæðum 45. gr. laga nr. 6. 9. jan. 1935
og úrskurði eftir þeirri lagagrein falla dráttarvextir
á allan tekju- og eignaskatt, sem féll í gjalddaga á
manntalsþingi Reykjavíkur 15. ág. 1942 og ekki hefur
verið greiddur í síðasta lagi ÞRIÐJUDAGINN 10. NÓV
EMBER N. K. Á það, sem greitt verður eftir þann
dag, falla dráttarvextir frá 15. ágúst 1942 að telja.
Skattinn ber að greiða á tollstjóraskrifstofunni í
Hafnarstræti 5, og er skrifstofan opin virka daga kl.
10—12 ög 1—4, nema laugardaga kl. 10—12.
Tollstjórinn í Reykjavík, 28. október 1942.
Tilkynnlng
frá loftvarnanefnd.
Framvegís verður tnerkí um ad hætfa sé lídin
hjá stöðugur sónn rafflaufunnar í 3 mínúfur i
sfad 5 ádur.
Loffvarnanefnd Reykjavíkur.