Fréttabréf Öryrkjabandalags Íslands - 01.12.1990, Blaðsíða 40

AF VETTVANGI GIGTSJÚKRA
Sveinn Indriöason tekinn tali
1989 átti Fréttabréfiö viðtal við
þann mætamann Jón Þorsteinsson
lækni, sem þar sagði okkur frá
fjölmörgu því, sem Gigtarfélag
íslandsgerirfyrirsittfólkog um leið
kom hanntilokkarhinumfróðlegustu
upplýsingum um „baragigtina“, sem
kvelurþó margan manninn.
En okkur leikur líka hugur á því
hér að fá einhverja vitneskju frá
félagsmanni í Gigtarfélaginu, sem
annars vegar er leikmaður, sem
gigtin hefur heimsótt rækilega og
hinsvegarerforystumaðurífélaginu
ogfrumkvöðull um leið.
Ég átti því láni að fagna að fá í
litlu liðsinnt þeim gigtarfélagsmönn-
um, þegar þeir hófu leikinn, enda
varég þááþeim vettvangi, þarsem
oftvarauðveltaðfáliðsinni margra
við málefni góð.
Ég dáðist þá að þeim mikla
baráttukrafti, sem einkenndi þásem
í fylkingarbrjósti fóru og bjartsýnin
og raunsæið léku skemmtilega
saman og því að vonum að vel
tækisttil.
Sveinn Indriðasonereinnfrum-
herjannaog hannervíðaávettvangi
þar sem málefni fatlaðra eru efst á
baugi og hann er gjaldkeri Gigtar-
félags íslands nú. Hann erfulltrúi í
Svæðisstjórn um málefni fatiaðra í
Reykjavíkog hann varvarastjórnar-
maður í Öryrkjabandalagi íslands,
svo aðeins sé á tvennu tæpt.
Ég biðSvein nú aðsegjamérfrá
starfseminni í dag, bið hann einnig
að horfa til baka og síðast en ekki
sízt að fara yfir framtíðarsýnina.
Og gef ég nú Sveini orðið:
egar Gigtarfélag íslands hóf
rekstur Gigtlækningastöðvar-
innarárið 1984, vissu stjórnarmenn
lítið hvaðvarframundan, annaðen
þörf hinna mörgu þúsundagigtsjúkra
á læknishjálp og sjúkra- og
iðjuþjálfun.
Þessi starfsemi hefur fyrir löngu
sannað sinn tilverurétt. Þangað
komu 546 sjúklingartil sjúkraþjálfun-
ar árið 1989, þar af 406 konur.
Næstum helmingurþeirrafóreinnig
íiðjuþjálfun. Þessi mikli fjöldi kvenna
umfram karlmenn er í samræmi við
reynslu annarraþjóða, þóekkisétil
Sveinn Indriðason.
skýring á því hvers vegna sumir
gigtsjúkdómar leggjast svo mjög á
konur.
Það hefurkomið í Ijós við þjálfun
þessa fólks, að mikil þörf er á
áframhaldandi hópþjálfun og ráð-
gjöf. Sá sem þjáður er af gigt daga
og næturreynistekki hafalíkamlegt
eða andlegt þrek að loknu daglegu
amstri, til að stunda þjálfun í sínu
eigin horni. Vegnaþessaernú rætt
um stækkun húsnæðis Gigtlækn-
ingastöðvarinnar til hvers konar
hópþjálfunarogfræðsluum hvernig
nýta megi skerta krafta sér til
framfærslu og betri lífsgæða.
Útgáfa tímarits félagsins færist
alltaf heldur í aukana og hafin er
útgáfa bæklinga. Einn er kominn út
og tveir á leiðinni. Til útgáfu þeirra
hefur félagið notið aðstoðar
Öryrkjabandalagsins. Mín skoðun
er sú, að þátttaka í starfi Öryrkja-
bandalagsins sé félögunum afar
mikilvæg, enda fer starfsemi þar
stöðugt vaxandi, öllum öryrkjum til
hagsbóta.
Það merkasta, sem er fram-
undanásviðigigtarmála,erNorrænt
gigtarár 1992. Norðurlandaráð
styður Samtök norrænna gigtar-
félaga í að helga þetta ár fræðslu
um gigtsjúkdóma og afleiðingar
þeirra á sem flestum sviðum. Má
þar einkum nefna fræðslu til
heilbrigðisstétta, starfsmanna ríkis
og bæja, svo og fjölmiðla. Stjórnvöld
eru nú loksins að átta sig á því, að
gigtsjúkdómar valda meiri harm-
kvælum en flestir aðrir sjúkdómar.
Gigtsjúkir hafa löngum staðið höllum
fæti gagnvart örorkumati og
tryggingabótum. Þeir eru margir á
góðum aldri, með báða fætur jafn-
langa og hendur ennþá ókrepptar.
Þaðsástt.d.ekkiágigtsjúkrimóður,
að hún þorði ekki að taka þarn sitt í
fang sér af ótta við að missa það,
vegna þess að kraftana vantaði í
hendurnar.
Biðin eftir aðgerðum er eitt
stærsta vandamál gigtsjúkra. Hún
getur tekið allt að tveim árum. Á
meðan skerðist þrekið og fjárhagur-
inn hrynur jafnvel í rúst.
Hvar er þá þlessað jafnréttið?
Þaðþykirsjálfsagtað mennta
fólk fram eftir öllum aldri og greiða
því svo hærri laun vegna þess hve
lítið er eftir af ævinni. Ef sá hinn
sami fatlast, þá horfir málið allt
öðru vísi við.
Eða hvernig líst mönnum á að
metatil fjárfötlunina, tapaðartekjur
vegna sjúkrahúsvistar og endur-
hæfingar og miða bætur við það.
Mérernæraðhaldaaðþjóðfélagið
myndi græða á því í beinhörðum
peningum, vegna þess að fatlaðir
hafa sýnt sig að vera góðir þjóð-
félagsþegnarog myndu skilaþessu
ísköttum.
Það hefursannast í athugunum
erlendis að hver króna, sem fer til
aðgerða ágigtsjúkum og endurhæf-
ingar, skilar sér tuttugu sinnum til
baka í þjóðfélagið. Það er 2000%
ávöxtun. Ég veitekki um neinabetri
fjárfestingu í þessu þjóðfélagi.En
þetta kemst ekki til skila til þeirra,
semfjallaumtryggingabætureðatil
stjórnmálamanna, sem ákveða
lokundeildaásjúkrahúsum. Erekki
þarna verið aðsparaeyrinn, en kasta
krónunni?
En áfram heldur stríðið. Ritstjóri
þessa Fréttabréfs og margtgottfólk
úr forystuliði fatlaðra er að vinna
orrustur öðru hverju, en stríðið um
jafnrétti fatlaðra er ennþá óunnið.
Það ætti þó ekki að vera ofverk
ráðamannaþessafámennisþjóðfé-
lags að kippa þessu í liðinn, en því
miður er lausnin ennþá bundin við
skálaræðurum velferðarþjóðfélagið.
Sumir þegnar þessa þjóðfélags
eru nefnilegaennþásvomikiðjafnari
en aðrir.
Sveinnlndriðason.
40